این روزها حس و حال خاصی هم در میان بازدیدکنندگان از تالار اختصاصی آثار استاد فرشچیان(ره) در موزه قرآن و نفایس حرم مطهر رضوی به چشم می‌خورد. آنان شاید بارها و بارها به این تالار برای دیدن آثار نفیس و ارزشمند این استاد فرهیخته و خادم بارگاه مطهر امام هشتم(ع) آمده باشند، اما بازدید این روزها از این تالار اختصاصی، با روزهای دیگر خیلی فرق می‌کند. انگار آثار هنری این استاد مهربان و دوست‌داشتنی هم عزادار صاحب و نگارنده خود هستند. به همین بهانه در این گزارش به برخی از واگویه‌ها و حس و حال بعضی از بازدیدکنندگان از این آثار در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه قدس می‌پردازیم.
فرشچیان «عرش‌نشین» شد
خانواده‌ای چهار نفره در جلو تابلو عصر عاشورا در این تالار ایستاده و مادر خانواده برای آنان توضیحاتی می‌دهد. «سمانه کوثری» مادر چهل و دو ساله به همراه دو فرزند دوقلویش «سیدمرتضی » و «سیدرضی» و دختر خواهرش «فرزانه» یازده ساله با هم صحبت می‌کنند. ابتدا با فرزندان همکلام می‌شوم. سیدمرتضی می‌گوید: همیشه با دیدن این تابلو یاد امام حسین(ع) و فرزندانشان در کربلا می‌افتم. این تابلو واقعاً زیبا و خاطره‌انگیز است. سیدرضی نیز معتقد است: این تابلو بوی غم و اندوه می‌دهد. یاد مظلومیت فرزندان امام حسین(ع) می‌افتم. دختر خاله آن‌ها فرزانه که مادرش به سفر رفته و او نزد خاله‌اش به سر می‌برد نیز می‌گوید: همه تابلوهای استاد فرشچیان زیبا هستند اما از همه بهتر عصر عاشوراست. من دوست داشتم شاگرد استاد می‌بودم و از ایشان نقاشی مذهبی را یاد می‌گرفتم.
مادر خانواده، خانم کوثری نیز بیان می‌کند: من یک نقاش تجربی و غیرحرفه‌ای هستم. همیشه برای دوران دلتنگی و تنهایی‌ام نقاشی می‌کنم. من هفت سال پیش که همسرم را از دست دادم برای دوران تنهایی‌ام پس از پناه بردن به خداوند و حضرات معصومین(ع) به نقاشی روی آوردم. استاد فرشچیان(ره) برایم مثل یک پدر معنوی و هنری بود و ایشان را به اندازه پدرم دوست می‌داشتم.
وی ادامه می‌دهد: با شنیدن خبر درگذشت ایشان، یک باره به یاد ضریح مطهر امام هشتم(ع) افتادم، چون ایشان هم خادم امام رضا(ع) و هم طراح ضریح جدید حرم مطهر رضوی بود.
این بانوی نقاش این متن را هم تقدیم به استاد فرشچیان(ره) می‌کند:
«... استاد عزیز جناب آقای فرشچیان عرش‌نشین، شما تابلو زیبای عرش بر زمین را نگارگری کردید، ولی به نظر من خودتان با روح بلندتان و هنر فاخرتان، از زمین به عرش رفتید. رحمت خدا بر عاشقان حسین(ع)، رحمت خدا بر خادمان رضا(ع)...».
«روضه مصور» و «زیارت از راه دور» با آثار استاد فرشچیان(ره)
بانویی در برابر تابلو ضامن آهو مشغول صحبت با یکی از همراهانش است. دکتر سوده عباسی چهل و سه ساله از شهرستان رفسنجان استان کرمان، دانش‌آموخته رشته ادبیات و دبیر آموزش و پرورش است. او اظهار می‌کند: ما از استاد فرشچیان هنر دینی و مذهبی را یاد گرفتیم. با تابلو عصر عاشورا زندگی کردیم و گریستیم و بزرگ شدیم. تابلو ضامن آهو همواره ما را به یاد رأفت و مهربانی امام هشتم(ع) می‌اندازد. تابلو پناه یتیمان با موضوع یتیم‌نوازی حضرت علی بن ابی‌طالب(ع) دل‌ها را به سوی امام مهربان و پدر امت اسلام حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌برد. در حقیقت ما می‌توانیم با آثار استاد فرشچیان(ره) به زیارت از راه دور برویم؛ کربلا، نجف، مشهد و... .
وی نیز براساس تمایل خود این متن را به روح استاد فرشچیان(ره) تقدیم می‌کند: «... استاد بزرگوار، تابلوهای مینیاتور شما، اوج هنر دینی و شیعی است. تا ابد به بودن شما مفتخریم و از اینکه روضه‌های مصور را برای ما به یادگار گذاشتید، صمیمانه سپاسگزاریم. امیدواریم روحتان با صاحبان این تابلوها یعنی امام حسین(ع)، حضرت زینب(س)، حضرت علی اصغر(ع)، امیرالمؤمنین(ع) و پیغمبر اسلام(ص) و... محشور باشد. همیشه در قلب ما جاودانه‌اید...».
«حسرت‌ها»ی بر دل مانده به یاد استاد فرشچیان(ره)
زوج جوانی در گوشه این تالار مشغول صحبت هستند. محمد خلیلی بیست و پنج ساله، طلبه روحانی ساکن شهر قم بوده و همسرش خانم زینب ناصری بیست و یک ساله دانشجوی رشته آموزش ابتدایی است. خلیلی درباره استاد فرشچیان می‌گوید: خوشا به سعادت ایشان که عمرش را با معنویت و خدمت به مذهب و دین به پایان رساند. از میان آثار ارزشمند ایشان عصر عاشورا، ضامن آهو و معراج را همواره در ذهن و خاطر دارم. هنگام شنیدن خبر درگذشت ایشان یک باره یاد ضریح مطهر امام رضا(ع) و ضریح امام حسین(ع) افتادم. استاد فرشچیان خیلی سعادتمند بود که طراحی خانه امام رضا(ع) و خانه امام حسین(ع) نصیبش شد.
وی از یک حسرت به دل مانده نیز یاد کرده و بیان می‌کند: ای کاش استاد عمرش طولانی‌تر می‌بود و تابلو زیبایی هم درباره ظهور امام زمان حضرت مهدی(عج) در جوار خانه خدا، کعبه معظمه را طراحی می‌کرد.
همسرش خانم ناصری نیز از استاد فرشچیان به عنوان استاد به یاد ماندنی در هنر ایرانی و اسلامی یاد کرده و می‌گوید: ان‌شاء‌الله به خاطر خدمات استاد فرشچیان، شفاعت حضرات معصومین(ع) نصیب روح ایشان شود. من همواره به همسرم می‌گویم استاد فرشچیان در این دنیا مفاهیم مذهبی، دینی و معنوی را به تصویر می‌کشید، اما اکنون در عالم معنا و در جهان دیگر با لطف خدا و عنایت ائمه اطهار(ع) حقیقت این مفاهیم را از نزدیک درک می‌کند.
وی نیز حسرت در دل مانده‌اش را این گونه بیان می‌کند: ای کاش طراحی درب خانه غریب و تاریخی حضرت زهرا(س) در مدینه منوره و ذکر مصائب اُم‌ابیها(س) به زبان هنر و نقاشی هم توسط استاد فرشچیان انجام می‌شد.
در جلو تابلو «پرچم‌داری حق» جوانی را می‌بینم که به دقت به این اثر هنری نگاه می‌کند، از او درباره استاد فرشچیان می‌پرسم. «مرتضی خالقی» چهل و دو ساله، کارشناس مهندسی مکانیک از شهرستان کرج استان البرز در پاسخ می‌گوید: استاد فرشچیان نخبه هنری بود. او نه تنها افتخار ایرانیان بلکه افتخار جامعه جهانی در عرصه هنر بود. به نظر من لطف خدا و خواست امامان معصوم(ع) در پشت آثار هنری این استاد برجسته وجود دارد، زیرا تا خدا نخواهد کار کسی به دل مردم نمی‌نشیند. اما ای کاش استاد فرشچیان ضریح مطهر ائمه(ع) مظلوم مدفون در قبرستان بقیع به خصوص ضریح مرقد مطهر غریب مدینه حضرت امام حسن مجتبی(ع) را هم طراحی می‌کرد، اما افسوس... .
فرشته حسینی، سی ساله اهل شیراز، کارشناس آموزش ابتدایی است. با او در برابر تابلو «یا رب» در این تالار گفت‌وگو می‌کنیم. او اظهار می‌کند: استاد فرشچیان با نیت خالص و صفای دل و عشق به حضرات معصومین(ع) حقایقی را درک می‌کرد که شاید من و امثال من از درک آن عاجز باشیم. آثار این استاد برجسته رنگ و بوی زیارت، توسل، مهربانی و ارتباط با خدا را می‌دهد. ای کاش روزی که خدا صلاح می‌دانست، ضریح قبر گمشده مادر سادات حضرت فاطمه زهرا(س) هم به دست ایشان طراحی می‌شد.
دختر این بانوی شیرازی به نام آوینا شهریاری هشت ساله، کلاس سوم دبستان هم می‌گوید: من تابلو هدیه عشق و تیر خوردن به گلوی حضرت علی اصغر(ع) را دیدم و خیلی ناراحت شدم. دلم برای امام حسین(ع) و فرزندش سوخت. خدا استاد فرشچیان را رحمت کند، خیلی خوب نقاشی کشیده است. ای کاش برای حضرت رقیه(س) هم ایشان یک تابلو می‌کشید.