شناسهٔ خبر: 74207700 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: تابناک | لینک خبر

9 میلیون سال پیش چه اتفاقی افتاد که سیب‌زمینی بوجود آمد؟

تحقیقات جدید ژنتیکی نشان می‌دهد سیب‌زمینی که امروز یکی از پرمصرف‌ترین محصولات کشاورزی جهان است، ریشه در پیوندی باستانی با گوجه‌فرنگی دارد. این پیوند که حدود ۹ میلیون سال پیش رخ داده، مسیر تکامل سیب‌زمینی را برای همیشه تغییر داده است.

صاحب‌خبر -

به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، سیب‌زمینی، این غده‌ی خوراکی پرطرفدار که در سفره‌های مردم سراسر جهان جا خوش کرده، در واقع داستانی بسیار کهن‌تر و شگفت‌انگیزتر از آن دارد که تصور می‌شود. پژوهشی تازه که در ژورنال معتبر Cell منتشر شده، از کشف منشاء ژنتیکی غیرمنتظره‌ای پرده برداشته است: پیوند طبیعی بین یکی از نیاکان وحشی گوجه‌فرنگی و گیاهی شبیه به سیب‌زمینی به نام اتابروسوم (Etuberosum).

بر اساس این مطالعه، دانشمندان با تحلیل بیش از 450 ژنوم از گونه‌های کشت‌شده و وحشی سیب‌زمینی موفق شدند ردپای یک رویداد هیبریدی (پیوند طبیعی) را پیدا کنند که حدود 9 میلیون سال پیش رخ داده است. جالب آن‌که هر دو گیاه – گوجه‌فرنگی و اتابروسوم – خود از یک نیای مشترک در حدود ۱۴ میلیون سال پیش منشعب شده بودند، اما بعدها دوباره با هم جفت‌گیری کردند.

نتیجه این پیوند طبیعی، گیاهی بود که بر خلاف نیاکان خود، توانایی رشد غده‌های زیرزمینی را پیدا کرد؛ غده‌هایی که امروزه پایه‌ی اصلی مصرف سیب‌زمینی در جهان را تشکیل می‌دهند.

به گفته‌ی محققان، این ویژگی تازه احتمالاً در واکنش به تغییرات اقلیمی در کوه‌های آند – زادگاه اولیه‌ی سیب‌زمینی – شکل گرفته است. با سردتر شدن آب‌وهوا، گیاهان به ذخیره‌ی مواد مغذی زیر زمین روی آوردند، و سیب‌زمینی در این مسیر به تکاملی منحصر به‌فرد دست یافت.

امروزه بیش از 100 گونه وحشی سیب‌زمینی شناسایی شده‌اند که بسیاری از آن‌ها دارای غده هستند، اما همه‌ی آن‌ها قابل‌مصرف نیستند. در این پژوهش، دانشمندان همچنین موفق شدند ژن‌هایی را که در ایجاد این غده‌های زیرزمینی نقش داشته‌اند، رمزگشایی کنند.

درک بهتر از این تاریخچه‌ی ژنتیکی می‌تواند نقش مهمی در پرورش گونه‌های مقاوم‌تر سیب‌زمینی ایفا کند – گیاهانی که در برابر بیماری‌ها و تغییرات اقلیمی انعطاف‌پذیرتر باشند.