یک تحلیلگر مسائل اوراسیا گفت: باید هر چه سریع‌تر با سفر وزیر خارجه کشورمان به ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از جزئیات طرح صلح واشنگتن و تاسیس کریدور ترامپ مطلع شویم و سپس دکتر عراقچی در یک اتاق فکر مشترک با چین و روسیه حاضر شود، چرا که این طرح آمده که منافع ما و این دو کشور را هدف قرار دهد
مهدی خورسند در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، با اشاره به امضای توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در کاخ سفید، اظهار کرد: پس از رونمایی از این طرح صلح، یک اشتباه مصطلحی شکل گرفته مبنی بر اینکه ارمنستان زیر بار واگذاری مالکیت کریدور زنگزور به کشور دیگری رفته؛ در حالی که مالکیت بر این کریدور، نقطه تفاوت ماهوی است بین توافقی که در واشنگتن امضاء شد با چیزی که ترکیه و جمهوری آذربایجان به دنبالش بودند. در طرح صلح مطرح‌شده از سمت ایالات متحده، بحث ساخت کریدور زنگزور و حضور نیروهای آمریکایی در آن برای ۹۹ سال است، نه مالکیت بر آن.
وی با بیان اینکه اکنون ارمنستان خود را طرف پیروز این توافق می‌داند، افزود: زیرا هم با واسطه‌گری آمریکا از تحت قیمومیت روسیه خارج می‌شود و هم در مقابل طرح‌های ترکیه و آذربایجان، مالکیت خود بر کریدور زنگزور را حفظ می‌کند. به علاوه، این طرح صلح منافعی هم برای جمهوری آذربایجان دارد، زیرا رقبای منطقه‌ای آن یعنی ایران و روسیه در این طرح حضور ندارد و شرکای غربی آذربایجان یعنی آمریکا و اسرائیل مجری آن هستند. لذا قطعا منافع دولت علی‌اف نیز از این طرح تامین می‌شود.
این تحلیلگر مسائل اوراسیا با بیان اینکه این هنوز در حد یک طرح است و به مرحله اجرا نرسیده، عنوان کرد: این صرفا طرحی است مانند کریدورهای هند-خاورمیانه-اروپا یا داوود که تا به مرحله اجرا برسد، هم زمان زیادی می‌گذرد، هم تحولات بسیاری ممکن است رخ دهد و هم کشورهایی که منافع‌شان در این طرح نادیده گرفته شده، می‌توانند بر روی میزان موفقیت آن اثرگذار باشند.
خورسند ادامه داد: اما با این وجود، ما باید در مورد حضور آمریکا در جنوب ارمنستان حساس باشیم، زیرا این منطقه محل عبور و دسترسی ایران به اروپاست و همیشه یک منفذ تنفس برای ما در شرایط تحریمی بوده است. حضور آمریکا در جنوب ارمنستان، تسلط آن بر کریدور شمال به جنوب و راه ارتباطی ایران با روسیه را نیز در پی خواهد داشت. این موضوع همچنین باعث تسهیل نظارت آمریکا بر ایجاد کریدورهای انرژی خواهد شد و زمینه را برای انتقال انرژی دریای خزر به اروپا فراهم خواهد کرد تا اروپایی‌ها نیز هزینه کمتری بابت انتقال انرژی بپردازند.
وی با اشاره به واکنش ایران به طرح صلح واشنگتن که در آن، نام کریدور زنگزور به «کریدور ترامپ» تغییر یافته است، گفت: دکتر ولایتی، مشاور رهبر انقلاب موضع شدیدی را نسبت به این طرح گرفت و روسیه نیز با رد این طرح، اعلام کرد هنوز سند آتش‌بس قره‌باغ ۲۰۲۰ که با میانجی‌گری روسیه امضا شده بود، اعتبار دارد و هیچ کدام از کشورهای فرامنطقه‌ای نمی‌توانند در این معادله تاثیرگذار باشند.
این تحلیلگر مسائل اوراسیا با بیان اینکه روسیه بزرگترین بازنده امضای توافق صلح ارمنستان و آذربایجان است، اضافه کرد: روس‌ها از تحولات قفقاز جنوبی غفلت کردند و همین باعث رقم خوردن چنین شرایطی شد. از سال ۱۹۹۱ که جنگ‌های خونین ارمنستان و آذربایجان شکل گرفت، آمریکا، فرانسه و آلمان بسیار تلاش کردند که به عنوان میانجی بین این دو کشور نقش ایفا کنند و خصوصا پس از کشف نفت و گاز در دریای خزر، قفقاز جنوبی برای آن‌ها حائز اهمیت شد. اما هر بار که آمریکا و اروپا با ژست صلح‌طلبی طرح‌هایی را به جمهوری آذربایجان و ارمنستان ارائه می‌دادند، ناکام می‌ماندند، زیرا روسیه اجازه تحقق برنامه‌هایشان را نمی‌داد.
خورسند با بیان اینکه روسیه، آسیایی مرکزی و قفقاز را به عنوان خارج نزدیک و عمق استراتژیک خودش می‌داند، افزود: لذا این کشور همواره نسبت به قفقاز حساس بوده و تا کنون بدون اراده روسیه، تحولات این منطقه به نتیجه‌ای نرسیده است. اکنون نیز واکنش‌های تند ایران و روسیه نشان می‌دهد باید به آینده موفق این طرح با دید منفی نگاه کنیم و من چندان نسبت به موفقیت آن خوش‌بین نیستم.
وی با بیان اینکه اگرچه طبق طرح مذکور، مرزهای ژئوپلیتیکی ما تغییر نمی‌کند، اما باید مراقب تحرکات آمریکا در شمال‌غربی کشورمان باشیم، عنوان کرد: حضور کنسرسیوم و شرکت‌های غربی در جنوب قفقاز، یعنی حضور آمریکا و ناتو. اگرچه مرز ما با ارمنستان از بین نمی‌رود و حتی طبق صحبت‌های اخیر نخست‌وزیر این کشور، ارمنستان به دنبال ایجاد یک خط ریلی از خاک خود به ایران است و همین الآن هم ساخت کریدور شمال به جنوب در داخل ارمنستان بر عهده دو شرکت ایرانی است، اما این طرح علاوه بر اینکه امکان دسترسی آمریکا به حوزه منافع ایران را می‌دهد، ممکن است باعث عضویت ارمنستان و آذربایجان در ناتو نیز بشود که این موضوع نیز بیش از پیش منافع ما در قفقاز را به خطر می‌اندازد.
این تحلیلگر مسائل اوراسیا با تاکید بر اینکه دستگاه‌های سیاست خارجی باید بلافاصله فعالیت‌های خود برای حفظ منافع ملی در قفقاز را شروع کنند، گفت: باید هر چه سریع‌تر با سفر وزیر خارجه کشورمان به ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از جزئیات طرح مذکور مطلع شویم و سپس دکتر عراقچی در یک اتاق فکر مشترک با چین و روسیه حاضر شود، چرا که این طرح آمده که منافع ما و این دو کشور را هدف قرار دهد، زیرا چین نیز برای دسترسی به اروپا به یک کریدور امن در منطقه قفقاز نیاز دارد و حضور آمریکا در این منطقه، این هدف چین را تحت تأثیرات زیادی قرار می‌دهد.