خبرگزاری مهر-گروه هنر-آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود. در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم بخشی از روند اتفاقاتی را که افتاده، بیان کنیم. جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمهسازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند.
«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم فراهم می‌شود. بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.
هنرمند نقاش و نگارگر پیشکسوت درگذشت
در هفته‌ای که گذشت، محمدعلی ذوالقدر هنرمند نگارگر و نقاش پیشکسوت روز ۱۲ مهر به علت بیماری دارفانی را وداع گفت.
مرحوم ذوالقدر متولد ۱۳۳۰ بود و از نوجوانی شروع به تحقیق و پژوهش عملی در رشته‌های مینیاتور سبک صفوی و قاجار کرد و به مرور در نقاشی رنگ روغن، مرمت آثار هنری قدیمی و طراحی و ساخت قاب آیینه و قلمدان به‌صورت خودآموخته به درجات بالایی از مهارت رسید و به تمام فنون و ریزه‌کاری‌های این هنرها واقف شد. وی با همت و پشتکار زیاد طی سال‌های متمادی موفق به آموختن فن نقاشی پشت شیشه شده بود و آثار وی پس از نمایشگاه انفرادی در موزه نقاشی پشت شیشه به‌یادگار مانده است.
این هنرمند طی سال‌ها نمایشگاه‌های انفرادی و جمعی موفقی در نگارخانه هنر ایران، فرهنگسرای نیاوران و انجمن نقاشی پشت شیشه ایران داشت و در اثر ممارست و دقت در آثار هنری قدیمی مانند مجسمه‌ها، خطوط برجسته مذهب ایرانی و هندی، تذهیب و نقاشی گل و مرغ و مانند آنها به مهارت قابل توجهی رسیده بود و همیشه به اذعان کارشناسان هنری در تشخیص صحت و سقم این آثار به درستی قضاوت می‌کرد.
انتصاب مجدد کلهرنیا به عنوان دبیر مهمترین رویداد تجسمی کشور!
محمدمهدی احمدی مشاور عالی وزیر و سرپرست معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حکمی بهرام کلهرنیا را به سمت دبیر هجدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر منصوب کرد.
در حالی این انتصاب اتفاق افتاد که سال گذشته کلهرنیا با حمایت از حذف روند رقابتی از جشنواره هنرهای تجسمی فجر، سبب نارضایتی عده‌ای از هنرمندان تجسمی شده بود. این جشنواره که از مهمترین جشنواره‌های تجسمی در کشور محسوب می‌شود، یکی از محل‌های رقابت استعدادهای درخشان هنری بود که این روند سال قبل به برگزاری چندین نمایشگاه در رشته‌های متفاوت، تقلیل یافت و می‌توان گفت به صورتی منفعل برگزار شد.
از طرف دیگر، در هفته‌های گذشته، اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره هجدهم «تجسمی فجر» اعلام شد که در میان آنها، چهره‌هایی از مدیران دوره‌های قبل رویداد تجسمی فجر دیده می‌شوند که شاید انتصاب آنها، بی حکمت نباشد. حضور آیدین مهدی‌زاده مدیرکل تجسمی نیز که مدیری تازه نفس در عرصه تجسمی محسوب می‌شود نیز به گونه‌ای می‌تواند نویدبخش اوضاع مساعدتری برای هنرهای تجسمی کشور باشد.
سال گذشته در جریان هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، گفته می‌شد چون زمان کافی برای برنامه‌ریزی و مدیریت جشنواره در اختیار نبوده، جشنواره به صورتی ناگهانی برگزار شده اما حالا باید دید آیا برنامه‌ریزی به‌جایی برای این رویداد مهم درنظر گرفته شده است یا خیر!؟
برگزاری حراجی پرجنجال؛ این بار به صورت آنلاین
روز پایانی هفته گذشته، بیست و چهارمین حراج تهران به صورت آنلاین برگزار شد که توانست فروش ۱۴۷ میلیارد و ۲۱۳ میلیون تومانی را رقم بزند. در این حراج، آثاری از سهراب سپهری، منصور قندریز، پرویز تناولی، مسعود عربشاهی، مهدی ویشکایی، منصوره حسینی، فریده لاشایی، پرویز کلانتری، ژازه تباتبایی و پروانه اعتمادی ارائه شده بود.
رکورد این دوره حراج به تابلوی «شکار زمستان زرفام» رضا درخشانی اختصاص پیدا کرد که به مبلغ ۱۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.
بهمن سال گذشته بود که پس از برگزاری بیست و دومین حراج تهران، تابلوی «دختر نشسته» رضا عباسی حاشیه‌ساز شد؛ این تابلوی نگارگری که پیش‌بینی می‌شد عنوان گران‌ترین اثر حراج را در آن سال، از آن خود کند، قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد و یکی از مسئولان وزارت میراث فرهنگی فروش آن را غیرقانونی اعلام کرد. این در حالی بود که آثار ارائه شده در حراج تهران، قبل از چکش خوردن، به مدت ۲ روز در هتل پارسیان آزادی به نمایش گذاشته شده بودند. از این رو معلوم نیست مسئولان میراث فرهنگی که به فروش این اثر معترض بودند چرا قبل از آغاز حراج جلوی فروش آن را نگرفتند؟ البته پس از جنجال بسیار مشخص هم نشد که این حاشیه سرانجام به کجا رسید و آیا مسئولان حراج تهران مقصر شناخته شدند یا خیر. پیگیری‌های رسانه‌ای نیز نتیجه‌ای نداشت.
برخی معتقدند که حاشیه‌سازی بخشی از استراتژی رسانه‌ای و بازاریابی این حراج است و به همین دلیل حواشی روی برگزاری این رویداد تاثیری ندارد و حتی پررنگ شدن چنین حاشیه هایی جای تعجب نخواهد داشت!
خروج آثار نفیس از خزانه بنیاد مستضعفان
هفته گذشته، همزمان با افتتاح پنج موزه جدید از سوی بنیاد مستضعفان، اعلام شد که حدود ۵۲۰ اثر نفیس از مخزن بنیاد مستضعفان خارج شده و برای نخستین بار در معرض دید قرار گرفته است. همچنین ۷۵۰۰ جلد کتاب و نسخه خطی از ۱۳۰ سال قبل در کتابخانه موزه دفینه در دسترس عموم قرار گرفته است.
اولین موزه از این مجموعه، موزه هزاره‌های هنر در جزیره کیش، با رونمایی از بیش از ۳۲۰ اثر فاخر در سبک‌ها و مقاطع مختلف تاریخی است که آثار آن برای نخستین‌بار در معرض دید علاقه مندان و مردم قرار گرفته است.
موزه دوم از این مجموعه، فاز سوم موزه خودروهای کلاسیک، با آماده‌سازی و مرمت ۷۵ خودروی کلاسیک ارزشمند، است که این خودروها نیز برای اولین بار در معرض دید علاقه مندان قرار می‌گیرد.
موزه سوم، نگاره‌های هنر است که با استفاده از نقاشی‌ها، سرامیک و کاشی‌های ارزشمند به تعداد ۷۸ اثر، در مجموعه دفینه برای نخستین بار دیده شده است. همچنین، کتابخانه تخصصی دفینه با استفاده از نسخ بسیار ارزشمند تاریخی از ۱۳۰ سال قبل تا کنون در حوزه هنر، تاریخ، باستان‌شناسی و موضوعات مرتبط از خزانه مرکزی به تعداد ۷۵۰۰ جلد برای اولین بار مرمت و مورد استفاده علاقه مندان قرار گرفت.
آرایه‌های هنر، چهارمین موزه از این مجموعه جدید است که در پردیس موزه رامسر با ۲۰۰ اثر ارزشمند در حوزه جواهرات و تزیینات زینتی در بازه تاریخی ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد تا ۵۰۰ سال قبل افتتاح شد.
نمایشگاه «سبز و سپید و سرخ» تمدید شد
نمایشگاه «سبز و سپید و سرخ» که با نمایش آثاری جدید از کاظم چلیپا، حسین خسروجردی و مصطفی گودرزی، در حوزه هنری برپاست، تا ۲۰ مهر تمدید شد.
در این نمایشگاه که به همت مرکز هنرهای تجسمی و با کیوریتوری امیر عبدالحسینی برگزار شده، سه تابلوی نقاشی از این هنرمندان صاحب‌نام در معرض دید عموم قرار گرفته که نقاشی چلیپا به روایت «سبز» پرداخته، اثر خسروجردی «سپید» را روایت می‌کند و تابلوی گودرزی هم روایت «سرخ» را بر عهده گرفته است.
نمایشگاه «سبز و سپید و سرخ» که از ۳۰ شهریور آغاز به کار کرد، تا پیش از این قرار بود تا ۱۳ مهر ۱۴۰۴ در گالری خانه حوزه هنری دایر باشد و اکنون علاقه مندان برای بازدید از آن فرصت دارند تا بیستم مهر، از ساعت ۹ تا ۱۸ روزهای شنبه تا چهارشنبه، به نشانی حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ مراجعه کنند.
فراخوانی برای مستندنگاری از زندگی در جنگ
در هفته‌ای که گذشت، خانه عکاسان ایران فراخوان رویداد مستندنگاری «زندگی در جنگ» را با هدف بازنمایی ابعاد مختلف زندگی و مقاومت مردم ایران در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه منتشر کرد.
بر اساس این فراخوان، موضوعات اصلی شامل زندگی روزمره مردم در خانه و محله در دوران جنگ، مشارکت نیروهای مردمی در کنار نظامیان، امداد و کمک‌های پزشکی، وضعیت مجروحان، تخریب خانه‌ها و مراکز عمومی، نقش زنان و کودکان در جنگ، آئین‌های تشییع و تدفین شهدا، تبلیغات مردمی و تغییر سبک زندگی در شرایط جنگ است.
این رویداد در ۲ بخش حرفه‌ای و مردمی برگزار می‌شود؛ بخش حرفه‌ای شامل تک‌عکس و مجموعه عکس حرفه‌ای عکاسان است و بخش مردمی عکس، ویدئو و روایت مردمی از روزهای جنگ و یا پس از آن را شامل می‌شود.
دبیر بخش عکس حرفه‌ای این رویداد مجتبا کوچکی است و هیئت داوران آن را بهرام محمدی‌فرد، احمد ناطقی، احمدرضا درویش، حسن قائدی و مهدی قاسمی تشکیل می‌دهند. همچنین دبیری بخش عکس، ویدئو و روایت مردمی و جایزه نوجوانان را علی رکاب برعهده دارد و هادی مقدم‌دوست، کورش علیانی و مجتبی حیدری آثار را داوری خواهند کرد. دبیر اجرایی رقابت نیز حسین گُلیار است.
بر اساس اعلام دبیرخانه، مهلت ارسال آثار تا ۱۳ آبان ۱۴۰۴ تعیین شده و نتایج پس از داوری اعلام خواهد شد.
آغداشلو: هنرمند بازگوکننده معنا و مفهوم درونیاتش است
نشست رونمایی کتاب «درباره نقاشی‌های آیدین آغداشلو از مشق کردن تا از آن خودسازی» نوشته نورا گودرزی که به تازگی از سوی انتشارات آبان منتشر شده است، عصر پنجشنبه ۱۷ مهر در فرهنگسرای نیاوران رونمایی شد.
همزمان با رونمایی کتاب، آیدین آغداشلو، علیرضا سمیع آذر، کیانوش معتقدی و نورا گودرزی نویسنده درباره این کتاب سخنه گفتند.
آیدین آغداشلو در این مراسم گفت: بسیار خوشحالم درباره کارهای من نظر بدهند و نوشته شود و هر چه این نوشته‌ها بیشتر باشند، من بیشتر یاد می‌گیرم؛ درباره کارهای من نه فقط در ایران بلکه خارج کشور، کم نوشته نشده است. هنرمند کسی نیست جز بازگوکننده معنا و مفهوم درونیات خودش، و تمام سعی‌اش برای برداشتن پوشش‌هایی است که در اطراف وجود دارد.
آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه
نمایشگاه مجسمه‌های مفصلی محسن وزیری مقدم در گالری زیرزمین دستان، نمایشگاه «روز ماقبل آخر» و «کشگیران» در گالری شیرین، نمایشگاه گروهی چاپ دستی در گالری رست، نمایشگاه نقاشی‌های محمد کیوان در گالری ایرانشهر، نمایشگاه «جنگ‌های تصنعی» در کارخانه آرگو، نمایشگاه «عکس‌هایی در پس» در گالری باوان، نمایشگاه «نام من سرخ» در گالری نگر و نمایشگاه «مرور» در گالری والی، از جمله نمایشگاه‌هایی هستند که عصر جمعه ۱۸ مهر افتتاح می‌شوند.