به گزارش جماران؛ عمادالدین باقی فعال حقوق بشر در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:
اختلافات مذهبی پدیده زیان آوری است که همواره وجود داشته اما از ۲۰۰ سال پیش که پدیده استعمار در جهان اسلام رخ داد اختلافات مذهبی به یکی از ابزارهای موثر نیروی خارجی برای کنترل داخلی و تسلط بر مسلمانان مورد بهره برداری قرار گرفت. ظهور وهابیت و حمله به کربلا و کشتار شیعیان یکی از این رخدادهای شوم بود.
پیش از انقلاب در ایران جریان موسوم به 《ولایتی‌ها》 که اصلی ترین تضادشان با اهل سنت بود با برگزاری مراسمی مانند عمرکشان و عید عمر و مداحی‌ها و روضه‌خوانی‌های جعلی به این تضادها دامن می‌زدند و خواسته یا ناخواسته در خدمت همین پروژه قرار گرفته بودند.
در برابر آن، حرکت‌هایی مانند گفتگوی آیت الله بروجردی رهبر شیعیان با شیخ شلتوت مفتی مصر و شیخ الازهر و فتوای شیخ شلتوت درباره شیعه که به جای مذاهب اربعه اهل سنت از مذاهب خمسه سخن می‌گفت و بنیان نهادن مرکز دارالتقریب، کوششی بود برای ترمیم این شکاف‌ها.
پس از انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ سرمایه‌گذاری روی گسل‌های مذهبی در ایران به عنوان یک حرکت کاملاً هدفمند، برنامهریزی شد و حتی گسل‌های بومی و زبانی را نیز از همین طریق تشدید می‌کردند. آیت الله منتظری با ابداع هفته وحدت در نخستین سال‌های انقلاب گام بلندی را برای ترمیم شکاف شیعه و سنی و جلوگیری از بهره‌برداری بیگانگان برداشتند اما شیوه عملکرد حاکمیت و فرونهادن دیدگاه شهروند محوری در گزینش‌ها وتصدی مسئولیت‌ها به سناریوی تضادسازی ها کمک می‌کرد. در نخستین سال‌های پیروزی انقلاب سمینارهای تخصصی در تل‌آویو برگزار شد که یکی از محورهای مطالعاتی‌اش گسل‌های مذهبی در جهان اسلام و در داخل ایران بود.
گرچه موضوع فلسطین از کانون های همگرایی سنی و شیعه بود و اتحاد ایران،حزب الله لبنان، شیعیان زیدی یمن با جنبش های آزادیبخش در غزه و فلسطین در برابر تضادسازی ها بود اما در درون ایران وضعیت، متفاوت بود بگونه ای که در سال‌های اخیر جامعه شناسان با مشاهده برخی از نشانه‌ها نسبت به فعال شدن چندین گسل از جمله گسل‌های مذهبی هشدار می‌دادند.
این مسئله نشان می‌داد سرمایه گذاری های نیروهای خارجی در راستای تضادهای مذهبی در ایران دستاوردهایی برای شان داشته است اما خودشان با دست زدن به خطاهای استراتژیک تمام دستاوردهای شان را بر باد دادند.جنگ ۱۲ روزه ارتش نیابتی امریکا و ناتو علیه ایران همه این رشته ها را پنبه کرد و همگرایی کم‌سابقه ای میان شیعه و سنی رخ داد و نقش اهل سنت در دفاع از ایران برجسته بود.
جماعت دعوت واصلاح از بزرگترین تشکل های مدنی اهل سنت در ایران تجاوز به ایران را محکوم کرد. مولوی عبدالحمید با وجود رویکردهای انتقادی که به حاکمیت داشت در بحبوحه جنگ سخنانی گفت که برای عده ای نامنتظره بود. او گفت: «ما از مرزهایمان دفاع می کنیم، ایران خانه ماهاست، هیچ کسی را ما اجازه نمی دهیم، هیچ بیگانه ای را اجازه نمی دهیم چه مسلمان چه غیر مسلمان که به خاک ما تجاوز کند. ما مردم ایران از تمام اقوام،مذاهب و زبان های مختلف یکی هستیم.».«رهبر شیعه و سنی، رهبر همه ایران حضرت آیت الله خامنه‌ای است ما از ایشان اطاعت می‌کنیم».
محمد صدیق دهواری از پژوهشگران و نویسندگاه اهل سنت بلوچ در سراوان نوشت: با قلبی اندوهگین و دلی پر از خشم و تأسف، شهادت جمعی از هموطنان عزیزمان در پی تجاوز ددمنشانه و جنایت‌بار رژیم صهیونیستی به حریم و خاک مقدس ایران اسلامی را به ملت شریف و مقاوم ایران تسلیت عرض می‌کنیم. این حمله ناجوانمردانه، بار دیگر چهره واقعی رژیمی اشغالگر وضدبشری را به جهانیان نمایان ساخت؛ اما بی‌تردید، خون پاک شهیدان این سرزمین، ریشه‌های ظلم را خواهد سوزاند و وحدت و ایستادگی ملت ایران را استوارتر خواهد کرد». موضع‌گیری‌های نمایندگان اهل سنت در ادوار مختلف مجلس مانند دکتر جلالی‌زاده و دیگران و مثال‌های فراوان دیگری هم وجود دارد که به فراخور محدودیت یک مقاله، تنها چند مورد در بالا به صورت اتفاقی ذکر شد.
در میان اهل سنت خارج از ایران نیز همنوایی گسترده ای ایجاد شد. برای نمونه دکتر صلاح عبدالحق رهبر اخوان المسلمین ضمن اعلام همدردی و تسلیت شهادت هموطنان مان نوشت: ما از نظر مذهبی، معنوی، تمدنی و ژئوپلیتیکی یک ملت هستیم. اخوان المسلمین شکی ندارد که دشمن ما یکی است و آن رژیم صهیونیستی است و اولین سلاحی که باید به آن پایبند باشیم، وحدت امت اسلامی است.
محمدرضا ثاقب مصطفایی عالم مشهور اهل سنت پاکستان خطاب به آنانکه همچنان گرفتار تعصبات مذهبی ضد شیعی هستند گفت: از ایران حمایت نمی‌کنی چون شیعه‌اند؟ پس برو از اسرائیل حمایت کن! دیگر فرقه و مذهب جلودار وحدت مسلمانان نیست؛ حمایت از ایران پاسخی به زخم‌های مشترک و نشانی از هم‌صدایی در برابر بحران‌هاست.
افسانه شکست‌ناپذیری اسرائیل، با ضعف گنبد آهنین و پایداری مقاومت، فرو ریخته و مسئله فلسطین به مسئولیتی مشترک و وجدانی برای همه جهان اسلام بدل شده است.
ماموستا کریکار پیشتر فتوا داده بود:حمایت و پشتیبانی از رژیم اسرائیل در مواجهه با کشورهای اسلامی (از جملە ایران)، بە اجماع تمامی علمای اسلام کفر و ارتداد محسوب می‌گردد. برخی از چهره‌های ضد ایرانی که در سال‌های گذشته به کرات علیه ایران سخن گفتند در جریان جنگ ۱۲ روزه، چرخش محسوسی در مواضع و دیدگاه‌های خود داشتند مانند ترکی الفیصل وزیر اسبق اطلاعات عربستان سعودی. شیوه اتخاذ شده آمریکا و ناتو در جنگ ۱۲ روزه با استفاده از فناوری هایی که تا دیروز همه کشورها خوشبینانه به عنوان بهره گیری از دانش و تمدن جدید در تاروپود زندگی شان تنیده بودند یک احساس خطر مشترک را در همه منطقه به وجود آورده است.
اکنون با توجه به همگرایی اهل سنت با شیعیان و اتحاد حول ایران و اسلام شایسته است حکومت این فرصت را گرامی بدارد و برای فربهی این همدلی ان دسته از زندانیان اهل سنت که اتهام شان بیان دیدگاه های سیاسی مخالف است را ازاد کند. مولوی فتح محمد نقشبندی امام جمعه راسک که در خطبه های نماز جمعه از شرایط امنیتی انتقاد کرد و مولوی کوهی امام جمعه روستای پشامگ که در خطبه های نماز جمعه انتقاداتی داشته یا برخی جوانان سلفی مسلک که از سوریه بازگشته و خود معرف شده و مُقر به اشتباه خود شده اند می تواند جریان تروریستی و تجزیه طلب در منطقه را که هر روز فاجعه آفرینند تضعیف کند. درست برعکس، به کارگیری روش‌های زورمدارانه علیه منتقدین می‌تواند بستر را برای سربازگیری تروریست‌ها مساعد کند.
بطور کلی اصلاح شیوه حکمرانی و شهروند مداری در حکمرانی، ضامن صلح داخلی و همبستگی ملی در برابر تهدیدهای سلطه‌گران خارجی است.