به گزارش خبرنگار اقتصادی برنا در نشست خبری معاون توسعه کار آفرینی و اشتغال وزارت تعاون آخرین وضعیت اشتغال و خروج کارگران افغانی تشریح شد.
سید مالک حسینی درباره روند خروج اتباع افغانی اظهار داشت: امار رسمی حاکی از این است بیش از ۹۲ درصد از نیروی کار اتباع خارجی در ایران افغانی هستند. آمار غیر رسمی حاکی از این است که ۵ میلیون افغانی غیر رسمی در بازار کار ایران هستند که ۷۰ درصد آنها مجرد هستند.
این درحالیست که بیش از ۱۰ درصد جمعیت ایران مهاجرین افغانی هستند. در هیچ کشوری که نظام اقتصادی ان سوبسید محور است این مقدار مهاجر را پذیرا نبوده است.
وی ادامه داد: ایرانی‌ها به معنی واقعی در نیم قرن اخیر میزبانان خوبی بودند و از همان امکانات و سوبسید‌هایی که یک شهروند ایرانی استفاده می‌کرد برادران و خواهران افغانی نیز شریک بودند.
از طرفی نمی‌توان اتفاقات امنیتی که در جنگ ۱۲ روزه صورت گرفت را نادید گرفت.
حسینی افزود: ما در این ۴ دهه از سخت‌ترین تحریم‌ها و مسائل اقلیمی اسیب دیدیم، اما هیچ وقت مانند این هفته‌ها عمل نکردیم و به دنبال اخراج گسترده و ضربتی اتباع غیر قانونی نبودیم. فرهنگ ایرانی هیچ وقت با مهمان و مهاجر بد برخورد نکرده، افغانی‌ها که هم زبان ما هستند و اشتراکات فرهنگی زیادی دارند.
وی ادامه داد: اکنون هم حرف ما این است هر اتباعی که با رعایت مقررات و سیاست‌های مهاجرتی وارد کشور شود مشکلی نداریم کما اینکه در بحث سرمایه گذاری خارجی و نیروی کار خارجی نداریم کما اینکه الان از ۸۰ کشور خارجی نیروی کار فعال داریم، اما در هیچ کشوری نیروی کار خارجی مورد تکریم قرار نمی‌گیرد
معاون وزیر کار گفت: یکی از چالش‌های ما در خروج افغانی‌ها این است که طالبان برخی افراد را قبول نمی‌کنند و می‌گویند از کجا بدانیم این فرد افغانی است، چون هیچ مدرک هویتی ندارند
حسینی ادامه داد: دیروز معاون خانواده و زنان رئیس جمهور خانم بهروز اذر در مرز دوغارون بودند و پیگیر مشکل زنان و کودکان در مرز بودند در گفتگویی که با ایشان داشتم گفتند انصافا در سمت ما رسیدگی خوب است و امکانات خوبی برای زنان و کودکان است، اما مشکل در کندی پذیرش سمت افغانستان است که باعث ماندن طولانی مدت افغانی‌ها در مرز شده است.
فعالیت بیش از ۴۳۳ نیروی خارجی شناسنامه دار در ایران
معاون وزیر کار گفت: تا پایان خرداد ۱۴۰۴، در مجموع ۴۳۳ هزار و ۴۹۱ نفر نیروی کار خارجی شناسنامه‌دار در ایران فعالیت دارند؛ که این رقم نسبت به ۲۴ میلیون نیروی شاغل ایرانی تنها حدود ۲ درصد از بازار کار را تشکیل می‌دهد. از این تعداد، کمتر از ۱۰ هزار نفر نیروی کار متخصص خارجی و حدود ۴ هزار و ۲۵۰ نفر نیروی کار خارجی غیرمتخصص محسوب می‌شوند. عمده نیروی کار خارجی فعال در بازار کار ایران یعنی نزدیک به ۴۳۳ هزار نفر از اتباع افغانستان هستند که کمتر از سه هزار و ۵۰۰ نفر آنها در بخش کارفرمایی و بقیه با کارت کار فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به توزیع نیروی کار خارجی در بخش‌های مختلف تصریح کرد: ۵۳ درصد از آنان در حوزه ساختمان، نزدیک به ۱۹ درصد در صنعت، ۱۱.۱ درصد در کشاورزی و حدود ۰.۷ درصد در معدن مشغول به کار هستند.
حسینی همچنین توضیح داد: در حاشیه خلیج فارس تا ۵۰ درصد نیروی کار خارجی است اما در ایران فقط ۲ درصد از کل نیروی کار به طور رسمی خارجی هستند. تنها در شرایط نبود جایگزین ایرانی، مجوز برای فعالیت نیروی کار خارجی صادر می‌شود. طبق استانداردهای جهانی نیز سه روش ورود به بازار کار رایج است؛ سرمایه‌گذاری، دریافت پیشنهاد کار (جاب آفر)، یا صدور ویزای کاری توسط کارفرما که در نهایت منجر به صدور اقامت شغلی می‌شود.
وی با اشاره به حضور پررنگ خانواده‌های افغانستانی در مشاغل گروهی و گاه خانوادگی گفت: آمار این نوع مشاغل، از نزدیک به ۳ میلیون نفر مهاجر در بازار کار ایران برآورد می‌شود و بالای ۷۰ درصدشان در مشاغل خانوادگی فعالیت دارند و در مجموع حدود ۵ میلیون افغانستانی به طور غیررسمی و رسمی در بازار کار کشور حضور دارند.
وی درباره سیاست بازگشت مهاجران غیرمجاز توضیح داد: فقط حدود ۷۰۰ هزار نفر در قالب طرح بازگشت به افغانستان رفته‌اند. بقیه اغلب در ایران زندگی و کار می‌کنند و عمده آنها نیز در فرایندهای خانوادگی و مشاغل گروهی حضور دارند.
معاون وزیر کار درباره تاثیر نیروی کار افغانستانی بر جامعه ایران گفت: دیدگاه‌های متضادی درباره اثرگذاری این نیرو بر کسب‌وکار وجود دارد؛ برخی معتقدند خروج آنها بسیاری از کسب‌وکارها را آسیب‌پذیر می‌کند، برخی دیگر به دلیل ارزان‌تر بودن و عدم الزام کارفرما به پرداخت بیمه و مالیات، حضور آنان را موجب فشار بر نیروی کار ایرانی می‌دانند. اما باید توجه داشت که در مشاغل خاص و سخت، مانند ساختمان و کشاورزی، نیروی کار ایرانی همواره نقش مدیریت داشته و ورود نیروی کار خارجی اغلب زمانی پذیرفته می‌شود که تقاضای ایرانی وجود نداشته باشد.
وی با بررسی آمار رشد اقتصادی افزود: در ۱۵ سال گذشته نرخ رشد اقتصادی کشور بین ۲ تا ۴ درصد در نوسان بوده است و برنامه هدف‌گذاری شده نیز دستیابی به رشد بالاتر است که در این صورت با رشد بازار کار ایرانی، نیاز به نیروی کار خارجی به حداقل خواهد رسید.
حسینی تاکید کرد: مساله نیروی کار خارجی، مساله شفافیت و تعیین تکلیف است. امروز، از مجموع بیش از ۶ میلیون مهاجر افغانستانی در کشور بر اساس آمار رسمی (آماری از جمعیت اتباع غیر مجاز اعلام نشده)، تنها زیر ۷۰۰ هزار نفر بازگشته‌اند، و حدود ۵ میلیون نفر همچنان، اغلب در بخش غیررسمی بازار کار حضور دارند. موضوع اصلی، ساماندهی، احراز هویت و تضمین حقوق هر دو طرف است - هم کارفرما، هم کارگر - تا بتوان مسیر مناسبی در بهره‌برداری از ظرفیت سرمایه انسانی منطقه دنبال کرد.
بازار کار ایران نیازمند بازنگری جدی و سیاست‌گذاری هدفمند است
معاون وزیر کار، با اشاره به چالش‌ها و تحولات اخیر بازار کار، بر لزوم بازنگری اساسی در سیاست‌گذاری‌های این حوزه تاکید کرد و با بیان اینکه در گذشته اشتغال، به موضوعی دارای شتاب‌زدگی و تشویش بدل شده بود، افزود: نیازمند بازگشت به شرایطی هستیم که تحلیل دقیق بازار کار را در اختیار جامعه و به‌ویژه کارفرمایان و فعالان جدید بازار قرار دهیم.
وی تغییرات بنیادین بازار کار کشور، به ویژه در هرم نسبی ورود نیروی انسانی به این حوزه را مورد توجه قرار داد و اضافه کرد: موضوعاتی مانند تحولات جمعیتی و وضعیت کارگران خارجی، به خصوص اتباع افغانستانی، اکنون به یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوهای تخصصی و سیاست‌گذاری تبدیل شده است. البته سیاست‌گذاری کلان در این زمینه جنبه امنیتی دارد که خارج از وظایف مستقیم این معاونت است.
حسینی با اشاره به داده‌های اخیر مربوط به بازار کار خاطرنشان کرد: بر اساس جدیدترین آمار رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار، وضعیت بازار کار در بهار ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل، نشانه‌های امیدبخشی داشته است؛ هرچند نرخ مشارکت اقتصادی تغییری جدی نکرده، اما حفظ روند کاهشی نرخ بیکاری و کاهش اشتغال ناقص، نشان می‌دهد در صورت ادامه سیاست‌گذاری‌ها برای کاهش بازار غیررسمی، می‌توان به توفیقات جدی‌تری دست یافت.
۵۷ درصد بازار کار همچنان در اختیار مشاغل غیررسمی است
معاون وزیر کار با اشاره به سهم قابل توجه بازار کار غیررسمی در اقتصاد کشور افزود: آمارها حاکی از آن است که ۵۷ درصد بازار کار ایران همچنان در اختیار مشاغل غیررسمی است و این موضوع به ویژه در حوزه بیمه نیروی کار، فاصله چشمگیری با وضعیت مطلوب دارد. البته تصویب بیمه فعالان پلتفرم‌های حمل‌ونقل در اواخر سال گذشته یکی از دستاوردهای مهم در مسیر ساماندهی بازار کار بود و می‌تواند تحولی جدی ایجاد کند.
انتهای پیام/