تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران و هدف قرار دادن اماکن نظامی، مسکونی و هستهای که به شهادت دهها تن از هموطنانمان انجامیده، نقض صریح منشور ملل متحد و گروهی دیگر از کنوانسیونها و قواعد و به معنای واقعی کلمه دهانکجی به حقوق بینالمللی است.
برای بررسی ابعاد گوناگون این اقدام صهیونیستها، پژوهش ایرنا گفتوگویی با «سید داود آقایی» استاد حقوق بینالملل دانشگاه تهران داشته که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
ایرنا: رژیم اسرائیل با تجاوزات اخیر، منشور ملل متحد را نقض کرده و علاوه بر این، کنوانسیونهای مربوطه بینالمللی و قواعد آن را نیز زیر پا گذاشته است. نظر شما در این مورد چیست؟
تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، نقص فاحش و واضح بند ۴ ماده ۲ منشور سازمان ملل متحد است که اصل را بر عدم توسل به زور علیه استقلال سیاسی، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی دولتها میداند، بنابراین رژیم صهیونیستی با تجاوز به ایران، مرتکب نقض این اصل از منشور سازمان ملل شده و حاکمیت ملی دولت ایران را نقص کرده است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد بر اساس ماده ۲۴ منشور ملل متحد مسئولیت اصلی را برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی را بر عهده دارد. شورای امنیت مسئولیت دارد که در برابر این تجاوز بایستد و با آن برخورد کند
واضح است که تجاوز آشکاری صورت گرفته است و هیچ شکی در این زمینه وجود ندارد. این مساله بیانگر نقض حقوق بینالملل و به ویژه موادی از منشور سازمان ملل متحد است که بر اساس مفاد همین منشور باید از سوی نهادهای بین المللی با آن برخورد شود.
ایرنا: بر اساس قواعد بینالمللی و به طور مشخص، کدام نهاد بیش و پیش از همه موظف به ورود به این قانونشکنی است؟
اینکه چه کسی یا چه نهادی مسئولیت رویارویی و بررسی این مساله را دارد، مساله مهمیاست. طبیعی است که در مرحله اول شورای امنیت سازمان ملل متحد بر اساس ماده ۲۴ منشور ملل متحد مسئولیت اصلی را برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی را بر عهده دارد.
شورای امنیت مسئولیت دارد که در برابر این تجاوز بایستد و با آن برخورد کند. در چارچوب منشور سازمان ملل و بر طبق ماده ۳۲ این منشور زمانی که شورای امنیت شرایط تهدید یا نقض صلح یا عمل تجاوزکارانه را احراز کرد، میتواند تصمیم بگیرد که چه کار کند.
در این زمینه دو راه پیش روی این شورا است؛ یکی اینکه در چارچوب ماده ۴۱ منشور ملل متحد در ذیل فصل هفتم اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه مثل اعمال تحریمها را در نظر گیرد و اگر ماده ۴۱ موثر واقع نشد میتواند طبق ماده ۴۲ به قوه قهریه متوسل شود.
ایرنا: بزرگترین موانع ورود نهادهای حقوقی به این منازعه چیست؟
اینها مکانیزمها و راه حلهایی است که پیش پای شورای امنیت گذاشته شده ولی در کنار همه اینها، یک ولی و امای بزرگ وجود دارد.
متاسفانه شورای امنیت باشگاه قدرتمندان است. کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و فرانسه در شورای امنیت هستند که حق وتو دارند، البته چین و روسیه هم دارای حق وتو هستند ولی در این قضیه چون این سه کشور غربی از رژیم صهیونیستی جانبداری میکنند امید چندانی به شورای امنیت وجود ندارد.
با توجه به ترورهایی که رژیم صهیونیستی انجام میدهد و حمله به مراکز زیرساختی و جنایات جنگی که مرتکب شده، میتوان به دیوان کیفری بینالمللی شکایت کرد اما این یک راه طولانی است
همچنان که همه دیدیم پس از تجاوز اسرائیل و به درخواست ایران، شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی این وضعیت و حمله تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی تشکیل جلسه اضطراری داد. این نهاد باید قطعنامهای به صورت منطقی بر اساس منشور ملل متحد علیه این رژیم تصویب و این تجاوز آشکار و بیدلیل رژیم صهیونیستی را محکوم میکرد یا تصمیم میگرفت که چه بکند اما هیچ تصمیمینگرفت و متاسفانه به تصویب قطعنامه در شورای امنیت نیز منجر نشد.
سیاست قدرت حاکم بر نظام بینالملل مهمترین مانع ورود نهادهای بینالمللی به تجاوز رژیم صهیونیستی است. حقوق بینالملل هم متاسفانه قربانی همین سیاست سلطه بینالملل شده و مهمترین مانع اقدام مناسب نهادهای بین المللی همین است.
ایرنا: جمهوری اسلامیایران برای بهرهمندی از ظرفیتهای حقوق بینالمللی چه گزینههایی دارد و چه کار میتواند بکند؟
در وضعیت کنونی امید و انتظاری از حقوق بینالملل نیست. متاسفانه در فضای آشفته بینالمللی قدرتهایی فعال هستند که از رژیم صهیونیستی حمایت میکنند. تنها امیدی که در این درگیری وجود دارد اتکای جمهوری اسلامی به داشتهها و توانمندیهای خودش است تا بتواند صحنه نبرد را به نفع خودش در نظام حقوق بینالملل تغییر دهد.
ایرنا: نقش دیوان دادگستری بینالمللی را برای احقاق حقوق جمهوری اسلامیایران چگونه میبینید؟
این یک مسیر طولانی مدت است که میتواند مفید باشد. با توجه به اینکه ترورهایی که رژیم صهیونیستی انجام میدهد و حمله به مراکز زیرساختی و جنایات جنگی که مرتکب شده، میتوان به دیوان کیفری بینالمللی شکایت کرد اما این یک راه طولانی است و همان طور که گفتم آنچه در میدان نبرد میتواند صحنه را تغییر دهد توانمندیهای داخلی است که باید برای ضربه وارد کردن به رژیم صهیونیستی به کار بگیریم.