در پی مخالفت نمایندگان دموکرات سنای آمریکا با لایجه پیشنهادی جمهوری‌خواهان برای تمدید تأمین مالی دولت، دولت فدرال آمریکا از بامداد چهارشنبه تعطیل شد؛ بحرانی که هر ساله با آغاز سال مالی جدید در اول اکتبر و نبود توافق بودجه‌ای میان کنگره و کاخ سفید رخ می‌دهد. اما تعطیلی این سال به دلایلی فراتر از موارد پیشین است و زنگ خطری جدی برای کارکنان دولت، اقتصاد و فضای سیاسی آمریکا به شمار می‌رود.
تعطیلی دولت چیست و چرا این بار متفاوت است؟
تعطیلی دولت به وضعیتی گفته می‌شود که در صورت عدم تصویب بودجه توسط کنگره پیش از آغاز سال مالی جدید، بسیاری از برنامه‌ها و خدمات فدرال به حالت تعلیق درآمده و کارکنان غیرضروری به مرخصی بدون حقوق فرستاده می‌شوند. سال‌هاست این مسئله در سیاست‌های آمریکا تکرار می‌شود و معمولاً پس از چند روز یا هفته توافقی به دست می‌آید که دولت را باز می‌گرداند. از سال ۱۹۷۶ که تصویب بودجه در آمریکا روندی ساختارمند یافت، تاکنون بیست و یک بار تعطیلی دولت ثبت شده است. بیشتر این تعطیلی‌ها کوتاه‌مدت بوده‌اند، اما در سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ در زمان دولت ترامپ، طولانی‌ترین تعطیلی تاریخ آمریکا رخ داد که سی و پنج روز طول کشید. در این تعطیلی، نزدیک به ۸۰۰ هزار کارمند فدرال به مرخصی بدون حقوق رفتند و خدمات بسیاری از جمله پارک‌های ملی و ادارات مالیاتی به شدت محدود شدند.
اما آنچه این بار ماجرا را متفاوت و جدی‌تر می‌کند، دستور جدید کاخ سفید است که بر اساس آن سازمان‌های دولتی باید برای اخراج دائمی بخشی از کارکنانی که برنامه‌های‌شان در لیست اولویت‌های رئیس‌جمهور قرار ندارد، آماده شوند. این به معنای استفاده از تعطیلی دولت به عنوان ابزاری برای کاهش گسترده و ایدئولوژیک نیروی کار فدرال است؛ رویکردی که به گفته تحلیل‌گران و متخصصان سیاسی، بی‌سابقه است و پیامدهای طولانی‌مدت برای دولت و مردم خواهد داشت.
بن‌بست سیاسی؛ چرا تعطیلی قریب‌الوقوع است؟
علت اصلی این بحران، اختلاف شدید میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در کنگره و کاخ سفید بر سر لایحه بودجه است. دموکرات‌ها خواهان تمدید کمک‌های بیمه سلامت تحت قانون «اوباماکر» و بازگرداندن بودجه رسانه‌های عمومی و مراقبت‌های پزشکی هستند، در حالی که جمهوری‌خواهان این موارد را "خواسته‌های غیرمنطقی و فرعی" می‌دانند و ترجیح می‌دهند موضوعات مربوط به سلامت را در لایحه جداگانه بررسی کنند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور، به‌تازگی نشست‌های مذاکراتی با رهبران دموکرات‌ها را لغو کرده و آنها را متهم به عدم جدیت کرده است. از سوی دیگر، رهبران دموکرات مانند چاک شومر و هاکیم جفریز جمهوری‌خواهان و شخص ترامپ را مسئول بحران دانسته‌اند و هشدار داده‌اند که تعطیلی دولت به ضرر میلیون‌ها آمریکایی خواهد بود.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی تعطیلی دولت
تعطیلی دولت، به طور معمول، منجر به مرخصی موقت حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار کارمند فدرال می‌شود که به طور ناگهانی حقوق خود را از دست می‌دهند اما پس از پایان تعطیلی حقوق عقب‌افتاده خود را دریافت می‌کنند. با این حال، دستور جدید کاخ سفید برای اخراج‌های دائمی می‌تواند تعداد قابل توجهی از این کارمندان را به صورت دائمی از کار بیندازد.
از نظر اقتصادی، تعطیلی‌های کوتاه‌مدت اثر چندانی بر رشد تولید ناخالص داخلی ندارند، اما ادامه این وضعیت می‌تواند رشد اقتصادی را هفته به هفته ۰.۱ تا ۰.۲ درصد کاهش دهد. به علاوه، انتشار داده‌های اقتصادی کلیدی مانند گزارش اشتغال ماه سپتامبر به تعویق خواهد افتاد که این امر به نوبه خود می‌تواند باعث افزایش بی‌اطمینانی در بازارهای مالی و تصمیم‌گیری‌های فدرال رزرو شود.
در شرایطی که اقتصاد آمریکا با تورم شتاب‌گرفته، نوسانات بازار کار و عدم اطمینان ناشی از عوامل مختلف دست‌وپنجه نرم می‌کند، این تعطیلی دولت می‌تواند فشارهای موجود را بیشتر کند و اعتماد عمومی به دولت و سیاستمداران را کاهش دهد.
زوایای سیاسی و اهداف پنهان
کارشناسان معتقدند این تعطیلی به مثابه یک بازی سیاسی پیچیده است که ترامپ و متحدانش آن را فرصتی برای تضعیف جناح مقابل و کاهش نیروی کار می‌بینند. استفاده از تعطیلی به عنوان ابزاری برای پاکسازی نیروی کار دولت و اعمال ایدئولوژی سیاسی، رویکردی متفاوت و تهاجمی‌تر نسبت به تعطیلی‌های قبلی است که صرفاً شامل مرخصی موقت کارمندان می‌شد.
از سوی دیگر، دموکرات‌ها در موقعیتی دشوار قرار دارند؛ آنها باید هم به خواسته‌های رای‌دهندگان پاسخ دهند و هم توان چانه‌زنی سیاسی خود را حفظ کنند. کوتاه آمدن در برابر جمهوری‌خواهان ممکن است نارضایتی هواداران را به دنبال داشته باشد، اما ایستادگی بیش از حد می‌تواند باعث تعطیلی طولانی‌مدت و آسیب‌های اقتصادی شود.
تعطیلی دولت؛ نمایانگر شکاف عمیق سیاسی و اجتماعی
نشست‌های میان رهبران کنگره و رئیس‌جمهور که در روزهای گذشته برگزار شد و شاید آخرین فرصت برای جلوگیری از تعطیلی دولت بود، اما فضای گفت‌وگو چنان متشنج و پرتنش بود که در نهایت بی‌نتیجه ماند.
حال که تعطیلی اتفاق افتاده، علاوه بر خسارت‌های اقتصادی، باید منتظر تغییرات ساختاری و بلندمدت در بدنه دولت آمریکا بود که می‌تواند روی خدمات عمومی، عملکرد نهادهای دولتی و اعتماد عمومی تأثیر عمیقی بگذارد.
تعطیلی دولت آمریکا نه تنها یک مانع بودجه‌ای بلکه نمایانگر شکاف عمیق سیاسی و اجتماعی این کشور است. استفاده از تعطیلی به عنوان ابزاری برای تغییر نیروی کاری دولت و اعمال فشارهای سیاسی، روندی خطرناک است که فراتر از بازی‌های سیاسی روزمره، آینده حکومت‌داری و رفاه مردم آمریکا را تهدید می‌کند. پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این بحران، اهمیت رسیدن به یک راه‌حل پایدار را بیش از پیش نمایان می‌کند.