به گزارش خبرگزاری آنا؛ محمدجوادی مطهری، کارشناس فناوری اطلاعات و امنیت شبکه‌های ارتباطی، در گفت‌وگوو با خبرنگار فناوری آناتک، به تشریح تفاوت‌های بنیادین موجود در امنیت داده‌ها و حریم خصوصی کاربران در پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی پرداخت و تأکید کرد که زیرساخت‌های ملی ارتباطی کشور، به‌ویژه در حوزه امنیت داده‌ها، به مرحله‌ای رسیده‌اند که می‌توانند در شرایط بحرانی نیز عملکرد پایدار داشته باشند.
روتینگ داده‌های کاربران در پیام‌رسان‌های ایرانی به صورت داخلی انجام می‌شود
مطهری با استفاده از یک مثال ساده، تفاوت میان امنیت ارتباطات داخلی و خارجی را چنین توضیح داد: «فرض کنید خانه‌ای را در یک محله امن می‌سازیم، در آن را قفل می‌زنیم، ایستگاه پلیس و نگهبانی هم دارد. حالا همان خانه را در محله‌ای مستعد سرقت، بدون در و پنجره بنا کنیم. آیا این دو وضعیت یکسان هستند؟ طبیعتاً نه. داده‌های ما در پیام‌رسان‌های داخلی داخل کشور باقی می‌مانند و ارتباطی با خارج ندارند. روتینگ کاملاً داخلی انجام می‌شود و حتی می‌توان تنظیماتی اعمال کرد که ارتباط با خارج به‌طور فیزیکی قطع شود.»
وی با اشاره به تجربه قطعی اینترنت در جنگ ۱۲ روزه افزود: «در آن شرایط، پیام‌رسان‌های داخلی، خبرگزاری‌ها و حتی بانک‌ها بدون مشکل کار می‌کردند. این یعنی اگر روزی مانند ایّام جنگ تحمیلی اخیر به اجبار دسترسی به اینترنت جهانی محدود شد، مردم همچنان می‌توانند امور داخلی خود را انجام دهند.»
دسترسی بی‌واسطه پیام‌رسان‌های خارجی به داده‌های کاربران ایرانی
مطهری به تفاوت سطح دسترسی پلتفرم‌های خارجی مانند واتساپ، تلگرام و اینستاگرام اشاره کرد و گفت: «این پیام‌رسان‌ها متعلق به صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها هستند و دسترسی مستقیم و بی‌واسطه به داده‌ها دارند. در مقابل، پیام‌رسان داخلی با لایه‌های حفاظتی متعدد، امکان نفوذ را بسیار دشوار کرده است. شاید دزدی در خانه‌ای با قفل و نگهبان هم رخ دهد، اما بسیار سخت‌تر از خانه‌ای بدون حفاظ در محله‌ای ناامن است.»
مالکیت محتوای کاربران ایرانی در سکوهای خارجی در اختیار سکو است
او همچنین به جنبه حقوقی استفاده از پلتفرم‌های خارجی پرداخت و اظهار داشت: «در هنگام ثبت‌نام و نصب در این پیام‌رسان‌ها، کاربر با تیک زدن یک گزینه و پذیرش شرایط سکو، مالکیت محتوای تولیدی خود را به آن پیام‌رسان واگذار می‌کند. این در حالی است که در پیام‌رسان‌های داخلی، مالکیت محتوا برای کاربر محفوظ می‌ماند.»
مطهری با تأکید بر اهمیت حفظ امنیت ارتباطات گفت: «ارتباطاتی که در شبکه‌های خارجی شکل می‌گیرد، در معرض تحلیل و استخراج اطلاعات توسط دشمن قرار دارد. واتساپ هنگام نصب، دسترسی به مخاطبین را درخواست می‌کند و این یعنی شبکه ارتباطاتی ما در اختیار آنها قرار می‌گیرد. در مقابل، در پیام‌رسان داخلی، دسترسی به این اطلاعات برای آمریکا و صهیونیست‌ها بسیار دشوار و در مواردی غیرممکن است.»
پیشرفت شبکه ملی اطلاعات و اصلاح مسیر روتینگ
وی با اشاره به اجرای بخش مهمی از پروژه شبکه ملی اطلاعات در دوره ریاست‌جمهوری شهید رئیسی توضیح داد: «روتینگ شبکه ملی اطلاعات اکنون کاملاً داخلی است. پیش‌تر حتی برای اتصال به سرور داخلی، اطلاعات از خارج کشور عبور می‌کرد، اما این مسیر اصلاح شده و اکنون ارتباطات درون‌کشوری باقی می‌مانند.»
مطهری درباره تسلط آمریکا و اسرائیل بر شبکه جهانی وب گفت: «این تسلط به معنای دسترسی کامل نیست. اگر هم بخواهند به اطلاعات ما دست پیدا کنند، باید مسیر‌های پیچیده‌ای را طی کنند، انرژی و هزینه صرف کنند و حتی در آن صورت هم به همه اطلاعات دسترسی نخواهند داشت. نمونه آن حملۀ سایبری به دو بانک خاص بود که آسیب جدی دیدند، اما این موارد استثنایی هستند.»
تفاوت امنیتی میان کاربران عمومی و افراد با مشاغل حساس
او در پاسخ به برخی اظهارنظر‌ها درباره بی‌تفاوتی میان استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی گفت: «این تصور اشتباه است. البته کسی که شغل حساس امنیتی یا دفاعی دارد، نباید از هیچ‌کدام استفاده کند، اما برای عموم مردم، موضوع متفاوت است و حساسیت به میزان افراد دارای مشاغل حساس وجود ندارد.»
آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها نمی‌توانند داده‌های کاربران سکوهای ایرانی را فراتحلیل کنند
مطهری همچنین به موضوع متادیتا و تحلیل داده‌ها در پیام‌رسان‌های خارجی اشاره کرد و افزود: «در پیام‌رسان‌های داخلی، دسترسی به پیام‌ها و ارتباطات به‌صورت عمومی وجود ندارد. اگر هم قرار باشد دسترسی ایجاد شود، باید مسیر‌های سختی (حملۀ هکری) طی شود و معمولاً با اقدامات پدافندی و افندی متخصصان امنیتی کشور مواجه می‌شود.»
وی در پایان با اشاره به پیشرفت‌های زیرساختی کشور در حوزه ارتباطات گفت: «شبکه ملی اطلاعات از نظر امنیت، کیفیت و سرعت به سطح قابل قبولی رسیده است و برقراری امکان روتینگ داخلی اطلاعات در داخل کشور سبب شده تا امنیت داده‌های کاربران ایرانی نسبت به پیش از دولت سیزدهم و افزایش چشم‌گیر پیشرفت شبکۀ ملی اطلاعات بیشتر باشد.
انتهای پیام/