به گزارش خبرگزاری ایمنا، حامد یزدیان شامگاه امروز _پنجشنبه هفدهم مهر_ در نشست خبری به مناسبت هجدهم مهر و روز ملی زایندهرود اظهار کرد: بیان مطالبات و اقدامات درباره مسئله آب و محیط زیست در سالهای گذشته در مسیرهای ژورنالیستی قرار گرفته که فکر میکنیم اگر بلند صحبت کنیم، این مسائل حل میشود در حالی که تجربه این نوع رفتار بین نمایندگان و مسئولان در یکی دو دهه گذشته نشان میدهد با نگاه انتخاباتی به آب باید یک شیوه صحبت کرد و با نگاه حل مساله به شیوه متفاوت است.
اشکالات نظام حکمرانی آب
وی مسئله آب را مربوط به اشکالات نظام حکمرانی آب مرتبط دانست و افزود: این موضوع باید به صورت دقیق و علمی بررسی و عمل شود و در صورتی که ادبیات نمایندگان یا مسئولان حل مساله و انجام اصلاحات را دشوار و پیچیدهتر کند، نباید این کار انجام شود زیرا این شیوه پیگیری ممکن است حساسیتهای بین استانی و بین بخشی را افزایش دهد یا نگاه تک بعدی به مسئله و بدون عدالت داشته باشد.
نماینده مردم اصفهان، جرقویه، کوهپایه، ورزنه و هرند در مجلس شورای اسلامی حل مسئله زایندهرود را نیازمند نگاه ملی به این موضوع بیان کرد و گفت: به همین دلیل نوع برخوردم با موضوع این است که انتظار نگاه تند و تیز رسانهپسند نداشته باشید، همچنین معتقدم با وجود مشکلات پیچیده رودخانه تاکنون کارهای خوبی انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه مشکلات زایندهرود زودتر از دیگر حوضههای آبریز آشکار شد، توضیح داد: مانند همین مشکلات در سالهای آینده در نقاط دیگر کشور نیز وجود خواهد داشت بنابراین در صورت حل مسئله، میتوان امیدوار بود که مشکل دیگر حوضههای آبریز کشور نیز حل شود.
یزدیان برخی اقدامات انجام شده در حوضه زایندهرود در یک سال و نیم گذشته را از جنس حکمرانی معرفی کرد و ادامه داد: باید برخی از نظامات نادرست که در زمینه آب و محیط زیست به وجود آمده را اصلاح کنیم و مواردی که درست است را تقویت کنیم. در جاهایی که نیاز به قانونگذاری دارد قوانین جدید تدوین شود بخشی هم به پروژه های جدید بر میگردد برای حل این مسئله در کوتاهمدت لازم است برخی اقدامات عملی و پیگیریها نیز انجام شود.
وی در تشریح اقدامات لازم در نظام حکمرانی آب گفت: اتفاق مهمی که در حوضه زایندهرود و کل کشور اتفاق افتاد و این نظامات برنامهریزی و مدیریت آب در کشور به هم ریخت، استانی شدن مدیریت آب بود، به این صورت که از سیستم یکپارچه تبدیل به مدیریت استانی شد و در یک سال و نیم گذشته این مسئله را سعی کردیم در جاهای مختلف کشور تبیین کنیم.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست هفته گذشته یکی از دستور کارهای تازهترین جلسه شورای عالی آب را لایحه برگشت به استقرار مدیریت حوضه آبریز اعلام کرد و ادامه داد: جنس این تصمیم حکمرانی است و این نگاه کشور که در حوزه آب بر اساس مرزهای استانی مدیریت آب را تعریف کردند، یکی از امالمسائل بههم ریختگی در حوزه آب است و می بینیم در بالادست حوضهای مانند زایندهرود هرچقدر می خواهند آب برداشت میکنند با این نگاه که در یک استان دیگر قرار دارند و استان پایین دست نباید مداخله کند.
بازگشت به نظام مدیریت حوضه آبریز
یزدیان ریشه همه این مشکلات را در قانون نادرست عنوان کرد و گفت: این قانون نادرست اکنون زمینههای اصلاح این قانون نادرست به شکل جدی وجود دارد و مطالبه کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست کشور به عنوان نخستین مطالبه در جلسه شورای عالی آب تبدیل شده به اینکه نظام مدیریت حوضه آبریز برگردد.
وی با اشاره به پیامدهای این تصمیم نادرست در یکی دو دهه گذشته یادآور شد: این موضوع به عنوان یک مطالبه جدی در حال اصلاح است، نگاه در اجرای پروژهها و بهرهوری آب باید به حوضه آبریز باشد و بپذیریم که در زمینه بهرهوری در استان خودمان و در کشور مفهومی به نام بهرهوری آب مورد توجه قرار نمیگیرد.
نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی انتقال آب بدون توجه به شیوه مصرف را نتیجه این نوع نگاه دانست و گفت: تلفات و هدررفت آب در کشور به نظام حکمرانی بر میگردد که اصلاح آن جزو مطالبات جدی ما بوده و در حال تبدیل به ادبیات مشترک در مجلس است.
یزدیان تغییر رفتار نمایندگانی که نگاه به مطالبات منطقهای دارند را انرژیبر بیان کرد و افزود: در زمینه بهرهوری از جمله اقداماتی که انجام شده این بود که تلاش کردیم سواد نمایندگانی که قرار است درباره برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی تصمیمگیری کنند را بالا ببریم، در قانون بودجه در موارد مختلف سعی میکنیم با نصب کنتور جلوی اضافه برداشت را بگیریم ولی وقتی نمایندگان قرار است رای بدهند باید درک درستی از چاهها و برداشتهای مجاز و غیرمجاز داشته باشند.
وی تاکید کرد: هنگامی که نمایندگان مجلس متوجه بلاهایی میشوند که در چند دهه گذشته بر سر سفرههای آبی زیرزمینی آوردهایم در جاهایی که قرار است برای تصمیمگیری منطقی به ما کمک کنند، همراهتر میشوند.
حقابهها در دستور کار مجلس
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست موضوع حقابهها و فرونشست را در دستور کار این کمیسیون بیان کرد و گفت: اقداماتی که در این زمینه انجام میشود تنها با نگاه به حوضه زایندهرود نیست، گرچه معتقدم اگر این تبیین درست انجام شود نتایج آن عاید حوضه زایندهرود میشود.
یزدیان با اشاره به موضوعاتی که در دستور کار کمیسیون آب و کشاورزی و فراکسیون نظارت بر صنعت آب و برق قرار دارد، افزود: در آینده برای موضوعات اساسی در زمینه آب و محیط زیست شرایط بهتری خواهیم داشت همچنین در زمینه حقابههای زیستمحیطی وزارت نیرو اهمیتی به تعیین و تامین حقابههای زیستمحیطی نمیدهد وزارت جهاد کشاورزی و به طور کلی در حاکمیت کسی دنبال این موضوع نیست.
وی ساختار دولتی و واگذاری مسئولیت حقابهها به محیط زیست را دلیل اصلی بیتوجهی به این موضوع بیان کرد و گفت: محیط زیست دغدغهای برای انجام این کار ندارد ولی در صورتی که بتوانیم موضوع را در تکالیف دولتی وارد کنیم هفته گذشته بعد از یک سال دولت اقدامات برنامه هفتم را انجام داده و کمیسیون آب و کشاورزی مجلس نخستین نقطه مورد انتقاد و درخواست برنامه را تامین حقابههای زیست محیطی معرفی کرد زیرا دولت در این زمینه مسئولیت دارد و باید برای اجرای آن برنامه ارائه دهد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست با تاکید بر اهمیت جایگاه حقابه زیستمحیطی ادامه داد: تامین این حقابهها پس از شرب باید جز وظایف اصلی حاکمیت قرار بگیرد این موارد در حال تبدیل به یک مطالبه ملی است، یعنی سطح مطالبات آب را به جای محدود کردن در حوزه استانی خودمان که متهم به زیادهخواهی در اصفهان شویم، تبدیل به یک مطالبه ملی میکنیم تا بتوانیم اصلاحات لازم را انجام دهیم که منافع استانی را تامین خواهد کرد.
یزدیان درباره پروژههای تامین و مدیریت مصرف آب در حوضه زایندهرود گفت: در سه تا چهار سال گذشته برخی از این پروژهها شروع شده بود که نیاز به مراقبت و تامین اعتبار داشت از جمله پروژه کوهرنگ که با پیگیریهای مدیران استان و نمایندگان اکنون فعال است و در سال آبی گذشته، انتقال موقت آب توسط پمپاژ فعال بود و تلاش شد استان همجوار توجیه و همراه شود و نزدیک به ۶۰ میلیون متر معکب این پروژه در سال گذشته آب منتقل کرد.
وی از ادامه عملیات اجرایی سد پروژه کوهرنگ خبر داد و تاکید کرد: در یک ماه گذشته بتن ریزی بدنه سد انجام شده و تامین اعتبار موضوعی بود که لازم بود در زمانی که بودجه ۱۴۰۴ تدوین میشد با تلاش نمایندگان، به جر بودجههای معمول از روشهای مختلف اوراق مرابحه و غیره در حال پیگیری است که با شروع به کار پروژه پس از چندین سال، عملیات اجرایی آن متوقف نشود.
مخالفان و موافقات انتقال آب دریا
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست سد ماندگان را پروژهای مربوط به آبهای جنوب استان معرفی کرد و گفت: پیگیریها برای اجرا و دریافت مجوزهای محیط زیستی این پروژه ادامه دارد و گاهی به بهانههای مختلف غیرفنی مخالفتهایی میشد که مهمترین مخالفت در زمینه اجتماعی است ولی دفاع فنی، محیط زیستی و منابع آبی از این پروژه از دستور کار جدی ما در یک سال و نیم گذشته بوده است.
یزدیان توضیح داد: هنوز صد در صد مشکلات حل نشده ولی اقدامات جدی انجام شده و سرعت پروژه خوب است، امیدوارم انتقال آبهای خارج شده از جنوب استان در کوتاه مدت به نتیجه برسد.
وی انتقال آب دریا را پروژهای با موافق و مخالفان جدی توصیف کرد و یادآور شد: با همه سختیها اینکه امروز پالایشگاه اصفهان قطرهای آب از زایندهرود برداشت نمیکند همچنین تا ۲۰ روز آینده فولاد آبی از رودخانه برداشت نخواهد کرد و به مرور شهرکهای صنعتی نیز مجبورند آب را از خط لوله انتقال آب دریا بردارند اتفاق خوبی است.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست با اشاره به پیامدهای ضعف سیستم حکمرانی آب در کشور گفت: این سیستم نتوانسته آبهای بالادست و پاییندست را مدیریت کند تا برداشت آب موجب توسعه نشود، انتقال آب از دریا اتفاقات خوبی را در حوضه زایندهرود رقم میزند اما نگرانیهایی نیز درباره ادامه پروژه وجود دارد.
یزدیان حقهای ایجاد شده در دو سه دهه گذشته را دلیل برداشتهای بیرویه در بالادست حوضههایی همچون دریاچه ارومیه، خوزستان و زایندهرود بیان کرد و ادامه داد: در این مدت نیازها و برداشتهای جدیدی در بالادست اتفاق افتاده که جلوگیری از آنها نیاز به زمان دارد ولی اتفاقات خوبی در این زمینه رخ داده از جمله اینکه موضوع در حوزه مطالبات وزارت نیرو قرار گرفته است.
برداشت بیرویه در بالادست پنج استان کشور
وی تصریح کرد: در گذشته همراهی وزارت نیرو را در این زمینه نداشتیم، اما اکنون پنج استان در کشور هستند که در بالادست حوضه آبریز آنها اتفاقات بدی رخ میدهد به این دلیل که حاکمیت عملکرد یکپارچه ندارد و جزو مصوبات جلسه بود که با همکاری استانداران بتوان اتفاقات خوبی رقم زد تا در سال آبی آینده شاهد این بی نظمیها نباشیم.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مصوبات شورای عالی آب را به تنهایی برای حل این مشکل کافی ندانست و یادآور شد: برای اقدام مصوبه لازم است اما پیگیری هم لازم است، اکنون برخورد با برداشتهای بیرویه آب در بالادست حوضههای آبریز جزو مطالبه معاون اول و وزیر نیرو قرار گرفته است و به ویژه در حوضه زایندهرود با ابن مدل پیش میرویم.
ناامیدی؛ بدترین ضربه به زایندهرود
یزدیان در پاسخ به پرسش خبرنگار ایمنا درباره چشمانداز احیای زایندهرود گفت: چشمانداز پروژههای انتقال آب مشخص است، ماندگان ۱۵ ماهه و انتقال آب دریا دو سال و نیم تا فاز تکمیل و موارد ساختاری زمان لازم دارد، درباره لایحه برگشت مدیریت استانی به حوزه مدیریت یکپارجه نیز دولت زمانی تعیین کرده همچنین درباره جرایم بازدارنده در حوزههای آبریز تلاش میکنیم در دوره چهارسال خدمتگذاری بتوانیم بخشی از اینها را به نتیجه برسانیم.
وی با بیان اینکه بدترین ضربه به زایندهرود را ایجاد ناامیدی افزود: برخی افراد با شروع هر پروژه، نارضایتیهایی را اعلام میکنند و راه حل احیای زایندهرود را تنها اجرای یک پروژه میدانند که از نظر اجتماعی شرایط اقدام را ندارد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست رفع بیاعتمادی مردم را نیازمند اقدام عملی برای احیای زایندهرود دانست و تاکید کرد: دو دهه شعار حل بحران آب داده بودیم در حالی که یک اقدام در این زمینه انجامنشده بود، پروژه کوهرنگ چهار تا پنج سال تعطیل و مدیریت مصرف رها شده بود اما در سه چهار سال گدشته اتفاق متفاوتی افتاد از جمله اینکه حرفها شنیده و اقدامات عملی تعریف شد.
مشکلات اصفهان با انتقال آب دریا حل نشد
یزدیان اصرار بر اجرای برخی پروژههای انتقال آب از جمله بهشتآباد را نادرست بیان کرد و ادامه داد: مدیریت استان اصفهان به این نتیجه رسید با استانی که چالش داشتیم از طریق دیگری وارد تعامل شود، این موضوع باعث شد اکنون پروژه ۴۰ درصد پیشرفت داشته باشد البته این پروژه در یک سال و نیم قابل جمع شدن است، این اقدامات میتواند اعتمادسازی به دنبال داشته باشد گرچه عدهای هنوز به دنبال انتقاد از پروژهها هستند.
وی درباره ایراداتی که به انتقال آب از دریا به اصفهان مطرح میشود، توضیح داد: نقدهایی به این پروژه وارد است از جمله اینکه پروژه گرانی است اما همین که باعث میشود صنایع اصفهان از آب رودخانه برداشت نکنند، اجرای آن را قابل دفاع میکند به ویژه آنکه اگر برداشت آب صنایع از زایندهرود حذف شود، اتهام انتقال آب بین حوضهای برای توسعه صنعت در اصفهان قابل دفاع نخواهد بود.
نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی در شرایط اقلیمی کشور، انتقال آب دریا را یکی از راه حلهای تامین آب بیان کرد و گفت: مردم باید بپذیرند که دولت و حاکمیت آب به حوضه زایندهرود اضافه نمیکند البته نباید گفت که با انتقال آب دریا مشکلات اصفهان حل شد زیرا بسیاری از مشکلات ناشی از آن است که اقدامات را آنقدر بزرگ میکنیم که ایجاد توهم میشود.
یزدیان زحمات تیمی که در یک سال ۸۰۰ کیلومتر خط لوله انتقال آب ایجاد کردند را قابل تقدیر دانست و افزود: تنها راه حل بحران آب دریا نیست بلکه یکی از قطعههای بسته راهکارهای احیای زاینده رود انتقال آب دریا است، باید بپذیریم که مسئله زایندهرود که با چند دهه تصمیم نادرست به این روز افتاده در یکی دو سال قابل برگشت نیست و نباید انتظار داشته باشیم که در یک دوره کوتاه این اتفاق بیفتد.
احتمال بحران در تامین آب شرب
وی احتمال بحران جدی آب شرب در ماههای آینده را یک واقعیت بیان کرد و توضیح داد: حجم آب پشت سد زاینده رود بسیار کم است و در صورتی که طبق پیشبینی ها پاییز کم بارش باشد احتمال ایجاد مشکل جدی برای آب شرب پنج میلیون نفر وجود دارد، بخشی از راهحل این مشکل در مدیریت مصرف آب است.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست برداشت آب در بالا دست در چند ماه گذشته را بیش از عرف اعلام کرد و گفت: در سال آبی گذشته میزان بارش نسبت به بلندمدت ۴۰ درصد کاهش داشته است در حالی که این حجم برداشت آب بالادست در سالهای کمآبی نیاز به اقدام جدی و فهم مسئله توسط مسئولان دارد، هنوز وزارت نیرو که دستگاه تخصصی در این زمینه است، این تفسیر را ندارد و معتقد است تصمیم نادرستی که با مدیریت استانی آب گرفته شد باعث خارج از کنترل شدن برداشتها در بالادست رودخانه شده است.
یزدیان اظهار امیدواری کرد با بارشهای پاییز، بخشی از منابع لازم برای تأمین آب شرب مردم تامین شود و گفت: با اقداماتی که مدیریت استان و مجموعههای مرتبط با این موضوع انجام میدهند امیدوارم به شرایط بحران نرسیم ولی این شرایط باعث میشود که مسئولان ملی بدانند که اصرار بر اجرای پروژههای انتقال آب برای تامین آب شرب جمعیت پنج میلیون نفری ساکن در فلات مرکزی است که وابسته به زایندهرود هستند.
وی درباره حقابه تالاب گاوخونی اظهار کرد: در صورتی که پروژه انتقال آب اجرا میشود، باید بخشی از حقابههایی که بخش شرب از محیط زیست برداشت کرده نیز در نظر گرفته شود و امیدوارم آب را برای جریان در رودخانه زایندهرود و تالاب گاوخونی رها کنیم برای این هدف معتقدم به جای اینکه محیط زیست مانع از اجرای پروژههای انتقال آب شود باید شرایطی تعیین کند که وزارت نیرو تکیلف خود را درباره حقابههای زیست محیطی از آب طبیعی زایندهرود انجام دهد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست در واکنش به برخی گمانهزنیها درباره احیای زایندهرود با انتقال آب دریا یادآور شد: حوضه آبریزی که یک میلیارد متر مکعب ناترازی در منابع و مصارف دارد، مگر میتواند با پروژه انتقال آب دریا مشکل خود را حل کند؟ واقعیت این است که انتقال آب دریا بخشی از پازل حل مشکل زاینده رود به شمار میآید.
با توسعه صنعت و شهرنشینی مخالفم
یزدیان با اشاره به بازگشایی آب برای کشت پاییزه در سالی که بارش ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است، گفت: با توسعه صنعت و شهرنشینی اصفهان صد در صد مخالف هستم، بخشی از این تصمیم به مدیریت استان بر میگردد که استان درگیر بحران آب نیاید اجازه توسعه شهرنشینی را بدهد، نظارت بر اجرای این موضوع نیز با مردم، نمایندگان، دستگاه بازرسی و قضایی است.
وی تنها راه تامین نیاز مسکن در اصفهان را احیای بافت فرسوده عنوان کرد و ادامه داد: در مناطقی که مسکن با بیکیفیت وجود دارد باید ارتقا پیدا کند همچنین در زمینه مهاجرت باید اقداماتی برای ایجاد مهاجرت معکوس یا جلوگیری از مهاجرپذیری اصفهان صورت گیرد تا از توسعه شهر و الحاق زمین به اصفهان نیز گرفته شود.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست هزینه انتقال آب دریا به اصفهان را ۳۰ یورو به ازای هر متر مکعب برشمرد و گفت: اگر قرار است اصفهان از آب دریا استفاده کند باید خط مستقل از دریای عمان را داشته باشد اما این خسارت محض است که پول خرج کنیم از استان دیگری آب بخریم.
یزدیان با اشاره به تامین درصد کمی از حقابه کشاورزان در فصل گذشته توضیح داد: راهکار اصلی مدیریت آب این بود که برای برداشتهای بالادست محرومیت ایجاد میشد اگر این اقدام را انجام داده بودیم اکنون برای تامین آب شرب با مشکل روبهرو نبودیم اما زمانی که موضوع برخورد با برداشتهای بیرویه در بالادست استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری مطرح شد، جنگ ۱۲ روزه اتفاق افتاد و شورای عالی آب و امنیت تشخیص دادند که موضوع متوقف شود.
تاثیر کمبود ارز در قیمت کالاهای اساسی
وی درباره افزایش قیمت کالاهای اساسی در ماههای اخیر اظهار کرد: بخشی از این افزایش قیمت به این دلیل است که دولت تکلیف خود را با ارز مشخص نمیکند، مسئولان در بیان کلیات اعلام میکنند که باید وابستگی به ارز کاهش پیدا کند اما این اتفاقات نیاز به تدابیر ویژه از جمله برنامهریزی و جراحی دارد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست با اشاره به کاهش سه و نیم میلیارد دلار از اعتبار تخصیص ارز ترجیحی در بودجه سال جاری افزود: قرار بود بخشی از نهادههای دامی از دریافت ارز حذف شوند اما در اوایل سال دولت اعلام کرد که تا پایان سال ارز مورد نیاز این بخش تامین خواهد شد و واردکنندگان و تولیدکنندگان پیشبینی میکنند که دولت برای تامین این اعتبار ۱۱ و نیم میلیارد دلاری دچار کمبود شود بنابراین اثر آن در قیمتها و کمبود نهادههای تولید دیده میشود.
یزدیان با انتقاد از اینکه دولت شفاف با واردکننده درباره محل تامین ارز صحبت نمیکند، تاکید کرد: در مرحله بعد نیز دستگاههای نظارتی از جمله سازمخان بازرسی و تعزیرات در زمینه کنترل بازار هیچ اقدام موثری انجام نمیدهند، درباره نهادهها و مرغ تاکنون چندین جلسه با مسئولان برگزار شده و در حال پیگیری هستیم امیدواریم برخورد جدی تری انجام شود.
وی بخشی از گرانیها را به دلیل شرایط اقتصادی کشور دانست و گفت: در زمینه قیمت برنج موضوع این است که سال گذشته کشاورزی برنج را کیلویی ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان فروخته و دلالها آن را به قیمت ۲۵۰ هزار تومان رساندند و در سال جاری کشاورز محصول خود را کمتر از ۲۵۰ هزار تومان نمیفروشد که در بازار ۴۰۰ هزار تومان عرضه میشد، بنابراین بخشی از گرانی برنج ریشه در بی اعتمادی و سو استفاده دارد و لازم است که دستگاه قضایی ورود کند.
نماینده اصفهان در مجلس از برخورد با برخی شرکتهای واردکننده برنج به عنوان واسطه خرید برنج از کشاورزان داخلی خبر داد و یادآور شد: بخشی از کنترل بازار باید با واردات برنج خارجی انجام شود تا بخشی از نوسان کنترل شود همچنین درباره افزایش قیمت مرغ، هر سال در پایان فصل گرما قیمتها افزایش پیدا میکند که امیدواریم با بهبود شرایط هوا و تامین برق قیمتها کاهش پیدا کند.