به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، آیین گرامیداشت هفتادوپنجمین سال تأسیس انجمن خوشنویسان عصر امروز، جمعه ۱۸ مهر با حضور غلامحسین امیرخانی چهره ماندگار خوشنویسی، میرحیدر موسوی رییس انجمن خوشنویسان ایران، آیدین مهدی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابوالفضل صادقی‌نژاد نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان، سیدشهاب‌الدین شکیبا رییس مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران، علیرضا نادعلی نایب رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران، مهدی مذهبی رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران، علی‌اشرف صندوق‌آبادی، علی شیرازی و جمعی از اعضای شورای ارزشیابی، هیات مدیره انجمن خوشنویسان ایران، هنرمندان و مسئولان با اجرای حمید محمدی در سالن سوره حوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این آیین فیلمی از سخنان غلامحسین امیرخانی چهره ماندگار خوشنویسی و رئیس هیات مدیره انجمن خوشنویسان ایران پخش شد که وی در این فیلم درباره تاریخچه تشکیل انجمن خوشنویسان و اهمیت این هنر سخنانی را مطرح کرد.
۷۵ سالگی انجمن برای اعتلای هنر خوشنویسی
میرحیدر موسوی رئیس انجمن خوشنویسان ایران نیز در این آیین با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری و فعالیت‌های این انجمن اظهارداشت: انجمن خوشنویسان ایران با گذشت ۷۵ سال تاریخچه فعالیت‌های فرهنگی و هنری، از کهن‌ترین و پُرسابقه‌ترین سازمان‌های هنری ایران است، این انجمن سال ۱۳۲۹ فعالیت خود را آغاز کرد و سال ۱۳۴۶ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده است. انجمن خوشنویسان یکی از نهادهای فرهنگی و هنری بی‌نظیر در جهان و غرب آسیاست.
وی گفت: استادان بزرگی همچون زنده‌یادان عمادالکتاب، علی اکبر کاوه و مهدی بیانی از بنیان‌گذاران و چهره‌های تأثیرگذار انجمن ایران بودند و نقش مهمی در توسعه و ترویج هنر خوشنویسی در ایران ایفا کرده‌اند. این انجمن در ابتدا با سه شعبه فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون به بیش از ۳۶۰ شعبه در سراسر کشور و خارج از ایران رسیده است.
موسوی افزود: هدف اصلی انجمن، نشر و زنده نگهداشتن تاریخ مدون خوشنویسی به عنوان هنر اصیل ایرانی-اسلامی است و در این مسیر آثار برتر و هنرمندانی با قدرت قلم بالا تربیت و پرورش یافته‌اند؛ به طوری که حتی هنرجویان جوان در سطح اساتید حرفه‌ای ظاهر می‌شوند.
رئیس انجمن خوشنویسان ایران بیان کرد: انجمن همواره تلاش کرده است تا این هنر فاخر را توسعه دهد و استادان آن در این راه نقش کلیدی دارند. این نهاد تنها سازمانی است که در سیستم اداری خود کاملاً یکپارچه عمل می‌کند و در هر دوره، هفت آزمون همزمان در سراسر کشور برگزار می‌کند که نتیجه آنها توسط استادان و مدرسان تصحیح و اعلام می‌شود.
وی اظهارداشت: همچنین، شورای ارزشیابی هنری انجمن با برگزاری جلسات منظم و دقیق، آثار هنرجویان و استادان را ارزیابی می‌کند و بر عدالت در ارزیابی‌ها تأکید دارد. رویکرد عدالت‌خواهی در این انجمن، نه تنها در ارزیابی آزمون‌ها بلکه در داوری جشنواره‌ها و مسابقات خوشنویسی نیز رعایت می‌شود و براین اساس، هنرمندانی از طیف‌ها و شیوه‌های مختلف در مسابقات برگزیده شده‌اند.
وی اضافه کرد: در مسیر عدالت‌خواهی، اعتراض هایی مطرح شده اما مدیر انجمن خوشنویسان ایران با اعتماد کامل به سیستم و فرآیندهای آن، اعلام می‌کند که آماده شنیدن و بررسی هر گونه اعتراض است و تلاش می‌کند تا مسائل به صورت کارشناسی حل و فصل شوند.
موسوی گفت: عملکرد این سیستم براساس قانون، شفافیت و مشورت است و قوانین آن به‌روز می‌شود، از جمله آیین‌نامه‌های جدید در کمیسیون حقوقی انجمن که به تازگی اصلاح شده است. همچنین، مجامع و انتخابات شورای شعب در سراسر کشور به صورت منظم و همزمان برگزار می‌شود و اعضای مسئول انجمن، از مدیران شعب تا اعضای شورای ارزشیابی از طریق فرآیندهای انتخاباتی و براساس خرد جمعی برگزیده می‌شوند.
رئیس انجمن خوشنویسان ایران با اشاره به امضای تفاهمنامهای با حوزه هنری افزود: این همکاری منجر به برگزاری نشست‌های تخصصی و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و هنری خواهد شد.
خوشنویسی، نماد فرهنگ سرزمین ایران
حسین غلامی عضو شورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان و رییس گروه خوشنویسی مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری نیز در این آیین با اشاره به اهمیت و ارزش هنر خوشنویسی در فرهنگ ایرانی اسلامی گفت: در یکی دو ماه گذشته، تفاهمنامهای میان حوزه هنری و انجمن خوشنویسان ایران امضا شده است تا در قالب آن، فعالیت‌های مشترکی در حوزه خوشنویسی با حمایت مدیران و مسئولان صورت گیرد. این همکاری، نخستین اقدام رسمی و بزرگ در این زمینه است و در آینده نیز برنامه‌ریزی‌هایی برای برگزاری جلسات و همایش‌های بیشتر انجام می‌شود.
وی هنر خوشنویسی را نماد زبان دل‌ها، آیینه ایمان و فرهنگ سرزمین ایران دانست و گفت: هفته خوشنویسی یادآور تلاش و عشق بزرگانی است که با اخلاص و زیبایی، این هنر را به جاودانگی رسانده‌اند. آیین گرامیداشت هفته خوشنویسی نه تنها فرصتی برای تجدید میثاق با زیبایی و معنویت است بلکه باعث پیوند دل‌ها و الهام‌بخشی برای جامعه هنری می‌شود.
رضا زدوار نماینده منتخب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در انجمن خوشنویسان نیز در این آیین با اشاره به اهمیت و جایگاه هنر خوشنویسی در فرهنگ ایرانی و اسلامی، یادداشتی را خطاب به سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره توجه بیش از پیش به این هنر خواند.
وی خوشنویسی را جوهری دانست که در آسمان و کاغذ پرواز می‌کند و ریشه آن در جان انسان استوار است، به گونه‌ای که روح را در قالبی زیبا و معنوی به پرواز درمی‌آورد. این هنر شریف و مقدس، زبان بیان زیبایی‌های الهی و پاسداری از فرهنگ و ادب ایرانی-اسلامی است و نماد ایمان و باور قرآنی مسلمانان معاصر ایران است.
زدوار افزود: با تأسیس انجمن خوشنویسان ایران، این هنر دوباره جان گرفته و در سراسر کشور شکوفا شده است. حضور استاد غلامحسین امیرخانی و دیگر استادان برجسته در این رویداد، نشانگر اهمیت و جایگاه والای خوشنویسی است که در طول بیش از ۷۰ سال گذشته حفظ و تقویت شده است.
نماینده منتخب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در انجمن خوشنویسان همچنین بر اهمیت حفظ و ترویج هنر خوشنویسی به عنوان میراث فرهنگی و نماد هویت ملی تأکید کرد و خواستار توجه و حمایت بیشتر مسئولان فرهنگی است.
مهدی چمران رییس شورای اسلامی شهر تهران در این آیین با اشاره به اهمیت و ارزش هنر خط و خوشنویسی در فرهنگ ملی ایران گفت: امیدواریم این هنر همیشه جایگاه خود را حفظ کند و همه هنرمندان و اساتید بتوانند نقش خود را در ترویج و گسترش هنر خوشنویسی در جامعه ایفا کنند.
چمران با تأکید بر اهمیت حفظ و توسعه خوشنویسی در نسل‌های آینده گفت: خوشنویسی فارسی یکی از هویت‌های ملی است که با آن شناخته می‌شود و در دنیا نمونه‌ای بی‌نظیر دارد. از اساتید و هنرمندان این حوزه درخواست می‌کنم که با تلاش جمعی، هنر خط و خوشنویسی فارسی همچنان زنده و پررونق باقی بماند.
نکاتی درباره ارزیابی هنرمندان خوشنویس
امیراحمد فلسفی عضو شورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران نیز در این آیین با تاکید بر اهمیت و جایگاه خوشنویسی در فرهنگ ایرانی اظهارداشت: خوشنویسی به عنوان یکی از ارکان مهم فرهنگ ما، همواره نقش بسزایی در زیبایی‌آفرینی‌های معنوی و فرهنگی ایران از پیش از اسلام تاکنون داشته است، ضمن قدردانی از اساتید، به هنرجویان دوره‌های مختلف، از مبتدی تا کسانی که امروز گواهینامه دریافت کرده‌اند، تبریک می‌گویم و آرزو دارم که پرچم فرهنگ و هنر خوشنویسی در ایران همیشه برافراشته باقی بماند.
وی با اشاره به اهمیت داوری در فرآیند ارزیابی آثار خوشنویسی گفت: داوری‌ها معمولاً توسط گروه‌هایی متشکل از چند داور انجام می‌شود و تصمیم‌گیری به صورت جمعی و اکثریتی صورت می‌گیرد، نه به تنهایی. همچنین، نکاتی درباره نحوه داوری، آموزش و آزمون‌ها مطرح شده است تا ابهامات احتمالی برطرف شود و داوران در تصمیم‌گیری‌های خود دقت بیشتری داشته باشند. به داوران توصیه می‌شود که در اظهار نظرهای شخصی در مورد آثار، احتیاط کنند و تنها بر اساس رأی جمعی عمل کنند. زیرا نظر فردی ممکن است تأثیر منفی بر نتیجه بگذارد و باعث ناراحتی هنرجویان شود.
فلسفی با اشاره به وضعیت خوشنویسی در جامعه ایران افزود: با وجود اینکه خوشنویسی در فرهنگ ایرانی جایگاه والایی دارد و میلیون‌ها نفر در این هنر فعالیت می‌کنند اما متأسفانه در حال حاضر از نظر عمومی و در نگاه اکثریت مردم، جایگاه مطلوبی ندارد. این وضعیت به دلیل مشکلات و گرفتاری‌های مختلف است که باعث شده است ارزش و اهمیت این هنر کمتر درک شود. با این حال، تعداد زیادی از مردم از جمله کودکان و سالمندان، به این هنر عشق می‌ورزند و در مسیر حفظ و توسعه آن تلاش می‌کنند.
عضو شورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران بیان کرد: آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ هزار نفر در ایران به صورت مستقیم با خوشنویسی در ارتباط هستند و حداقل چهار سال در دوره‌های آموزشی شرکت کرده‌اند. همچنین، حدود ۴۰ نفر گواهینامه استادی دریافت کرده‌اند که نشانگر طی کردن مراحل و مراتب تخصصی در این هنر است.
تجلیل از ۴ چهره تأثیرگذار در اشاعه خوشنویسی
همچنین در این آیین از چهار چهره تأثیرگذار ترویج و اشاعه هنر خوشنویسی؛ علیرضا هاشمی‌نژاد در بخش پژوهش، رضا یساولی در بخش نشر و چاپ آثار و حسین الهی قمشه‌ای در بخش معنویت در خوشنویسی و خانواده مرحوم ابوالفضل نظم‌پرور تجلیل در بخش ادوات کتابت تجلیل و به آنان نشان افتخار اعطا شد. حسین الهی قمشه‌ای قرار بود در این آیین حضور پیدا کند که به علت کهولت سن حضور پیدا نکرد.
تجلیل از نفرات برتر آزمون‌های انجمن خوشنویسان
در این آیین از برگزیدگان و نفرات برتر در آزمون‌های سراسری دوره گذشته انجمن خوشنویسان ایران تجلیل شد که اسامی آنان بدین شرح است؛ فاطمه عسگری جزی (مقدماتی و متوسط)، فیروز امینی (خوش)، کبری یادگاری (چلیپای عالی و خوش)، صدیقه عفیفیان (چلیپای عالی)، عبدالمجید عبدالهی (کتابت عالی)، محمدعلی کاردان (کتابت عالی)، عبدالوحید محمدیان (نسخ عالی)، سیداحمد رئیسی‌زاده ضیابری (چلیپای ممتاز)، محسن محمدی (چلیپای ممتاز)، سیدباقر حسینی (کتابت ممتاز)، محمدجواد قدمی (کتابت ممتاز)، اکبر یاری‌وند (چلیپای عالی)، علی کرمی (کتابت عالی)، مهدی میرزایی (کتابت عالی)، مجید جیریایی شراهی (شکسته عالی)، معصومه علیزاده (ثلث عالی)، علی سینا حامدی (خوش)، بهاران عسگری (خوش)، محمد وثوقی مطلق (مقدماتی و متوسط)، محمد خلیلی (مقدماتی، متوسط و خوش)، بنیامین برنا (مقدماتی و متوسطه)، مهدی حسین‌زاده (مقدماتی و متوسطه)، حسینعلی طیرانی شعرباف (چلیپای ممتاز)، محمدمهدی جاویدمهر (چلیپای عالی)، مهدیه بخشی (کتابت عالی)، ایلیا بابایی (شکسته عالی)، فاطمه بنی‌طبا جشوقانی (خوش)، علیرضا بلوری‌فر (مقدماتی و متوسط)، یعقوب پالیزبان (مقدماتی و متوسطه) و حمیدرضا شفیعی (مقدماتی و متوسطه).
همچنین در این آیین از جواد یوسف کیایی مسن‌ترین آزمون‌دهنده، مینا تقی‌پور هنرجویی که سه فوق ممتاز دارد و عارف غلامی هنرجویی که چهار فوق ممتاز دارد و جمعی تعدادی از استادان و مشاوران انجمن خوشنویسان ایران تجلیل شد.
تجلیل از ۶ شعبه برگزیده انجمن در کشور
در این آیین از ۶ شعبه فعال و برگزیده انجمن خوشنویسان در کشور تجلیل شد؛ محمدعلی فراستی و فاطمه نجیبی از مشهد، بابک البرزنیا از قزوین، یونس نصیری از تبریز، امیر قادری از شیراز، اکبر مهری از کرج، مرتضی بنی عامریان از سنقر و حبیب اله برزجان از شاهرود تقدیر شدند.
همچنین در این برنامه از جدیدترین کتاب غلامحسین امیرخانی با عنوان «آداب خوشنویسی (آموزش خط نستعلیق)» که توسط انتشارات انجمن خوشنویسان ایران منتشر شده، رونمایی شد و تابلوی یادبود این کتاب امضا شد.
در این برنامه، لوح و گواهینامه استادی نیز به محمود حرازی‌زاده، رحیم سلوتی سرخه، حسن آبیار، انسیه ادیب، محمدجواد اسدی گورجی، قاسم اسماعیلی وردنجانی، علیرضا امین مقدم، حکیمه پوریزدان پرست، حسین رحمانیان، زهره سبک‌خیز، صمد سوری، روح‌الله شاه‌کرمی، محمد شبانی، اعظم مدرسی، محمد یاوری، فقید حسین بختیاری، یونس آتشبار، طیبه ازندریاتی، مسلم بیگی، زاهد جاوید، مهرداد جمشیدی، مهدی حاتمی، علی حسن‌پور، امیر دانشومند(دانش مراغی)، مهران رحیمی، زهرا فخر، امیر قادری، محمدرضا مؤمنی، محمد پورقلی‌زاده، عبداله عبداله‌زاده بنده قرایی، محمد قیاسی تبریزی، زهرا میبدی، محمد نعیم جوادی، علیرضا یوسفی‌فر، عباس الفتی، وحید فولادزاده، علی سلطانی، نفیسه تقوی و لیلا وزیری اعطا شد.
پخش کلیپ‌هایی درباره انجمن خوشنویسان، اساتید و فعالیت‌های این انجمن و اجرای گروه‌های موسیقی از دیگر برنامه‌های آیین گرامیداشت هفتادوپنجمین سال تأسیس انجمن خوشنویسان ایران بود که به همت این انجمن و مشارکت مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری برگزار شد.
افتتاح «ایران من»
در پایان این برنامه، نمایشگاه «ایران من» با ۱۰۶ اثر از استادان و خوشنویسان با موضوع ایران وطن من و شاهنامه فردوسی، در گالری‌های عالی و خانه یک حوزه هنری افتتاح شد. در این نمایشگاه آثاری از غلامحسین امیرخانی، محمد شهبازی، محمد جوادزاده، نصرالله افجه‌ای، امیراحمد فلسفی، الهه خاتمی، علی شیرازی، کیخسرو خروش، علی اشرف صندوق آبادی، عباس اخوین، محمد سلحشور، میرحیدر موسوی، یدالله کابلی خوانساری، مجتبی ملک‌زاده، محمدعلی گرجستانی، حمید عجمی، علی مهری به نمایش گذاشته شده است.
به گزارش ایرنا، انجمن خوشنویسان ایران سال ۱۳۲۹ به همت استادانی همچون سید حسین میرخانی، علی‌اکبر کاوه، ابراهیم بوذری، سیدحسن میرخانی و با کوشش مهدی بیانی (محقق و استاد دانشگاه) و چند تن از فرهیختگان فرهنگ‌دوست، تحت عنوان «کلاس‌های آزاد خوشنویسی» و با همکاری وزارت فرهنگ و هنر وقت پایه‌گذاری شد. اساسنامه رسمی این نهاد با نام «انجمن خوشنویسان ایران» در ۱۹ شهریور ۱۳۴۶ به ثبت رسید و فعالیت‌هایش را گسترش داد.
این نهاد علاوه بر آموزش خطوط نستعلیق، شکسته، ثلث و نسخ، به انتشار رسم‌الخط‌های متعدد، کتب نفیس ادبی و عرفانی با تیراژ بالا و برگزاری صدها نمایشگاه داخلی و بین‌المللی می‌پردازد. انجمن در غنای میراث هنری ایران از طریق کتابت، کتیبه‌نویسی و همکاری با دیگر رشته‌های سنتی مانند نگارگری، تذهیب، قلمدان‌سازی و هنرهای مرتبط با چوب و پارچه نقش بسزایی داشته است.
انجمن خوشنویسان ایران، ۲۱ مهرماه را به عنوان «روز ملی خوشنویسی» و ۲۱ تا ۲۸ مهر را «هفته خوشنویسی» نامگذاری کرده است.