به گزارش خبرنگار ایرنا، مصطفی فخرآبادی روز سه‌شنبه در نشست خبری پیرامون آیین گرامیداشت هفته دامپزشکی ضمن تشریح عملکرد یک‌ساله این اداره‌کل (از مهرماه ۱۴۰۳ تا مهرماه ۱۴۰۴) با اشاره به موقعیت ژئوپلیتیکی ویژه هرمزگان و وجود بزرگ‌ترین مجتمع بندری کشور، اظهار کرد: مجتمع بندری شهید رجایی به‌عنوان دروازه طلایی واردات، نقشی کلیدی در تامین مواد اولیه و فرآورده‌های خام دامی دارد؛ تمام محموله‌های وارداتی در این مسیر، تحت نمونه‌برداری و پایش دقیق بهداشتی قرار می‌گیرند تا از ورود هرگونه بیماری و آلودگی به کشور جلوگیری شود.
به گفته وی، دامپزشکی هرمزگان علاوه بر نظارت بر واردات، در بخش ترانزیت بین‌المللی نیز نقش موثری ایفا می‌کند.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان در این باره توضیح داد: بخش قابل توجهی از فرآورده‌های خام دامی تولیدشده در کشورهای مختلف از جمله آمریکای لاتین و کانادا از مسیر استان هرمزگان به کشورهای همسایه ترانزیت می‌شود؛ این امر با کنترل دقیق اسناد بهداشتی و پایش محموله‌ها انجام می‌گیرد تا هیچ تهدیدی متوجه سلامت جامعه و جمعیت دامی کشور نباشد.
فخرآبادی، صادرات فرآورده‌های دامی و شیلاتی را از دیگر محورهای مهم فعالیت دامپزشکی استان دانست و گفت: در فرآیند صادرات، نظارت‌ها از مبدا تولید تا مرحله نهایی صادرات تداوم دارد؛ نیروهای دامپزشکی در مزارع و واحدهای تولیدی نظارت می‌کنند تا محصول نهایی با الزامات بهداشتی کشورهای مقصد مطابقت داشته باشد که این نظارت دقیق از برگشت خوردن محموله‌ها جلوگیری و زمینه صادرات پایدار را فراهم می‌کند.
وی با اتکید بر اهمیت مراقبت از واحدهای آبزی‌پروری، گفت: هرمزگان قطب تولید میگو و ماهی در کشور است و دامپزشکی با نظارت مداوم بر مزارع، سلامت آبزیان و افزایش بهره‌وری این صنعت را تضمین می‌کند؛ امروزه بخش آبزی‌پروری پس از صنعت نفت، دومین حوزه درآمدزای کشور محسوب می‌شود و ما وظیفه داریم از این سرمایه ملی صیانت کنیم.
این مسئول دامپزشکی ادامه داد: دامپزشکی استان هرمزگان علاوه بر بخش آبزی‌پروری، در چرخه پرورش طیور نیز نقش نظارتی گسترده‌ای دارد؛ از کارخانه‌های جوجه‌کشی و مزارع مرغ مادر تا کشتارگاه‌ها و مراکز عرضه، زنجیره نظارت بهداشتی بدون وقفه برقرار است تا محصولی سالم به دست مردم برسد.
هرمزگان در مسیر امنیت غذایی پایدار
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان از تلاش‌های کارشناسان این اداره‌کل برای پایدارسازی تولید و مهار به‌موقع تهدیدات دامی در استان خبر داد و تاکید کرد: با وجود تجهیزات قدیمی، دانش و تخصص نخبگان استان توانسته‌اند جلوی شیوع بیماری‌های بالقوه را بگیرند.
فخرآبادی با اشاره به فعالیت‌های پژوهشی در زمینه بچه‌ماهی‌های وارداتی، گفت: نیروهای دامپزشکی روی نوعی باکتری کار می‌کردند که برای نخستین‌بار در دنیا شناسایی شده است تا تولید پایدار بماند.
وی ادامه داد: با وجود نسل قدیمی تجهیزات، دانش و استعداد نخبگان استان در خدمت حفظ امنیت غذایی و تولید پایدار است؛ تلاش‌های مستمر همکاران‌مان باعث شد که بسیاری از عوامل بالقوه تهدیدکننده جمعیت دامی کشور و استان به موقع شناسایی و مهار شود.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان تاکید کرد: این موفقیت‌ها نتیجه جدیت و پیگیری مستمر مجموعه اداره‌کل دامپزشکی هرمزگان است که همواره در مسیر پیشگیری، شناسایی و مهار تهدیدات دامی حرکت می‌کند.
سلامت دام و فرآورده‌های دامی را در استان مرزی تضمین کرده‌ایم
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان، با اشاره به نقش حیاتی این سازمان در ارتقای سلامت دام و فرآورده‌های دامی، اعلام کرد: با اعتبارات محدود توانستیم سالانه میلیون‌ها قطعه طیور و هزاران راس دام را تحت نظارت بهداشتی قرار دهیم و در حوزه پیشگیری و کنترل بیماری‌های دامی، گام‌های موثری برداریم.
وی با تاکید بر اهمیت پیشگیری و کنترل بیماری‌های دامی گفت: در طول یک‌سال گذشته، بیش از ۳۹ هزار مورد عملیات نظارت بهداشتی در مراکز تولید، عرضه و نگهداری فرآورده‌های دامی انجام و ۸۱۳ مورد نقض و تخلف بهداشتی شناسایی شده است.
فخرآبادی افزود: از این تعداد، ۳۴ پرونده قضایی تشکیل شد و افزون‌بر ۴۷ هزار کیلوگرم فرآورده‌های ضبطی جمع‌آوری و پلمپ شد؛ این اقدامات بخشی از برنامه ما برای ارتقای کیفیت فرآورده‌های خام دامی، کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای بهداشت عمومی است.
وی به روند نظارت و ممیزی واحدهای تولیدی اشاره کرد و گفت: اداره نظارت دامپزشکی استان در صدور پروانه‌های صادراتی IR و EC نقش مهمی دارد و طی این مدت ۱۰ شرکت فرآوری مورد بازدید و ممیزی قرار گرفتند؛ در حوزه کشتار دام سبک و سنگین، ۳۲ هزار و ۷۸۴ رأس دام و در حوزه طیور ۲۱ میلیون قطعه تحت نظارت قرار گرفت که تولید گوشت قرمز و طیور در مجموع به حدود ۳۶ هزار تن رسید.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان همچنین به عملیات گسترده واکسیناسیون اشاره کرد و افزود: در سال گذشته، بیش از ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه پرنده بومی علیه بیماری‌های واگیر واکسینه شدند.
صادرات ۷۶ هزار تن فرآورده شیلاتی هرمزگان به خارج از کشور
وی درباره نقش اداره قرنطینه در کنترل فرآورده‌های دامی وارداتی گفت: در طول یک‌سال، حدود ۲۵۷ هزار تن فرآورده خام دامی تحت نظارت این اداره ترخیص بهداشتی شد و ۷۶ هزار تن فرآورده عمده شیلاتی، به ۱۸ کشور دنیا صادر شد.
فخرآبادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش بر محدودیت‌های مالی تأکید کرد و گفت: اعتبارات اختصاصی ما در حوزه سلامت دام بسیار اندک است و اگر تنها یک درصد از بودجه فصل سلامت به دامپزشکی اختصاص یابد، می‌توانیم بیماری‌های دامی و زئونوز را در سطح کشور به طور مؤثرتری کنترل کنیم. در حال حاضر بخش عمده بودجه صرف درمان می‌شود، در حالی که بسیاری از این بیماری‌ها مانند هاری کاملاً قابل پیشگیری هستند.
وی همچنین بر ضرورت تقویت نیروی انسانی و تجهیزات آزمایشگاهی در استان‌های مرزی تاکید کرد و گفت: استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیزات به‌روز آزمایشگاهی برای کنترل ورود عوامل بیماری‌زا به کشور ضروری است؛ استان هرمزگان به عنوان یک استان مرزی نیازمند حمایت و سرمایه‌گذاری در حوزه قرنطینه و آزمایشگاه است تا بتواند فرآورده‌های خام دامی وارداتی را با استانداردهای بین‌المللی بررسی کند.
وی تصریح کرد: ماموریت اصلی ما پیشگیری و کنترل بیماری‌هاست که با همکاری سازمان‌ها و اختصاص منابع کافی، می‌توانیم سلامت دام و فرآورده‌های دامی را به بهترین شکل ممکن تضمین کنیم و به ارتقای بهداشت عمومی کمک کنیم.
تولید پایدار بدون کنترل بیماری‌های دامی ممکن نیست
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان با تاکید بر نقش بی‌بدیل دامپزشکی در تامین سلامت جامعه و پایداری تولید گفت: اطلاع‌رسانی و همکاری رسانه‌ها در کنترل بیماری‌های دامی و زئونوز، پشتوانه‌ای مهم برای امنیت غذایی و توسعه پایدار کشور است.
فخرآبادی، با تبریک روز ملی دامپزشک و قدردانی از تلاش اصحاب رسانه در انعکاس خدمات این حوزه، گفت: تمام فعالیت‌های دامپزشکی در راستای تحقق یک هدف کلان انجام می‌شود و آن، تولید پایدار و ایمن است؛ هدفی که تحقق آن بدون سلامت دام و فرآورده‌های دامی امکان‌پذیر نیست.
وی ادامه داد: امنیت غذایی از مهم‌ترین ارکان توسعه پایدار محسوب می‌شود و اگرچه متولی اصلی آن وزارت جهاد کشاورزی است اما در برنامه هفتم توسعه، ۲۷ دستگاه درگیر این موضوع شده‌اند که نقش دامپزشکی در این میان، حفاظت از سرمایه‌های دامی و کنترل بیماری‌ها است.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان همچنین با اشاره به تفاوت جایگاه دامپزشکی در کشورهای مختلف، اظهار کرد: در کشورهای آفریقایی، بیماری‌های دامی می‌توانند جمعیت دامی را از بین ببرند و امنیت غذایی را تهدید کنند، در حالی که در کشورهای توسعه‌یافته، چالش اصلی هدررفت مواد پروتئینی است؛ در کشورهای در حال توسعه نیز نظارت‌های دامپزشکی در مسیر انتقال و توزیع فرآورده‌های خام دامی از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با تاکید بر اهمیت بسته‌بندی در حفظ سلامت مواد پروتئینی افزود: بسته‌بندی اصولی می‌تواند با کاهش میکروارگانیسم‌ها، ماندگاری و ایمنی فرآورده را افزایش دهد؛ در کشورهای پیشرفته، این موضوع به کمک تحقیقات علمی و فناوری‌های نوین محقق شده و دامپزشکی ایران نیز با اتکا به دانش متخصصان و دانشگاهیان در همین مسیر حرکت می‌کند.
فخرآبادی در ادامه گفت: بسیاری از مردم شاید ندانند که فضای جداگانه نگهداری تخم‌مرغ در یخچال، برای جلوگیری از انتقال آلودگی بین فرآورده‌های پروتئینی طراحی شده است؛ گردش هوای درون یخچال اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند باعث انتقال میکروب از یک ماده غذایی به ماده دیگر و افزایش احتمال مسمومیت‌های غذایی شود.
وی با بیان اینکه بیش از یک‌هزار و ۸۰۰ عامل بیماری‌زا و حدود ۸۳۰ عامل بیماری مشترک بین انسان و دام شناسایی شده است، افزود: اگر شهروندان توصیه‌های بهداشتی دامپزشکی را جدی بگیرند، بسیاری از موارد مسمومیت غذایی و بستری‌های بیمارستانی کاهش پیدا می‌کند.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان ضمن قدردانی از تلاش کارکنان دامپزشکی در سراسر استان گفت: از مهرماه ۱۴۰۳ تا مهرماه ۱۴۰۴، بیش از چهار میلیون و ۴۰۰ هزار راس دام علیه بیماری‌های دامی واکسینه شده و حدود ۹۵۸ هزار نمونه پایش و مراقبت بهداشتی انجام گرفته است.
وی تاکید کرد: دامپزشکی نه‌تنها نگهبان سلامت دام بوده بلکه نگهبان سلامت جامعه نیز هست؛ اطلاع‌رسانی، آموزش و همکاری رسانه‌ها در این مسیر می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامت عمومی، امنیت غذایی و پایداری تولید ایفا کند.
دامپزشکی هرمزگان ضامن سلامت میگوی ایرانی در بازار جهانی
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان اعلام کرد: نظارت‌های دقیق و پایش مستمر در مراکز پرورش و فرآوری آبزیان، ایران را در جمع کشورهای (گروه A ) صادرات قرار داده است؛ موفقیتی که حاصل تلاش دقیق و بی‌وقفه دامپزشکان در چرخه سلامت و امنیت غذایی است.
فخرآبادی، با اشاره به حساسیت بالای فعالیت‌های دامپزشکی در زنجیره تولید و صادرات آبزیان گفت: در همه مراحل، از واردات بچه‌ماهی و میگو تا پرورش و صادرات، سه اصل دقت، سرعت و بی‌خطایی سرلوحه کار ما است، چرا که کوچک‌ترین خطا در این چرخه می‌تواند سلامت جامعه و امنیت غذایی کشور را تهدید کند.
فخرآبادی با اشاره به جایگاه ویژه هرمزگان در تولید و صادرات آبزیان نیز اظهار کرد: هرمزگان شاید در تولید گوشت قرمز و مرغ مانند برخی استان‌های شمالی فعال نباشد اما در حوزه آبزی‌پروری یکی از استان‌های پیشتاز کشور است.
وی ابراز کرد: صادرات میگوی پرورشی از این استان نه‌تنها ارزآور است بلکه نماد سلامت، کیفیت و اعتبار دامپزشکی ایران در بازارهای جهانی محسوب می‌شود.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان ادامه داد: برنامه ملی پایش باقی‌مانده داروها، آفت‌کش‌ها و آلاینده‌ها در محصولات دامی، از جمله گوشت مرغ و میگو، با دقت بالا در استان در حال اجراست؛ هدف ما این است که مصرف‌کننده داخلی و خریدار خارجی، هر ۲ از سلامت و اصالت فرآورده‌های ایرانی مطمئن باشند.
فخرآبادی تاکید کرد: در هرمزگان، تیم‌های دامپزشکی حتی در شرایط سخت جوی، گرما یا بارندگی، نمونه‌برداری‌ها را بدون وقفه انجام می‌دهند؛ استمرار این نظارت‌ها ضامن اعتبار صادراتی کشور و اعتماد بازار جهانی به تولیدات ایرانی است.
وی گفت: دامپزشکی فقط به بهداشت مواد غذایی محدود نمی‌شود؛ بلکه در خط مقدم مبارزه با بیماری‌های دامی و بیماری‌های مشترک انسان و دام قرار دارد؛ ۷۵ درصد بیماری‌های نوپدید جهان منشا دامی دارند و تجربه جهانی بیماری‌هایی مانند کووید-۱۹ نشان داد که سلامت انسان‌ها بدون سلامت دام معنا ندارد.
فخرآبادی افزود: در استان ما، اقدامات پیشگیرانه و واکسیناسیون دام‌ها به‌صورت هدفمند انجام می‌شود تا از شیوع بیماری‌های خطرناک جلوگیری شود.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان خاطرنشان کرد: بیماری هاری یکی از قدیمی‌ترین بیماری‌های شناخته‌شده بشر است که از گذشته با عنوان "وحشت" شناخته می‌شد؛ ویروس این بیماری به سیستم اعصاب مرکزی حمله می‌کند و در صورت بی‌توجهی می‌تواند مرگ‌بار باشد به همین دلیل دامپزشکان در صف مقدم تشخیص و پیشگیری قرار دارند.
وی با اشاره به نقش دامپزشکی در پایداری اقتصاد کشور گفت: هر تصمیم و اقدام دامپزشکی، از کنترل بهداشت دام تا پایش سلامت آبزیان، مستقیم بر اقتصاد و تجارت کشور تاثیر می‌گذارد؛ سلامت محصول یعنی اعتبار ایران در بازارهای جهانی و این اعتبار، حاصل تعهد، دانش و دقت نیروهای دامپزشکی است که شبانه‌روز برای آن تلاش می‌کنند.
هشدار دامپزشکی هرمزگان درباره حساسیت بیماری‌های مشترک انسان و حیوان به‌ویژه هاری
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان با تاکید بر نقش حیاتی آموزش و آگاهی عمومی در پیشگیری از بیماری‌های مشترک انسان و حیوان گفت: در صورت تماس با حیوان مشکوک، شست‌وشوی سریع محل تماس با آب و صابون در کمتر از ۲۰ دقیقه می‌تواند از وقوع فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.
فخرآبادی، با بیان اینکه بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوان، از جمله هاری، همچنان تهدیدی جدی برای سلامت جامعه به شمار می‌روند، گفت: در مواجهه با حیوان مشکوک به بیماری، اگر محل تماس به‌ویژه در ناحیه سر و صورت باشد، زمان طلایی برای پیشگیری تنها ۲۰ دقیقه است و باید بلافاصله با آب و صابون شسته شود؛ علت این موضوع آن است که ویروس هاری دارای پوششی چربی‌مانند است که با شست‌وشو از بین می‌رود و ویروس را غیرفعال می‌کند.
وی با اشاره به حساسیت بالای فعالیت‌های دامپزشکی افزود: کار دامپزشکی تنها واکسیناسیون یا درمان حیوانات نیست؛ بلکه هر اقدام به‌موقع می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد؛ حدود ۴۰ درصد قربانیان بیماری‌های مشترک را کودکان تشکیل می‌دهند و همین مسئله ضرورت اطلاع‌رسانی و آموزش عمومی را دوچندان می‌کند.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان نقش رسانه‌ها را در آگاهی‌بخشی به جامعه بسیار مهم دانست و گفت: اگر به کودکان آموزش داده شود که از حیوانات پرخاشگر یا دارای رفتار غیرعادی دوری کنند، می‌توان از بسیاری از حوادث پیشگیری کرد.
فخرآبادی ادامه داد: اگرچه سگ‌ها معمولا مظنون اصلی بیماری هاری شناخته می‌شوند اما این ویروس در میان گونه‌های مختلف حیات‌وحش نیز وجود دارد و می‌تواند به سگ‌ها یا دیگر حیوانات شهری منتقل شود؛ به همین دلیل کنترل بیماری تنها برعهده دامپزشکی نیست و همکاری سایر دستگاه‌ها نیز ضروری است.
وی درباره خطر نوع خاموش بیماری توضیح داد: در فرم خاموش هاری، حیوان ممکن است ظاهرا آرام باشد، اما بزاق آن آلوده است؛ گاهی افراد به‌دلیل حس حیوان‌دوستی، حیوان را به کلینیک می‌برند و اگر در تماس با بزاق حیوان دستشان زخم باشد احتمال ابتلا وجود دارد.
فخرآبادی با تاکید بر ضرورت همکاری همه دستگاه‌ها برای ریشه‌کنی بیماری‌های مشترک اظهار کرد: دامپزشکی به‌تنهایی قادر به مهار کامل بیماری‌ها نیست؛ این امر نیازمند هم‌افزایی، اطلاع‌رسانی مستمر و مشارکت مردمی است.
وی از مردم خواست تا در صورت مشاهده هرگونه حیوان دارای رفتار غیرعادی یا تهاجمی، موضوع را فوری به نزدیک‌ترین مرکز دامپزشکی یا شهرداری اطلاع دهند و از تماس مستقیم با حیوانات مشکوک خودداری کنند.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان ضمن قدردانی از مجموعه کارکنان دامپزشکی استان، رسانه‌ها را نیز بازوی توانمند اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی عمومی دانست و گفت: دامپزشکی وظیفه‌ای دوگانه دارد؛ هم حفظ سلامت دام و فرآورده‌ها و هم پاسداری از سلامت انسان‌ها. این مأموریت تنها با همراهی مردم و حمایت دستگاه‌های اجرایی به بار می‌نشیند.