شناسهٔ خبر: 75214968 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

نوبل پزشکی ۲۰۲۵ به کاشفان سلول‌های تنظیمی ایمنی رسید

جایزه نوبل پزشکی امسال به سه دانشمند تعلق گرفت که با کشف سلول‌های T تنظیمی (Regulatory T cells) راز مهمی از چگونگی کنترل سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی را آشکار کردند.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از نیچر،کمیته نوبل در مؤسسه کارولینسکا سوئد روز دوشنبه اعلام کرد که مری برانکو (Mary Brunkow)، زیست‌شناس مولکولی از مؤسسه سیستم‌های زیستی سیاتل، فرد رمزدل (Fred Ramsdell)، مشاور علمی شرکت Sonoma Biotherapeutics، و شیمون ساکاگوچی (Shimon Sakaguchi)، ایمنی‌شناس دانشگاه اوساکا ژاپن، برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۲۵ هستند.

این سه دانشمند به دلیل کشف سلول‌های T تنظیمی و نقش آن‌ها در تحمل ایمنی محیطی (Peripheral Immune Tolerance) موفق به دریافت جایزه‌ای به ارزش ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود یک میلیون دلار) شدند.

سلول‌های T تنظیمی نوعی زیرگروه نادر از سلول‌های ایمنی هستند که همانند «ترمز» عمل می‌کنند و مانع از حمله بیش‌ازحد سیستم ایمنی به بافت‌های بدن می‌شوند. کشف این سلول‌ها در سال ۱۹۹۵ توسط ساکاگوچی نقطه عطفی در علم ایمنی‌شناسی بود. او نشان داد که موش‌های فاقد این سلول‌ها دچار بیماری‌های خودایمنی در اندام‌هایی مانند تیروئید و پانکراس می‌شوند.

پس از آن، پژوهش‌های تکمیلی توسط برانکو و رمزدل منجر به شناسایی ژن‌ها و مسیرهای مولکولی مرتبط با عملکرد این سلول‌ها شد. این یافته‌ها راه را برای توسعه درمان‌های نوین در بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع یک، آرتریت روماتوئید و ام‌اس هموار کرده است.

به گفته ماری وارن هرلنیوس، عضو کمیته نوبل، «این دانشمندان به ما آموختند چگونه سیستم ایمنی می‌تواند همزمان در برابر میکروب‌ها بجنگد و از حمله به بدن خود جلوگیری کند.»

کشف سلول‌های T تنظیمی همچنین در حوزه‌های نوینی مانند ایمنی‌درمانی سرطان و پیوند اعضا کاربرد یافته است. در درمان سرطان، گاهی لازم است فعالیت این سلول‌ها مهار شود تا سیستم ایمنی بتواند تومورها را بهتر هدف قرار دهد. در مقابل، در پیوند اعضا یا بیماری‌های خودایمنی، تقویت عملکرد این سلول‌ها می‌تواند از رد پیوند یا آسیب به بافت‌های سالم جلوگیری کند.

این دستاورد علمی، نمونه‌ای بارز از پژوهش‌های بنیادی است که نه‌تنها درک ما از زیست‌شناسی بدن را عمیق‌تر کرده، بلکه به‌طور مستقیم مسیر درمان‌های پزشکی آینده را تغییر داده است.