به گزارش خبرنگار دانش و فناوری خبرگزاری دانشجو، در مراسم افتتاحیه هفته جهانی فضا، رئیس سازمان فضایی ایران گزارشی از آخرین دستاورد‌ها و پیشرفت‌های برنامه ده‌ساله فضایی کشور و برنامه هفتم توسعه ملی در حوزه علوم و اکتشافات فضایی ارائه داد.
حسن سالاریه با اشاره به برنامه‌های گسترده کشور در زمینه توسعه فناوری‌های فضایی اظهار داشت: «در حال حاضر مجموعه‌ای از پروژه‌ها با محوریت مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی در حال اجراست که از مهم‌ترین آنها می‌توان به توسعه کپسول‌های زیستی و سکو‌های تحقیقاتی بازگشت‌پذیر با قابلیت کنترل و هدایت دقیق اشاره کرد.» وی افزود که این سکو‌ها به‌مثابه آزمایشگاه‌های فضایی عمل کرده و امکان انجام آزمایش‌های زیرمداری و مداری در زمینه زیست در فضا، مطالعه اثرات تشعشعات، تغییرات دما و فشار بر گونه‌های مختلف زیستی را فراهم می‌سازند.
به گفته رئیس سازمان فضایی، پس از پرتاب موفق کپسول بازگشت‌پذیر ۵۰۰ کیلوگرمی در سال ۱۴۰۲، فرایند تحقیق و توسعه کپسول‌های نسل جدید آغاز شد و اکنون مراحل طراحی و ساخت خانواده جدید این سکو‌ها به پیشرفت قابل‌توجهی رسیده است. او افزود که آزمایش‌های گوناگون روی زیرسیستم‌های این کپسول‌ها به‌زودی آغاز خواهد شد.
سالاریه در ادامه از همکاری بین‌المللی ایران در برنامه‌های تحقیقاتی فضایی خبر داد و گفت: «از اواخر سال گذشته همکاری با چین در پروژه "چانگ۸" آغاز شده و طراحی بخش مربوط به ایران به پایان رسیده است. به‌زودی ساخت نمونه مهندسی آغاز می‌شود.» وی تأکید کرد که این همکاری‌ها برای آینده اقتصادی و بهره‌برداری از منابع معدنی و انرژی در فضا بسیار حیاتی است. همچنین مذاکراتی با چند کشور پیشرو برای مشارکت در طراحی و ساخت ایستگاه‌های فضایی در حال انجام است.
توسعه ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی
رئیس سازمان فضایی در بخش دیگری از سخنان خود به پیشرفت‌های قابل‌توجه در حوزه ماهواره‌ها اشاره کرد و گفت: «پس از پرتاب ماهواره‌های پارس-۱ و ناهید-۲، نمونه‌های بعدی این ماهواره‌ها با اصلاحات جدید آماده پرتاب هستند. ماهواره پارس-۲ نیز در حال گذراندن تست‌های نهایی برای پرتاب است.
وی افزود: «پروژه ساخت ماهواره پارس-۳ با دقت تصویربرداری بهتر از یک متر در پژوهشگاه فضایی آغاز شده و پیشرفت مطلوبی دارد. همچنین طراحی ماهواره راداری "راد-۲" با قدرت تفکیک ۲۰ متر نیز در حال انجام است.» به گفته او، این دو ماهواره از نسل جدید ماهواره‌های سنجشی کشور هستند که در سال‌های آینده به‌صورت نمونه‌های پروازی رونمایی خواهند شد.
در بخش مخابراتی نیز ماهواره ناهید-۳ با پهنای باند بالاتر و قابلیت ارائه خدمات ارتباطی گوناگون در حال طراحی است. سالاریه تأکید کرد: «ماهواره‌ها نقش بی‌بدیلی در توسعه صنعت فضایی و ارائه خدمات کاربردی دارند و بخش خصوصی و دولتی کشور به‌طور جدی در این حوزه فعال هستند.
پیشرفت پروژه منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی
سالاریه درباره پروژه ملی منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی گفت: «در فاز نخست این پروژه حدود ۲۰ ماهواره نانویی برای ارائه خدمات ارتباطی باریک‌باند طراحی شده‌اند. این منظومه قادر است داده‌های حیاتی را از حسگر‌های مستقر در نقاط مختلف کشور دریافت و در کوتاه‌ترین زمان منتقل کند.» وی افزود که دو نمونه آزمایشی این پروژه شامل یک ماهواره ۳۰ سانتی‌متری و یک ماهواره ۶ U ساخته شده‌اند و در حال طی مراحل تست زیرسیستم‌های حیاتی هستند.
پایگاه ملی پرتاب چابهار
در بخش زیرساختی، رئیس سازمان فضایی از آماده‌سازی پایگاه ملی پرتاب چابهار خبر داد و گفت: «فاز اول این پایگاه برای پرتابگر‌های سوخت جامد تقریباً تکمیل شده و آماده نخستین پرتاب است. طراحی فاز دوم نیز به اتمام رسیده و به‌زودی کلنگ‌زنی خواهد شد.
او توضیح داد: «فاز دوم برای پرتابگر‌های سوخت مایع طراحی شده است که امکان حمل ماهواره‌های سنگین‌تر و پرتاب چندگانه را فراهم می‌کند. موقعیت جغرافیایی پایگاه چابهار امکان دسترسی به مدار‌هایی با شیب ۴۰ تا ۱۰۰ درجه را فراهم می‌کند که برای پرتاب‌های خورشیدآهنگ و منظومه‌ای حیاتی است.
پیشرفت در ماهواره کوثر و سایر پرتاب‌ها
سالاریه با اشاره به نقش بخش خصوصی در صنعت فضایی گفت: «نمونه دوم ماهواره کوثر با دقت تصویربرداری ۴ متر توسط یک شرکت دانش‌بنیان داخلی ساخته شده و به‌زودی پرتاب می‌شود. این ماهواره کمتر از یک سال پس از نمونه اول ساخته شده که نشان‌دهنده توان بالای بخش خصوصی کشور است.
وی افزود: «پرتاب ماهواره‌های ظفر-۲ و پایا توسط پرتابگر خارجی در ماه‌های آینده انجام خواهد شد و پرتاب نمونه جدید ناهید-۲ نیز با پرتابگر داخلی سیمرغ در برنامه قرار دارد. علاوه بر این، پرتاب‌های مداری و زیرمداری آزمایشی برای منظومه شهید سلیمانی و سایر محموله‌های تحقیقاتی در دستور کار است.
همکاری با دانشگاه‌ها
در پایان، رئیس سازمان فضایی به اهمیت همکاری با دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: «ایجاد زیست‌بوم فضایی بدون نقش دانشگاه‌ها ممکن نیست. با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در حال ایجاد هسته‌های نوآور در دانشگاه‌ها هستیم تا بتوانند پروژه‌های واقعی را به سرانجام برسانند.
او از برگزاری مناقصات ساخت ماهواره‌های پژوهش ۱، ۲ و ۴ خبر داد و اعلام کرد که دانشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در این پروژه‌ها مشارکت کنند.