به گزارش خبرنگار جماران؛ آیتالله اعرافی مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور در نشست خبری همایش بینالمللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم گفت:
حوزه از سابقه کهن برخوردار است و در طول در خدمت علم و اندیشه و جامعه و مردم خواهد بود.
دانش بنیانی نخستین ویژگی حوزههای علمیه است.
دومین مؤلفه حوزهای علمیه اخلاق و حکمت عملی و سنتهای دیرپای اخلاقی است.
مؤلفه سوم مردمی بودن حوزه است. حوزه و روحانیت بدون مردم هیچ است. حوزه از مردم برخاسته و به سوی مردم است.
مؤلفه چهارم سیاستورزی صحیح است.
ایران یک جامعه منفعل و صرفا پذیرا در برابر اسلام نبود؛ بلکه ایرانیان پرچمدار اندیشه دینی بوده است.
حتی حوزههای علمیه خارج ایران همیشه لبریز از عالمان ایران بوده و در طول ۱۴۰۰ سال شاهد هستیم که حوزههای بزرگ در ایران شکل گرفته است.
حوزه قم در روزگار سخت و دشواری شکل گرفت. میانه جنگهای اول و دوم جهانی قدرتهای جهانی ایران و اسلام را مورد طمع خود قرار داده بودند و دینگریزی برنامه آنها بود.
البته قم از سابقه ۱۲ قرن برخوردار است اما با تلاش آیتالله حائری در سختترین شرایط ایران حوزه شکل گرفت.
آیتالله حائری و آیتالله بروجردی گامهای بزرگی برداشتند اما درخشش امام نقطه جدیدی در تاریخ ایران، اسلام و انقلاب اسلامی بود.
همین قم الگوی جدیدی از مردمسالار دینی را تولید کرد و با نقشآفرینی مردم تحقق پیدا کرد.
بیش از ۱۰۰ قلمرو علمی در حوزه علمیه قم در حال اجرا است.
فقه به ابواب جدید توجه کرده و فقه معاصر شکل گرفته است. همچنین حوزه علمیه فلسفه جدید را مورد نظر قرار داده است. در حوزه حدیث تطوراتی رخ داده است.
عمده ذخایر فکری حوزه در زبان فارسی قرار گرفته است.
قم امتداد بسیار جذابی در حوزه بانوان پیدا کرد و برای نخستین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی همه ابواب علوم اسلامی به روی بانوان باز شد. امروز قریب ۵۰۰ مدرسه و مرکز علمی بانوان در سراسر ایران فعال است.
قم انواری از معارف اسلامی را در جهان منتشر کرده و دارای امتدادی در کشورهای جهان است و در بیش از ۱۰۰ کشور جهان مردم پیشگام شدهاند و با بهرهگیری از معارف قم مدارس علمی را سامان دادهاند.
از آغاز تأسیس دانشگاه تهران دغدغه بزرگان علمی تعامل حوزه و دانشگاه بود و همچنان باید قوی این مسیر ادامه پیدا کند.
نکته بعدی اتکای به مردم است. مردم پشتیبان اصلی حوزههای علمیه بودهاند و امام با همین پشتیبانی انقلاب را شکل داد.
برای همایش بینالمللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم بیش از ۳۰۰ اندیشمند همکاری داشتهاند و ۲۵ جلد آماده شده و قریب ۳۰ ویژهنامه هم منتشر شده است.
ما در انتظار صدور منشور مقام معظم رهبری در ارتباط با مبانی تطورات حوزه علمیه هستیم.
در کنار تجلیل از آیتالله حائری و حضرت امام که چهره نادر روزگار ما بودند، بیتردید مدیران حوزه باید نگاهی هم به آینده داشته باشند و لذا دبیرخانه و فعالیتهای آن ادامه پیدا خواهد کرد.
حوزه برای تعمیق مباحث خود باید گامهای بزرگتری بردارد. نیازهای جوانان ما را به تکالیف دیگری موظف میکند.
در حوزه ناظر به نیازها و تطور زمانه و همان چیزی که حضرت امام تحت عنوان تأثیر زمان و مکان بر آن تأکید داشتند، یک ضرورت است که باید صورت بگیرد.
ندیدن نیازها و تطورات راه غلطی است که باید از آن پرهیز شود. طبیعی است که در این تطور با چالشهایی مواجه است که باید تحمل شود.
حتما حوزه باید با نگاه علمی به مباحث جدید بپردازد. البته باید مباحث علمی حوزه به فتوا تبدیل شود.
بودجه حوزه علمیه در برابر کار بزرگ مردمی که در حمایت از حوزه صورت میگیرد، چیز زیادی نیست.
باید هوش مصنوعی را به عنوان یک پدیده نوین شناخت. بشر نیازمند شناخت اندیشه فلسفی و حقوقی و اخلاقی آن است.
در شورای عالی فضای مجازی سند ملی هوش مصنوعی در حال بررسی است. اگر به هنگام برای حوزه هوش مصنوعی مثل فضای مجازی عمل نکنیم قطعا عقب خواهیم ماند.
در پاسخ به سؤالی در خصوص منشوری که بنا است رهبری برای حوزه علمیه صادر کند: این منشور امتداد منشور حضرت امام است. البته باید جایگاه منشور حضرت امام حفظ شود. در مورد آینده آن هم با بیم و امید صحبت میکنم که چقدر مورد توجه قرار میگیرد.
حوزه و دانشگاه آنگاه مطلوب و سرآمد هستند که گرهگشای مطالبات جامعه باشند. حوزه باید در برابر مشکلات اجتماعی پاسخگو هم باشد. ما نهادی برآمده از دل مردم هستیم و باید پاسخگوی نیاز آنها باشد. همواره به وزارت کشور گفتهایم که برای آسیبهای اجتماعی آماده همکاری هستیم.
شاید بیش از ۵۰۰ صاحبنظر اقتصادی در حوزه پرورش یافتهاند.
اگر حوزه و دانشگاه و نظام تقنینی و اجرایی در کنار هم قرار بگیرند، میتوانیم به الگوی مطلوب دست پیدا کنیم.