جمشید لقائی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اعلام نتیجه اندازه‌گیری امروز ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا اظهار کرد: بر اساس داده‌های ۱۱ ایستگاه فعال تحت پوشش شهرداری، شاخص کلی کیفیت هوا در شهر اصفهان برابر با عدد ۸۰ بوده و وضعیت کلی شهر «هوای سالم (زرد)» ثبت شده است.
وی افزود: با این حال داده‌های ایستگاه‌ها نشان می‌دهد سطح آلودگی در نقاطی از شهر متفاوت است و ایستگاه کاوه با شاخص ۱۲۸ بیشترین میزان آلایندگی امروز را داشته است؛ عددی که در بازه «ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)» قرار می‌گیرد و نیاز به مراقبت ویژه افراد حساس را گوشزد می‌کند.
شاخص کیفیت هوا به تفکیک ایستگاه‌های شهری
طبق گزارش مسئول کنترل کیفیت هوا، نتایج ایستگاه‌ها به شرح زیر است:
-
ایستگاه کاوه: ۱۲۸ — ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)
-
خیابان ۲۵ آبان: ۸۴ — سالم (زرد)
-
دانشگاه صنعتی: ۸۴ — سالم (زرد)
-
زینبیه: ۷۹ — سالم (زرد)
-
ولدان و میرزا طاهر: ۷۷ — سالم (زرد)
-
فیض: ۷۶ — سالم (زرد)
-
رهنان: ۷۱ — سالم (زرد)
-
پارک زمزم: ۵۵ — سالم (زرد)
-
سپاهان‌شهر: ۵۳ — سالم (زرد)
-
کردآباد: ۷ — پاک (سبز)
همچنین مسئولان خبر دادند که ایستگاه‌های «فرشادی» و «انقلاب» در حال حاضر فعال نیستند و داده‌ای از آن‌ها در دسترس نیست.
وضعیت استان (شهرستان‌ها)
در استان اصفهان نیز تنها چند ایستگاه فعال عدد شاخص را گزارش کرده‌اند که همگی در محدوده «هوای سالم» قرار دارند:
-
زرین‌شهر: ۹۵
-
قهجاورستان: ۸۹
-
شاهین‌شهر: ۷۴
-
مبارکه: ۷۰
-
بیمارستان صاحب‌الزمان (شهرضا): ۵۷
-
خمینی‌شهر: ۵۵
لازم به ذکر است که شماری از ایستگاه‌های مهم پایش کیفیت هوا در سطح استان فعال نیستند؛ از جمله ایستگاه‌های احمدآباد، رودکی، هزار جریب، استانداری اصفهان، پروین، خواجو، باغ‌غدیر، شهرهای سجزی، نجف‌آباد، کاشان، دولت‌آباد، ایستگاه علوم پزشکی کاشان و شهرک صنعتی محمودآباد که نبود داده از آن‌ها، تصویر کامل‌تری از آلودگی استان را محدود می‌کند.
چرا ایستگاه کاوه نگران‌کننده است؟
عدد ۱۲۸ ثبت‌شده در کاوه نشان‌دهنده غلظت بالاتر ذرات معلق ریز (به‌ویژه PM۲.۵) یا دیگر آلاینده‌ها در این نقطه از شهر است. چنین اعدادی زمانی رخ می‌دهد که ترکیبی از منابع محلی (ترافیک سنگین، فعالیت‌های صنعتی، ساخت‌وساز) و شرایط جوی (ثبات جوی، وارونگی دما) باعث تجمع آلاینده‌ها شود. از آنجا که شاخص در این ایستگاه در مرز «ناسالم برای گروه‌های حساس» قرار گرفته، این گروه‌ها — شامل سالمندان، کودکان و افراد دارای بیماری‌های قلبی یا تنفسی — باید احتیاط ویژه‌ای به خرج دهند.
چه گروه‌هایی باید مراقب باشند؟
کارشناسان بهداشت محیط می‌گویند در شرایطی که شاخص در محدوده نارنجی یا بالاتر قرار می‌گیرد:
-
سالمندان، کودکان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی باید از انجام فعالیت‌های طولانی یا سنگین در فضای باز اجتناب کنند.
-
افراد سالم نیز بهتر است در صورت امکان، ورزش‌های هوازی در فضای باز را به زمان دیگری موکول کنند و در روزهایی که شاخص نزدیک به مرز نارنجی است، تماس طولانی با هوای آلوده را کاهش دهند.
شاخص (AQI) چیست و بازه‌های آن کدامند؟
شاخص کیفیت هوا (AQI) معیاری استاندارد است که غلظت آلاینده‌های مختلف هوایی را به یک عدد واحد تبدیل می‌کند تا عموم مردم بتوانند سریعاً وضعیت هوای محیط را درک کنند. بازه‌های رایج که در ایران نیز استفاده می‌شود عبارت‌اند از:
-
۰–۵۰: پاک (سبز)
-
۵۱–۱۰۰: سالم (زرد)
-
۱۰۱–۱۵۰: ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)
-
۱۵۱–۲۰۰: ناسالم برای عموم (قرمز)
-
۲۰۱–۳۰۰: بسیار ناسالم (بنفش)
-
۳۰۱–۵۰۰: بسیار خطرناک (قهوه‌ای)
این شاخص برای پنج آلاینده اصلی محاسبه می‌شود: ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون (PM۲.۵)، ذرات زیر ۱۰ میکرون (PM۱۰)، اوزن (O₃)، دی‌اکسید نیتروژن (NO₂)، دی‌اکسید گوگرد (SO₂) و منواکسید کربن (CO).
توصیه‌های برای شهروندان
-
افراد گروه حساس: از فعالیت‌های طولانی و سنگین در فضای باز خودداری کنید و تا حد امکان در فضاهای بسته با تهویه مناسب بمانید.
-
استفاده از ماسک‌های مناسب فیلترکننده ذرات (مثل ماسک‌های N۹۵/FFP۲) در فضاهای باز به ویژه در مکان‌هایی که تراکم آلاینده بالاست، می‌تواند مفید باشد.
-
رانندگان و کارگران در مکان‌های پرگرد و غبار از محافظ‌های تنفسی متناسب استفاده کنند.
-
کاهش ترددهای غیرضروری، اجتناب از آتش‌سوزی‌های فضای باز و کنترل منابع محلی گردوغبار می‌تواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند.
اگرچه شاخص کلی شهر اصفهان امروز در محدوده «سالم (زرد)» قرار دارد، ثبت عدد ۱۲۸ در ایستگاه کاوه یادآور آن است که آلودگی در سطح محلی می‌تواند خطراتی برای جمعیت آسیب‌پذیر ایجاد کند. نبود برخی ایستگاه‌ها و غیرفعال بودن داده‌ها نیز کار پایش جامع را دشوار می‌کند؛ بنابراین تأکید کارشناسان بر استمرار پایش و اطلاع‌رسانی دقیق و به‌موقع است.