سفر با هواپیما سریع‌ترین و یکی از راه‌های محبوب برای جابه‌جایی در دنیای امروز است. بااین‌همه هنگام خرید بلیط، با اصطلاحات و گزینه‌هایی مواجه می‌شوید که ممکن است کمی گیج‌کننده به نظر برسند. در این لحظه، از خود می‌پرسید «چند نوع بلیط هواپیما داریم؟» این سؤال مهم نقطه شروع سفری آگاهانه برای شماست. شناخت دقیق انواع بلیط هواپیما به شما کمک می‌کند تا بهترین گزینه را متناسب با بودجه و نیازهای خود انتخاب کنید.
بلیط‌های هواپیما ازنظر شیوه فروش
شیوه عرضه و فروش بلیط‌ها یکی از معیارهای اصلی است که انواع بلیط هواپیما را از هم متمایز می‌کند.
بلیط هواپیما سیستمی (Scheduled Flight)
شرکت‌های هواپیمایی بلیط هواپیما سیستمی را با قیمت‌های ثابت و ازپیش‌تعیین‌شده می‌فروشند. این نوع بلیط مانند محصولی فروشگاهی است که قیمتش از قبل مشخص شده است و با نزدیک‌شدن به زمان پرواز، ممکن است افزایش پیدا کند.
مزیت‌های اصلی این بلیط انعطاف‌پذیری آن در کنسلی و تغییر تاریخ است. همچنین، اگر قصد دارید با کودکان کوچک‌تر از دو سال سفر کنید، تنها راه خرید بلیط هواپیما سیستمی است. هزینه بلیط هواپیما سیستمی برای نوزادان معمولاً کمتر از ۱۰ درصد قیمت بلیط بزرگ‌سالان است. همچنین، این بلیط‌ها را می‌توان استرداد یا تاریخشان را تغییر داد. اگر بخواهیم نوعی بلیط هواپیما در جدول مقایسه را مثال بزنیم، بلیط سیستمی همیشه در ستون «قابلیت استرداد» علامت دارد.
بلیط هواپیما چارتر (Charter Flight)
شرکت‌های چارترکننده (آژانس‌های مسافرتی بزرگ) بلیط هواپیما چارتر را از شرکت‌های هواپیمایی (ایرلاین‌ها) می‌خرند. این آژانس‌ها تمام یا تعدادی از صندلی‌های یک پرواز یا حتی کل یک هواپیما را برای مدت مشخصی اجاره و خودشان قیمت‌گذاری می‌کنند.
قیمت این نوع بلیط نوسان زیادی دارد. اگر تعداد صندلی‌های خالی زیاد باشد، آژانس‌ها برای فروش سریع‌تر، بلیط‌ها را با قیمتی ارزان‌تر می‌فروشند که به آن «بلیط لحظه آخری» می‌گویند. این بلیط‌ها معمولاً در مسیرهای پرتردد به‌وفور یافت می‌شوند.
باید توجه کنید که بلیط‌های چارتر قوانین سخت‌گیرانه‌تری دارند. برای مثال، کنسلی یا تغییر تاریخ در آن‌ها معمولاً غیرممکن است و هزینه پرداخت‌شده پس داده نمی‌شود. همچنین، برای نوزادان بلیط چارتر با قیمت کامل محاسبه می‌شود. این همان تفاوت بلیط اکونومی و چارتر است که بسیاری از مسافران به‌دنبالش هستند.
انواع بلیط هواپیما براساس کلاس پروازی (Class of Service)
کلاس پروازی چیست؟ این اصطلاح به سطح خدمات و امکاناتی اشاره می‌کند که در طول پرواز به مسافر ارائه می‌شوند. هر کلاس پروازی تجربه متفاوتی از سفر را به ارمغان می‌آورد.
بلیط هواپیما اکونومی (Economy Class)
بلیط هواپیما اکونومی پرفروش‌ترین و عمومی‌ترین نوع بلیط است. این کلاس پروازی کمترین قیمت را دارد و خدمات استاندارد را ارائه می‌دهد. فضای صندلی‌ها در این کلاس کوچک‌تر است و وعده‌های غذایی معمولاً محدودتر هستند. بااین‌حال، برخی از خطوط هوایی خدمات بهتری در این کلاس ارائه می‌دهند؛ مانند سیستم سرگرمی شخصی یا پذیرایی بهتر.
بلیط پرمیوم اکونومی (Premium Economy Class)
این کلاس پروازی ترکیبی از راحتی اکونومی و قیمت مناسب‌تر از بیزینس کلاس است. در بلیط پرمیوم اکونومی، صندلی‌ها فضای پای بیشتری دارند و صندلی‌ها پهن‌تر هستند و امکانات بیشتری مانند وعده‌های غذایی بهتر و اولویت در سوارشدن و فضای بیشتر برای استراحت ارائه می‌شوند.
بلیط بیزینس کلاس (Business Class)
انواع کلاس نرخی بلیط هواپیما و علائم اختصاری
در مقاله ای از مجله گردشگری سایت خرید بلیط هواپیما یوتراوز به موارد زیر در مورد انواع کلاس پروازی بلیط هواپیما برخوردیم که جالب بود:
۲. کلاس‌های نرخی (Fare Class) متداول در اکونومی و بیزنس
| کد | معنی | توضیح / شرایط |
|---|---|---|
| Y | Economy (Full Fare) | بلیط اکونومی با شرایط کاملاً انعطاف‌پذیر |
| B, M | Economy | اکونومی نیمه‌انعطاف‌پذیر |
| H, K, L, N, Q, S, T, V, X, Z | Economy | اکونومی تخفیف‌دار، تغییر و استرداد محدود یا بدون بازگشت |
| J, C | Business | بیزنس کامل و نیمه‌کامل، قابل استرداد و تغییر |
| D, I, R | Business | بیزنس با محدودیت، تخفیف‌دار یا پروموشن |
| F, A | First | فرست کامل و نیمه‌کامل، بیشترین انعطاف |
| P | First | فرست تخفیف‌دار یا پروموشن |
| W | Premium Economy | اکونومی پریمیوم (در ایرلاین‌هایی که دارند) |
| O, U, E | Economy | اغلب برای صندلی‌های چارتر، پروموشن یا تخفیف ویژه |
نکته‌های کلیدی درباره کد کلاس نرخی
- این حروف روی بلیط (یا در واچر رزرو) درج می‌شود و کنار شماره پرواز یا به عنوان “Class” قابل مشاهده است.
- هر ایرلاین ممکن است معانی خاص خود را برای برخی کدها تعریف کند (برای همین لیست فوق متداول‌ترین‌هاست).
- کلاس نرخی مستقیماً بر قیمت، شرایط استرداد، میزان بار، قابلیت ارتقا، جمع‌آوری امتیاز پرواز و حتی الویت انتخاب صندلی تاثیر می‌گذارد.
- برخی کلاس‌ها مخصوص پروموشن یا بلیط‌های ویژه مثل بلیط‌های جایزه (Award Tickets) هستند.
جدول خلاصه علائم اختصاری کلاس نرخی
| کلاس | توضیح مختصر | سطح خدمات / انعطاف |
|---|---|---|
| F | First Full Fare | حداکثر خدمات، انعطاف کامل |
| A | First Discounted | فرست تخفیف‌دار |
| J | Business Full Fare | بیزنس کامل، انعطاف کامل |
| C | Business | بیزنس، شرایط متغیر |
| D, I, R | Business Discounted | بیزنس تخفیف‌دار یا ویژه |
| W | Premium Economy | اکونومی پریمیوم |
| Y | Economy Full Fare | اکونومی کامل، انعطاف کامل |
| B, M, H, K, L, N, Q, S, T, V, X, Z | Economy Discounted | اکونومی تخفیف‌دار، انعطاف کمتر |
| O, U, E | Promotional/Charter | اکونومی پروموشن/چارتر |
بلیط بیزینس برای مسافرانی طراحی شده است که به‌دنبال راحتی و خدمات لوکس‌تری هستند. صندلی‌های این کلاس بزرگ‌تر و راحت‌تر و اغلب قابلیت تبدیل به تخت را دارند. خدمات پذیرایی و سرگرمی در این بخش بسیار بهتر و متنوع‌تر هستند. دسترسی به لانژهای اختصاصی در فرودگاه نیز از دیگر مزایای بلیط هواپیما بیزینس است.
بلیط فرست کلاس (First Class)
بلیط فرست کلاس هواپیما گران‌ترین و خاص‌ترین خدمات پروازی را به مسافر ارائه می‌دهد. این کلاس پروازی در برخی از هواپیماها شبیه به هتلی پنج‌ستاره در آسمان است. پرواز فرست کلاس با صندلی‌های کاملاً خصوصی تخت‌خواب‌شو، منو غذایی لذیذ، خدمات شخصی‌سازی‌شده و دسترسی به امکانات ویژه فرودگاه‌ها، تجربه‌ای بی‌نظیر است. عکس بلیط هواپیمای فرست کلاس برای استوری، می‌تواند این حس لوکس و رؤیای سفر در آسمان را به‌خوبی به اشتراک بگذارد.
بلیط‌ها براساس مقصد و توقف پرواز
انتخاب مسیر پروازی نیز به نوع بلیط شما بستگی دارد. این دسته‌بندی به شما کمک می‌کند تا بهترین گزینه را برای برنامه سفر خود انتخاب کنید.
بلیط یک‌طرفه (One-Way Ticket)
بلیط یک‌طرفه برای زمانی مناسب است که قصد ندارید به مبدأ بازگردید. این بلیط‌ها اغلب برای مهاجرت یا سفرهای کاری طولانی‌مدت استفاده می‌شوند.
بلیط رفت‌وبرگشت (Round-Trip Ticket)
پرکاربردترین نوع بلیط است که برای سفرهای کوتاه و مشخص طراحی شده است و معمولاً قیمت به‌صرفه‌تری از خرید دو بلیط یک‌طرفه دارد.
بلیط چندمسیره (Multi-City Ticket)
این بلیط برای سفرهایی مناسب است که در آن‌ها قصد دارید به چندین شهر یا کشور سفر کنید و از هرکدام به مقصد بعدی بروید؛ مثلاً پرواز از تهران به استانبول و سپس از استانبول به رم.
پرواز مستقیم (Direct Flight)
در بلیط پرواز مستقیم، هواپیما از مبدأ به مقصد می‌رسد و در بین راه توقف نمی‌کند. این پروازها سریع‌ترین راه برای رسیدن به مقصد هستند.
پرواز با توقف یا کانکشن (Connecting Flight)
بلیط پرواز با توقف یا پرواز کانکشن شامل حداقل یک توقف در فرودگاهی واسط است. این توقف ممکن است کوتاه یا چندساعته باشد و مسافران باید برای ادامه سفر، هواپیمای خود را عوض کنند. این نوع بلیط معمولاً ارزان‌تر از پروازهای مستقیم است.
∎