به گزارش روز سه شنبه ایرنا، روز دوشنبه، کاخ سفید میزبان نشستی مهم میان «دونالد ترامپ» رئیسجمهور ایالات متحده، «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین و هفت رهبر اروپایی بود. این نشست تنها چند روز پس از دیدار ترامپ با «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه، در آلاسکا برگزار شد و توجه جهانیان را به خود جلب کرد.
موضوعات اصلی گفتوگو، تضمینهای امنیتی برای اوکراین و امکان برگزاری دیدار مستقیم میان زلنسکی و پوتین بود؛ اینها مسائلی هستند که تا همین چندروز قبل دور از ذهن به نظر میرسیدند.
اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» که این نشست را حاوی شگفتی های گوناگون دانسته، دیدگاه چند تن از کارشناسان برجسته خود را جویا شده است. در این نشست که با هدف هماهنگی مواضع غرب در قبال روسیه برگزار شد، موضوعات و محورهای زیر برجسته بودند:
* بررسی تضمینهای امنیتی هماهنگشده توسط ایالات متحده برای اوکراین
* امکان برگزاری دیدارهای مستقیم میان زلنسکی و پوتین
* بررسی راهکارهای اروپا برای پشتیبانی از اوکراین
* ارزیابی گزینههای عملی جهت اعمال فشار بیشتر بر مسکو
«جان ای. هربست» مدیر مرکز اوراسیا و سفیر پیشین آمریکا در اوکراین معتقد است دستاوردهای پوتین از دیدار آلاسکا با ترامپ، با نشست کاخ سفید از بین رفت. او میگوید ترامپ با جدیت بر تضمینهای امنیتی برای اوکراین متمرکز شد. این همان موضوعی است که از مدتها قبل مورد زلنسکی خواستار آن بود.
«اوله شامشور» سفیر پیشین اوکراین در ایالات متحده اما نگاه بدبینانهای به دیدار در کاخ سفید دارد و این نشست را تلاشی ناکام برای «کنترل خسارت» ناشی از دیدار انکوریج آلاسکا میداند. او تأکید دارد ترامپ همچنان بر پیشبرد مذاکرات صلح در بحبوحه تداوم درگیریها پافشاری دارد و خطر اصلی آن است که نقش واقعی روسیه در آغاز و ادامه جنگ نادیده گرفته شود.
«ترسا گوئنوف» معاون پیشین وزارت دفاع آمریکا در امور امنیت بینالملل معتقد است که اوکراین و شرکایش تنها با چند وعده از سوی روسیه روبهرو هستند که به صورت شفاهی و غیرمستقیم از سوی ترامپ منتقل شده است. او هشدار میدهد که هنوز هیچ طرح مکتوبی روی میز وجود ندارد و درواقع «هنوز دشوار است بفهمیم که آیا پوتین واقعاً چیزی روی میز گذاشته است یا نه؟»
گوئنوف در مورد رویکرد اروپا هم اعتقاد دارد عجله رهبران اروپایی برای حضور در کنار رئیس جمهور اوکراین در این نشست، شتابزده و اقدامی حفاظتی برای زلنسکی و تا حدی برای اروپا بود زیرا آنها تلاش میکردند نگرانیهای اصلی امنیتی خود را به ترامپ منتقل و خواستههای اوکراین را تقویت کنند.
وی افزود: بهتر بود که اروپا بر سر میز (آلاسکا) حضور میداشت، اما این بار هم رهبران اروپایی در برابر ترامپ در موضعی کاملا واکنشی قرار داشتند.
تضمین های امنیتی ترامپ به اوکراین
یکی از بحث های مهم در نشست کاخ سفید ترامپ با هشت رهبر اروپایی تضمینهای امنیتی به اوکراین بود.
«دانیل فرید» دستیار پیشین وزیر خارجه آمریکا در امور اروپا، نشست روز گذشته را گامی رو به جلو دانست و ابراز داشت اکنون موضوع امنیت واقعی اوکراین بهطور جدی مطرح شده است.
زلنسکی بدون ارائه جزئیات پیشنهاد داد بهعنوان بخشی از یک تضمین امنیتی حدود ۹۰ میلیارد دلار سلاح آمریکایی خریداری شود. فرید اعتقاد دارد که تضمینها به اوکراین باید بر دو پایه استوار باشند «ائتلافی از کشورهای اروپایی مایل به استقرار نیرو در اوکراین» و «پشتیبانی گسترده آمریکا».
البته به نظر وی نیروهای آمریکایی حضور زمینی نخواهند داشت بلکه واشنگتن همکاری اطلاعاتی، پشتیبانی لجستیکی و قدرت هوایی چشمگیر خود را ارائه می کند.
سفیر سابق اوکراین در آمریکا هم خاطرنشان میکند که در این مرحله، همه گزینههای پیشنهادی چیزی بیش از تضمینهای غیرواقعی نیستند و در اصل فقط وعدههایی برای همکاری امنیتی گستردهتر هستند.
طبق گزارش اندیشکده آمریکایی، ترامپ در میانه نشست از کاخ سفید با پوتین تماس گرفت و پیشنهاد داد تا ابتدا زلنسکی با وی دیدار کند و سپس دیدار سهجانبه با ترامپ برگزار شود. به گفته یکی از کارشناسان، گویا این پیشنهاد چندان با موافقت پوتین روبرو نشد و کرملین تنها اعلام کرد که مقامات ارشدی را برای دور بعدی گفتوگوها تعیین خواهد کرد. هربست می گوید: روسیه همچنین ایده حضور هرگونه نیرویی از کشورهای ناتو در اوکراین برای اجرای تضمین امنیتی را رد کرده است.
به نظر این کارشناس، این بدان معناست که ترامپ باید فشار را افزایش دهد و چند تحریم علیه اقتصاد روسیه را به همراه ارسال پیام خصوصی به مسکو و فرستادن سلاحهای پیشرفته جدید به اوکراین در دستور کار خود قرار دهد. وی تصریح دارد «مخالفت روسیه با این گامها، تنها نیاز به دشوارتر کردن ادامه این جنگ برای پوتین را برجسته میکند.»