به گزارش مفدا، نشست هم‌اندیشی سه‌روزه انجمن‌های اسلامی غیروابسته به اتحادیه‌ها در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از ۲۵ تا ۲۷ تیرماه ۱۴۰۴ ، به میزبانی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت و با ابتکار کارگروه توسعه مشارکت دانشجویان برگزار شد.
هدف از برگزاری این نشست ارائه پاسخی عملیاتی بود به نیاز روزافزون نهادهای دانشجویی برای شنیده‌شدن، گفت‌وگوی بی‌واسطه، انتقال تجربه، و نقش‌آفرینی مسئولانه.
در این نشست، بیش از ۲۰ نفر از دبیران و اعضای انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های علوم پزشکی از تهران، اصفهان، کرمان، یزد ، تبریز، مشهد، آبادان ، شیراز، شاهرود ، اهواز، ارومیه، اردبیل ، همدان و زنجان حضور داشتند. ساختار نشست به‌صورت پنل‌های تخصصی روزانه و نشست‌های آزاد گفت‌وگو طراحی شده بود و هر روز به یک محور اصلی اختصاص داشت و با حضور یک یا چند سخنران برجسته و نمایندگان دانشجویی دنبال شد.
دکتر مسعود حبیبی معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در این نشستتشکل‌های دانشجویی را همکار وزارت بهداشت در امر سیاست‌گذاری و اجرا دانست و گفت: این همکاری با دانشجویان سیاست وزارت بهداشت به خصوص معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت است. چرا که اعتقاد داریم این خود دانشجویان هستند که می‌توانند در امور مربوط به خود از تصمیم گیری و سیاست‌گذاری گرفته تا اجرا به بهترین نحو عمل کنند.
حبیبی با اشاره به رویکرد وزارت بهداشت در مشارکت دادن دانشجویان در امور مربوط به خود، اظهار داشت: نهادهای دانشجویی از جمله تشکل‌های اسلامی می‌توانند با فعالیت موثر در سطح دانشگاه از یک سو و با حفظ ارتباط خود با وزارت بهداشت به عنوان همکار و شریک فرهنگی نقش موثری در ارتقا سطح فرهنگی دانشگاه‌ها و انتقال حرف‌ها و نظرات دانشجویان به مسئولان ایفا کنند.
دکتر علی ربیعی دستیار اجتماعی رییس جمهور با سابقه طولانی در حوزه کار، رفاه، امنیت و تحلیل جامعه ایرانی نیز، بر این نکته تأکید کرد که سرمایه اجتماعی در ایران دچار فرسایش اعتماد شده است و دانشگاه تنها جایی است که هنوز می‌توان از دل آن بازیابی اعتماد و گفت‌وگو را شروع کرد.
وی بیان داشت: اگر دانشجوی امروز امیدی به اثرگذاری نداشته باشد، به‌سرعت یا منفعل می‌شود یا مهاجرت می‌کند.
دکتر سید رضا رئیس‌کرمی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در این نشست با اشاره به تجربه چهار دهه فعالیت دانشگاهی، تأکید کرد: سیاست را نمی‌توان از دانشگاه حذف کرد؛ حذف سیاست به معنای حذف انسانیت از علم است.
وی تاکید کرد: مدیران دانشگاهی باید به جای کنترل فرهنگی، به مدیریت مشارکتی بیندیشند.
کرمی با استناد به تجربه دانشگاه علوم پزشکی تهران در دهه ۸۰ ، پیشنهاد داد که برخی تصمیمات فرهنگی مشروط به تدوین آیین‌نامه‌ای شفاف و ضمانت‌دار، به انجمن‌های اسلامی واگذار شود.
دکتر عبدالرضا دیانی مدیرکل دانشجویی وزارت بهداشت نیز در این نشست فضای فرهنگی موجود را دچار بحران آیین‌نامه‌ای توصیف کرد و گفت: فرآیندهای فرهنگی ما برای فضای دهه ۸۰ طراحی شده‌اند، نه دهه ۱۴۰۰ و اگر قواعد را به‌روز نکنیم، نه دانشجو و نه دانشگاه با جامعه برای ما نخواهند ماند.
وی خواستار بازنویسی آیین‌نامه‌ها با مشارکت رسمی نمایندگان دانشجویی شد و تصریح کرد: اداره کل دانشجویی وزارت بهداشت آمادگی دارد تا پایلوتی برای اصلاح ساختاری مانند اصلاح آیین نامه شورای صنفی راه‌اندازی کند.
دکتر علی تاجرنیا نماینده پیشین مجلس و از اعضای ادوار دفتر تحکیم وحدت با تجربه زیسته‌ای از دوران اوج فعالیت‌های دانشجویی در دفتر تحکیم وحدت و سپس تجربه نمایندگی در مجلس، به تحلیل افت تحرک سیاسی دانشجویان در دو دهه اخیر پرداخت.
وی با بیان این‌که انجمن اسلامی یا نقطه عزیمت اصلاح ایران است، یا یادگاری بی‌جان در حافظه دانشگاه، ابراز داشت: تضعیف نهادهای دانشجویی نه فقط به دلیل فشارهای رسمی بلکه بیشتر ناشی از ضعف در بازآفرینی معنا و مأموریت بوده است.
تاجرنیا تاکید کرد: انجمن بدون اتحادیه، تبدیل به جزیره‌ای منزوی در دانشگاه می‌شود و فقدان نهاد بالادستی موجب شده انجمن‌ها در برابر مدیران دانشگاه و حتی نهادهای قدرت بدون پشتوانه عمل کنند.
وی گفت: تاریخ نهادهای دانشجویی ایران نشان داده است که هر جا انجمن اسلامی به صورت ملی و منسجم فعالیت کرده، دستاوردهای اجتماعی پایدارتر و اثرگذارتر بوده است.
در ادامه دکتر حسام‌الدین علامه پزشک و عضو اسبق شورای مرکزی اتحادیه انجمن اسلامی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به تجارب خودش در دوران دهه ۷۰ خاطرنشان کرد: ما هم اشتباه کردیم. گاهی فقط فریاد زدیم، بی‌آنکه برای فردا ساختار بسازیم. نهاد دانشجویی اگر ساختار نداشته باشد، می‌شود فریاد بی‌اثر.
وی ابراز داشت: نسل امروز، بیش از هیجان، به عقلانیت ساختاری و روش‌مندی نیاز دارد، انجمن اسلامی نباید تریبون هیچ جناحی باشد، حتی اگر از دل آن جناح متولد شده است. ایجاد یک اتحادیه، امکان انتقال تجربه بین‌نسلی، تدوین آیین‌نامه‌های اخلاقی و همچنین دفاع از استقلال دانشگاهی را فراهم می‌سازد.
علامه پیشنهاد تشکیل «مدرسه دائمی آموزش دانشجویان انجمن اسلامی» را مطرح کرد و افزود: باید به دنبال ساختاری بود که بتواند هر سال دبیران جدید انجمن‌ها را آموزش دهد و از گسست در انتقال تجربه جلوگیری کند.
در ادامه این نشست در روز دوم از برگزاری دکتر محمدرضا جلایی‌پور پژوهشگر اجتماعی و فعال مدنی با رویکردی جامعه‌شناسانه و تاریخ‌پژوهانه، به بحران معنای فعالیت سیاسی در فضای دانشجویی پرداخت.
وی با طرح این سؤال که اگر انجمن اسلامی امروز منحل شود، چه چیزی از آن باقی می‌ماند جز یک نام به سه محور بنیادین بحران حافظه، بحران معنا و ضرورت نهادسازی در سخنرانی خود پرداخت.
جلایی‌پور با بیان این هشدار که گسست میان نسل‌های انجمن اسلامی، موجب شده حافظه سیاسی این نهاد ضعیف و غیرانتقال‌پذیر شود، تأکید کرد:انجمنی که حافظه ندارد، امکان روایت هم ندارد. و انجمن بی‌روایت، در برابر قدرت بی‌پناه است.
دکتر محمد عرفان فربد مشاور معاون فرهنگی و دانشجویی وزیر بهداشت در خصوص اهمیت برگزاری این نشست بیان داشت: در سالی که تحولات ژئوپلیتیک و افزایش فشارهای اقتصادی و امنیتی، فضای عمومی کشور را متأثر ساخته، این نشست تلاشی برای احیای ظرفیت‌های مدنی، ملی‌گرایانه و انتقادی دانشجویان در بستر دانشگاه‌های علوم پزشکی به شمار می‌رود.
وی در تشریح اهداف کلان نشست خاطرنشان کرد: هم‌اندیشی انجمن‌های اسلامی علوم پزشکی، تنها یک گردهمایی نمادین نبود؛ بلکه با اهدافی راهبردی، صریح و عملیاتی طراحی شد که مهم‌ترین آن‌ها بازسازی مسیر گفت‌وگوی واقعی میان نهادهای دانشجویی و وزارت بهداشت، شنیدن و ثبت بی‌واسطه‌ی دغدغه‌ها، نقدها و تجربیات نمایندگان انجمن‌ها از سراسر کشور، تقویت گفتمان ملی‌گرایی مسئولانه، روایت‌گری صادقانه و اصلاح‌طلبی نهادینه در دانشگاه‌ها است.
در ادامه فربد تصریح کرد: دانشجو دیگر فقط منتقد نیست؛ راوی بحران است. ما اگر به روایت او گوش ندهیم، روایت دیگری شکل می‌گیرد که نه با ماست، نه برای ایران.