به گزارش قدس خراسان به نقل از اداره کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، علیرضا قامتی، در هشتادمین جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای استان، با بیان اهمیت ویژه این کارگروه، گفت: یکی از مهم‌ترین کارگروه‌هایی که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، کارگروه کاهش آلودگی هواست؛ چرا که به‌صورت مستقیم با سلامت و جان انسان‌ها و سایر موجودات زنده در ارتباط است.
وی با اشاره به وضعیت نگران‌کننده آلودگی هوا در استان، افزود: ضروری است "توقف روند صعودی آلودگی هوا در سال ۱۴۰۴" به عنوان هدف اصلی همه دستگاه‌ها تعریف شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی، با تأکید بر لزوم رویکرد علمی و مستند در تحلیل آلودگی هوا، ادامه داد: تبادل‌نظر در جلسات و سخنرانی‌ها مفید است، اما باید با عدد و رقم صحبت کرد.
به گفته قامتی، در سال ۲۰۲۲ بیش از ۷ درصد مرگ‌ومیرهای ناشی از آلودگی هوا در کشور مربوط به خراسان رضوی بوده و استان در رتبه پنجم مرگ‌ومیر ناشی از این عامل قرار دارد.
وی تصریح کرد: این آمارها بیانگر آن است که وضعیت هوای استان به‌ویژه در کلانشهر مشهد، نامناسب و به‌شدت نگران‌کننده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی، همچنین با اشاره به جلسات برگزار شده در سال گذشته خاطرنشان کرد: در پایان سال ۱۴۰۳ جلسه‌ای ویژه با محوریت بررسی وضعیت آلودگی هوای مشهد برگزار شد. در آن جلسه، مشهد به عنوان چهارمین شهر آلوده کشور شناسایی شد و آمار قابل‌توجهی نیز مطرح گردید، اما سؤال اینجاست که خروجی آن آمارها چه بود؟
قامتی با طرح این پرسش که آیا از این جلسات و آمارها، نتیجه ملموسی برای مدیریت استان حاصل شده است؟ ادامه داد: میزان بار اقتصادی که آلودگی هوا بر دوش دانشگاه علوم پزشکی و نظام سلامت استان می‌گذارد، قابل چشم‌پوشی نیست. افزایش ۲۵ درصدی مراجعات به مراکز پیش‌بیمارستانی در زمان آلودگی، نشان می‌دهد که این موضوع مستقیماً با جان انسان‌ها در ارتباط است.
وی تأکید کرد: برخی عوامل مؤثر در آلودگی هوا، توسط کارشناسان شناسایی شده‌اند. این عوامل، چه منابع متحرک مانند خودروها و چه منابع ثابت مانند صنایع، همگی مشخص هستند و باید برای آنها برنامه عملیاتی تدوین شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی، با اشاره به پروژه‌های عمرانی در دست اجرا افزود: در شرایط کنونی، پروژه‌هایی همچون آزادراه و قطار شهری در مسیر مشهد–گلبهار ممکن است بار ترافیکی جدیدی بر مشهد وارد کند. بنابراین باید پیش از اجرای طرح‌ها، نگاه محیط‌زیستی و آمایش سرزمینی داشته باشیم.
قامتی همچنین با تأکید بر نقش همه دستگاه‌ها گفت: اگر بخواهیم به‌صورت واقعی در مسیر کاهش آلودگی هوا گام برداریم، باید دستگاه‌ها بخشی از اعتبارات خود را به این موضوع اختصاص دهند. نگاه بخشی و موضوعی به این مسئله پاسخگو نیست.
وی در پایان با بیان اینکه جلسات بدون خروجی کاربردی فایده‌ای نخواهد داشت، افزود: امسال باید با برنامه‌ریزی دقیق، وظایف مشخص و منابع اجرایی، اقدامات مؤثری انجام دهیم تا در پایان سال بتوانیم گزارشی ارائه دهیم که نشان‌دهنده تحقق اهداف یا حداقل مدیریت مؤثر آلودگی هوا باشد. اگر نتوانیم آلودگی را کاهش دهیم، باید بتوانیم آن را کنترل و مدیریت کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، نیز در این جلسه، گفت: وضعیت آلودگی هوا در کلان‌شهرها بسیار پیچیده و حاصل سال‌ها بی‌توجهی و تصمیمات غیرهدفمند است. مشابه تهران، اصفهان و مشهد که با رشد جمعیت و مشکلات متعدد مواجه شده‌اند، اگر راهکاری اساسی اتخاذ نکنیم، مشهد نیز در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های جدی‌تری روبرو خواهد شد.
سعید محمودی، با اشاره به اهمیت الگوگیری از تجارب موفق بین‌المللی، افزود: برخی شهرهای دنیا که در گذشته از آلوده‌ترین نقاط بوده‌اند، امروز نمونه‌ای موفق در کاهش آلودگی به شمار می‌آیند. ما باید از این الگوها استفاده کنیم تا بتوانیم مشکلات ناشی از رشد جمعیت و توسعه شهری را مدیریت کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی همچنین به کیفیت پایین سوخت و استانداردهای ناکافی خودروهای داخلی اشاره کرد و گفت: یکی از عوامل مهم آلودگی، کیفیت بنزین و خودروها است که استانداردهای لازم را ندارند و این مسئله به آلودگی هوا دامن می‌زند. همه دستگاه‌ها باید به صورت هم‌افزا و هماهنگ در این زمینه اقدام کنند تا بتوانیم به نتیجه مطلوب برسیم.
محمودی ادامه داد: در کشور ما تولید منابع متحرک آلاینده روز به روز افزایش می‌یابد و متأسفانه استانداردهای لازم در تولید سوخت و خودرو رعایت نمی‌شود. این امر باعث تشدید آلودگی هوا شده و نیازمند بازنگری و اصلاح جدی در سیاست‌ها و استانداردها است.
وی در پایان تصریح کرد: برای موفقیت در کاهش آلودگی هوا، باید تمامی دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط با هم همکاری کنند و اقدامات ریشه‌ای و مؤثر را در دستور کار قرار دهند تا بتوانیم آینده بهتری برای سلامت مردم و محیط زیست استان رقم بزنیم.
مدیر مرکز پالایش آلاینده‌های زیست‌محیطی شهر مشهد، نیز در این جلسه، در گزارشی از وضعیت کیفیت هوای این کلانشهر مشهد ، گفت: از ابتدای سال تاکنون در مجموع ۱۴۹ روز مورد پایش قرار گرفته است که تنها ۷ روز هوای پاک در سطح شهر ثبت شده است. در این مدت، ۷۷ روز کیفیت هوا در وضعیت قابل قبول بوده و ۵۳ روز برای گروه‌های حساس ناسالم گزارش شده است. همچنین ۱۲ روز هوای ناسالم برای تمامی افراد و حتی در شرایط بسیار ناسالم و خطرناک.
رضا اسماعیلی افزود: مقایسه آماری سال جاری با سال گذشته نشان می‌دهد وضعیت کیفیت هوا در مشهد نسبت به سال قبل به طور معناداری بدتر شده است. در مدت مشابه سال گذشته ۱۶ روز هوای پاک ثبت شده بود، در حالی که امسال این رقم به ۷ روز کاهش یافته است. تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس از ۱۸ روز به ۵۳ روز رسیده و روزهای ناسالم برای تمامی افراد نیز امسال ۱۲ روز بوده، در حالی که در سال گذشته این وضعیت مشاهده نشده بود.
مدیر مرکز پالایش آلاینده‌های زیست‌محیطی مشهد همچنین بیان کرد: با بررسی آلاینده‌ها مشخص شده است که به جز دی‌اکسید گوگرد، سایر آلاینده‌های گازی روند کاهشی داشته‌اند، اما مسئله اصلی افزایش معنادار ذرات معلق است که نسبت به سال گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته‌اند. این ذرات معلق تأثیر قابل توجهی در کاهش کیفیت هوا دارند و باید اقدامات جدی برای کاهش آنها انجام شود.
اسماعیلی در پایان با اشاره به تأثیر شرایط اقلیمی نیز گفت: براساس گزارش سازمان هواشناسی، بارندگی در شهر مشهد نسبت به دوره آماری بلندمدت حدود ۳۷ درصد و نسبت به سال گذشته نزدیک به ۵۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش بارندگی سبب افزایش خیزش گرد و خاک و در نتیجه تشدید آلودگی هوا شده است که نیازمند توجه ویژه مسئولان و برنامه‌ریزی دقیق برای مقابله با این معضل است.
گفتنی است؛ در این جلسه همچنین نمایندگان سایر دستگاه‌های اجرایی استان نیز با ارائه گزارش‌هایی از اقدامات انجام‌شده در حوزه کاهش آلودگی هوا، به بیان مسائل و دغدغه‌های خود پرداختند.