به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، نشست خبری سومین دوره «جایزه ملی آهنگسازی روح‌الله خالقی» دوشنبه (۱۴ مهرماه) با حضور محمدرضا عزیزی دبیر جشنواره، کیوان ساکت، محمدرضا فیاض، علی‌اکبر قربانی، بابک خضرائی، محمدرضا تفضلی و میرعلیرضا میرعلی‌نقی جمعی از داوران جشنواره در سالن جلسات دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
چگونگی برگزاری جشنواره
محمدرضا عزیزی دبیر سومین دوره «جایزه ملی آهنگسازی روح‌الله خالقی» در این نشست با اشاره به اهمیت روح‌الله خالقی در موسیقی ایران اظهارداشت: نخستین دوره این جایزه دو سال گذشته به صورت دانشجویی برگزار شد، سال گذشته دومین دوره جایزه استاد خالقی به صورت ملی برگزار شد و ۲۱ آبان، همزمان با سالروز درگذشت استاد خالقی، در برج آزادی تهران به پایان رسید.
وی گفت: برنامه‌ریزی برای سومین دوره جایزه آهنگسازی خالقی، از ابتدای امسال آغاز شد، مذاکرات متعددی با نهادهای فرهنگی برای برگزاری این رویداد داشتیم اما همزمان با وقوع جنگ، بخشی از روند دچار اختلال شد، در این جریان، همراهی استاد کیوان ساکت بسیار مؤثر بود، هرچند خود او نیز از آسیب‌های جنگ در امان نبود.
عزیزی افزود: ایده این جشنواره دغدغه شخصی و اعتقاد قلبی‌ام است؛ در چند سال گذشته، ایده‌های متعددی برای آن مطرح شده است. باور دارم اندیشه موسیقی «گل‌ها» و موسیقی ایرانی باید باهم آمیخته شود، این رویداد تلاش می‌کند تا همزمان با حفظ میراث موسیقی ایرانی، به آهنگسازی معاصر و آثار میان‌رشته‌ای در حوزه ادبیات و اساطیر ایرانی بپردازد؛ امسال علاوه بر بخش آهنگسازی باکلام و بی‌کلام، آثاری بر پایه متون ادبیات کلاسیک فارسی نیز در نظر گرفته‌ایم. همچنین بخش پژوهش به جایزه اضافه شده تا به آثار میان‌رشته‌ای در زمینه اندیشه آهنگسازی روح‌الله خالقی بپردازیم.
اهمیت حفظ استقلال جایزه روح‌الله خالقی
دبیر سومین دوره «جایزه آهنگسازی روح‌الله خالقی» بیان کرد: این جایزه، به عنوان نخستین رویداد مستقل در نوع خود، هدفش تولید آثار نسل معاصر است که شاید صدایشان به اندازه دیگران شنیده نشود اما آثارشان اجرا و شناخته می‌شود. از حمایت‌های بنیاد رودکی، انجمن موسیقی و دفتر موسیقی برای برگزاری این رویداد قدردانی می‌کنم. قرار است شورای سیاست‌گذاری جایزه با حضور نمایندگانی از انجمن موسیقی، دفتر موسیقی و خانه موسیقی تشکیل شود و نمایندگانی از دانشگاه هنر نیز در آن حضور پیدا کنند.
وی با اشاره به اینکه محدودیت سنی برای جایزه آهنگسازی روح‌الله خالقی در نظر گرفته نشده است، اظهارداشت: آثار به صورت ناشناس داوری می‌شوند، سن شرکت‌کنندگان تنها در صورت نیاز و برای اطلاع داوران اعلام می‌شود تا فرآیند داوری عادلانه باشد. در حوزه جوایز نیز، علاوه بر اهدای تندیس و جایزه نقدی به برگزیدگان، آثار برگزیده در قالب کتاب منتشر می‌شوند، آثار پژوهشی نیز در قالب مجموعه مقالات و کتاب منتشر خواهد شد، همچنین، آثار برگزیده در جشنواره موسیقی فجر امسال اجرا خواهند شد.
عزیزی با تاکید بر اهمیت حفظ استقلال جایزه آهنگسازی روح‌الله خالقی گفت: در تلاش هستیم استقلال فکری و مالی جایزه حفظ شود، هرچند که هر رویدادی نیازمند حامی مالی است، زیرا بدون حمایت مالی ادامه فعالیت‌های رویداد امکانپذیر نیست، پیش از این قرار بود خانه موسیقی از جایزه حمایت کند اما در تفاهم‌نامه‌ای، خانه موسیقی اعلام کرد که تمام امتیازات و حقوق جایزه خالقی باید به این نهاد واگذار شود که با این پیشنهاد مخالفت کردیم تا جایزه استقلال خود را حفظ کند.
دبیر جایزه آهنگسازی روح‌الله خالقی گفت: ما در این رویداد به دنبال نتیجه‌گیری یا رقابت نیستیم، برخلاف رویدادهای هنری که با بودجه‌های کلان دولتی برگزار می‌شوند. هدف ما پرورش استعدادهای جوان و تشکیل ارکستری با حضور هنرمندان مستعد است. در سال‌های گذشته هم با تشکیل ارکستر روح الله خالقی با حضور نوازندگان جوان چند اجرا برای عموم داشتیم و امسال نیز یک فراخوان تازه منتشر کرده‌ایم.
اهمیت پارتیتورنویسی
کیوان ساکت آهنگساز، نوازنده تار و از داوران سومین دوره «جشنواره آهنگسازی روح‌الله خالقی» نیز در این نشست با اشاره به اهمیت و جایگاه ویژه زنده یاد روح‌الله خالقی بیان کرد: خالقی یکی از بزرگ‌ترین و شریف‌ترین چهره‌های موسیقی ایران اس که نقش مهمی در ارتقای فرهنگ موسیقی داشته است و برگزاری نخستین رویداد موسیقایی به نام او، مایه خرسندی و افتخار است. این جایزه در سومین دوره خود قرار دارد و تلاش شده است تا در هر دوره نسبت به دوره‌های قبل، کاستی‌های احتمالی برطرف شود.
وی افزود: در بسیاری از جشنواره‌هایی که داور بودم، از شرکت‌کنندگان پارتیتور نمی‌خواستند، در حالی‌که پارتیتورنویسی گامی مهم برای رشد فرهنگ و ادبیات موسیقی است، استادان علینقلی وزیری و روح‌الله خالقی از نخستین هنرمندانی بودند که بر اهمیت آن تأکید داشت و این تفکر ارزشمند باید در میان نسل جدید آهنگسازان تداوم پیدا کند،
ساکت بیان کرد: یکی از ویژگی‌های برجسته این رویداد، تمرکز بر آهنگسازی است که در دوره‌های مختلف در تهران برگزار شده و در آن، ارسال آثار صوتی یا تصویری و بررسی آنها بدون نیاز به حضور فیزیکی هنرمند، اهمیت زیادی دارد. فرهنگ غنی فارسی و ادبیات آن، در رشد و توسعه هنر موسیقی نقش مؤثری ایفا می‌کند و این جشنواره به خصوص در زمینه آهنگسازی که استادان وزیری و روح‌الله خالقی در آن پیشگام بوده‌اند، ارزشمند است.
میهن‌دوستی روح‌الله خالقی
بابک خضرائی عضو هیات علمی دانشگاه هنر نیز در این نشست با اشاره به اهمیت جایگاه استاد خالقی اظهارداشت: دانشکده موسیقی دانشگاه هنر، میراث‌دار هنرکده موسیقی ملی است و در حال حاضر در قالب دو بخش؛ موسیقی عالی و دیگری هنر موسیقی ملی فعالیت می‌کند، در مورد نسبت مفهوم ملی‌گرایی به استاد خالقی مناسب نیست و بهتر است از «میهن‌دوستی» استفاده شود، زیرا میهن‌دوستی احساس مسئولیت است نه تعصب و برتری‌طلبی. این احساس مسئولیت، انگیزه‌ای برای ساختن و توسعه کشور از لحاظ هنر، آموزش و در سایر حوزه‌ها است.
خضرائی با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد خالقی گفت: هر چند شاید از نظر فنی بهترین آهنگساز نباشد اما به دلیل ویژگی‌هایی مانند میهن‌دوستی عمیق، تلاش برای آموزش موسیقی، حجم بالای نوشتار درباره موسیقی و نقش تاریخی‌اش، او را فردی بی‌نظیر در تاریخ موسیقی ایران می‌دانند. این ویژگی‌ها او را متمایز کرده و نشان‌دهنده اهمیت او در تاریخ موسیقی کشور است.
همچنین در این نشست محمدرضا فیاض، محمدرضا تفضلی، علی‌اکبر قربانی و میرعلیرضا میرعلی‌نقی بر اهمیت برگزاری و تداوم جایزه آهنگسازی استاد روح‌الله خالقی، اهمیت نگهداری، ثبت و ارزش‌گذاری گنجینه‌های موسیقی، نگهداری و حفاظت از پارتیتورها، تمرکز بر بررسی وجوه گوناگون زندگی و آثار استاد روح‌الله خالقی در بخش پژوهشی جایزه تاکید کردند.
فراخوان سومین دوره «جایزه آهنگسازی استاد روح‌الله خالقی» مردادماه امسال با هدف ترویج تفکر تألیفی، تقویت زبان آهنگسازی در موسیقی کلاسیک ایرانی و حمایت از نسل تازه آهنگسازان مستقل در بخش‌های رقابتی و پژوهشی منتشر شد. مهلت ارسال آثار (در هر دو بخش) تا دهم آبان ماه امسال تعیین شده است.
اختتامیه این رویداد ۲۱ آبان ماه همزمان با سالروز درگذشت استاد خالقی با حمایت دفتر امور موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد و بنیاد رودکی و بخش خصوصی در تالار رودکی برگزار می‌شود.
داوران سومین دوره جشنواره در بخش آهنگسازی؛ کیوان ساکت، علی‌اکبر قربانی، محمدرضا فیاض، پویا سرایی، پاشا هنجنی و محمدرضا تفضلی و در بخش پژوهش؛ بابک خضرایی، سیدحسین میثمی، میرعلیرضا میرعلی‌نقی هستند.
جایزه ملی آهنگسازی استاد روح الله خالقی سال ۱۴۰۲ به همت محمدرضا عزیزی آهنگساز، نوازنده تار و مدرس دانشگاه با حمایت فصلنامه «مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی» به عنوان یک جایزه مستقل موسیقایی به منظور پاسداشت میراث موسیقایی استاد خالقی، شناسایی، حمایت و معرفی آهنگسازان جوان و خلاق در حوزه موسیقی دستگاهی و ارکسترال ایران طراحی شد. این جایزه با داوری علمی و تخصصی، بستری برای معرفی آثار بدیع و ارزشمند فراهم می‌کند.