جوان آنلاین: «رمضان» بهار قرآن است؛ زمانی که دل‌ها آماده می‌شود تا به دانه‌های نورانی کلام خدا بروید و رشد کند. این ماه مبارک نه تنها فرصتی برای بازنگری در زندگی و تقویت ارتباط با خداست، بلکه زمانی است که می‌توان دانه‌های محبت و دانش قرآنی را در دل کودکان و نوجوانان خود کاشت.
اول خودمان بعد کودکان
حجت‌الاسلام و المسلمین بهنام باقری، کارشناس دینی و حافظ قرآن، تنها خواندن قرآن را برای ترغیب کودکان و نوجوانان به انس با قرآن، کافی نمی‌داند بلکه باید این انس عملی در محیط زندگی به آنها نشان داده شود. وی در این باره می‌گوید: «کودکان و نوجوانان بیشتر از آنکه با کلام و حرف‌های ما ارتباط برقرار کنند، با عمل ما درک می‌کنند و الگو می‌گیرند، بنابراین اولین قدم در ترغیب آنها به قرآن، این است که خود والدین، معلمان و اطرافیان، با قرآن انس داشته باشند. اگر فرزند یا شاگرد ما در محیط خانواده یا مدرسه ببیند که ما به صورت عملی هر روز اهل تلاوت و مطالعه قرآن هستیم، این رفتار به طور طبیعی برای او جذاب و ارزشمند خواهد بود. وقتی کودکان ببینند والدین‌شان نه تنها توصیه به قرآن خواندن می‌کنند، بلکه خودشان نیز این کار را انجام می‌دهند، به طور ناخودآگاه به این رفتار جذب می‌شوند و آن را به عنوان یک ارزش در زندگی خود قرار می‌دهند. این انس عملی با قرآن می‌تواند به شکل تلاوت دسته جمعی در خانواده، مطالعه تفسیری یا حتی شنیدن تلاوت قرآن در کنار هم انجام شود.»
یادگیری تدریجی قرآن
باقری یادگیری قرآن را نیازمند آموزش تدریجی می‌داند و می‌گوید: «اگر در مسجد محله، جلسه‌ای برای محفل انس با قرآن برگزار می‌شود باید شرایط را طوری فراهم کنیم که این کودکان و نوجوانان در این محافل و مجالس حضور داشته باشند. این حضور می‌تواند بستری ایجاد کند تا آنها آرام‌آرام با قرآن مأنوس شوند، قرائت آن را یاد بگیرند و به تدریج ارتباط قوی‌تری با آن برقرار کنند. برای آموزش صحیح قرآن باید کلاس‌ها و محافل انس با قرآن تشکیل شود تا این نوجوانان، آهسته‌آهسته با کلمات و مفاهیم قرآن آشنا شوند، روان‌تر تلاوت کنند و از این ارتباط معنوی بهره‌مند شوند.»
انتخاب دوستانی قرآنی
این حافظ قرآن، به اهمیت داشتن دوستان و همنشینانی که به قرآن علاقه دارند نیز پرداخت و گفت: «برای کودک و نوجوان خود دوستان، رفقا و همنشینانی را فراهم کنیم که اهل قرآن باشند. باید با خانواده‌هایی از فامیل، دوستان، آشنایان و همکاران‌مان مرتبط باشیم که فرزندان آنها هم اهل قرآن یا قاری قرآن یا حافظ قرآن هستند.»
وی راه دیگر انس با قرآن را بیان داستان‌های قرآنی برای کودکان و نوجوانان می‌داند و می‌افزاید: «یکی دیگر از راه‌های انس با کلام‌الله مجید، آشنا کردن با معارف قرآن، خصوصاً داستان‌های قرآنی است. روحیه بچه‌ها و کودکان و نوجوانان مشتاق و علاقه‌مند به شنیدن داستان‌هاست. داستان‌های خوب و قصه‌های جذاب خیلی زود در دل بچه‌ها جا می‌گیرد و آنها را جذب می‌کند، بنابراین این نکته خیلی مهم است که ما با آشنا کردن کودکان و نوجوانان با این داستان‌ها، ارتباط نزدیکی با قرآن برقرار کنیم.»
ترویج نیکوکاری با مفاهیم قرآنی.
اما چگونه می‌توان از مفاهیم قرآنی برای گسترش فرهنگ احسان و نیکوکاری، به ویژه در روز میلاد کریم اهل بیت (ع) در نیمه ماه رمضان بهره برد؟ باقری در پاسخ به این سؤال به آیاتی از قرآن کریم اشاره‌ای داشت و گفت: «در قرآن کریم، خداوند به‌طور مکرر به اهمیت احسان و نیکوکاری تأکید کرده است. خداوند در آیه‌ای می‌فرماید: خداوند به عدالت، احسان و کمک به نزدیکان فرمان داده است. این دستور به وضوح نمایان است که خداوند بر احسان و نیکوکاری تأکید فراوان دارد و این عمل را از ما خواسته است. همچنین می‌فرماید: «وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى» (در کار‌های نیکو و تقوا با یکدیگر همکاری کنید). در واقع، قرآن به ما یاد می‌دهد که باید در امور خیر با یکدیگر همکاری کنیم و به یکدیگر در رسیدگی به نیازمندان یاری رسانیم. همچنین قرآن به قرض دادن اشاره دارد که یکی از مهم‌ترین ابعاد احسان و رسیدگی به نیازمندان است. در آیه ۲۴۵ سوره بقره نیز آمده است: «مَن ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللَّـهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا کثِیرَه» (چه کسی است که به خدا قرض نیکو بدهد تا خدا آن را برای او چند برابر کند؟). این آیه نشان می‌دهد قرض دادن به مؤمنان نه تنها عمل خیری است، بلکه نزد خداوند پاداش فراوانی دارد. این مفاهیم در ماه مبارک رمضان به خصوص در نیمه آن که مصادف است با ولادت امام حسن (ع)، بیشتر از هر زمانی باید در جامعه مطرح شود. امام حسن (ع) که لقب «کریم اهل بیت (ع)» را دارند، خود نمونه‌ای عالی از احسان و نیکوکاری در میان اهل بیت (ع) بودند. ایشان در مدینه و به ویژه در ماه رمضان سفره‌های اطعام برای نیازمندان برپا می‌کردند. ایشان همچنان که در قرآن به ما توصیه شده است، همواره از طریق اطعام و مساعدت به نیازمندان، مردم را به کار‌های نیکو و احسان به دیگران تشویق می‌کردند. حال اگر بخواهیم فرهنگ احسان و نیکوکاری را در جامعه گسترش دهیم، باید از سیره اهل بیت (ع) و آیات قرآن بهره بگیریم.»
قرآن و تقارن نوروز و رمضان
بنا به آنچه گفته شد، فرصت پیش رو، یعنی سپری شدن روز‌هایی از ماه مبارک رمضان به موازات تعطیلات عید نوروز، می‌تواند فرصت بیشتری برای انس با قرآن در اختیار خانواده‌ها قرار دهد. این حافظ قرآن در این باره اظهار داشت: «امسال که بخشی از ماه مبارک رمضان همزمان با سال جدید قرار گرفته، یک فرصت طلایی برای تقویت انس با قرآن در اختیار ماست، به ویژه در دهه سوم ماه مبارک رمضان که شب‌های قدر هم در این ایام است، فرصتی بی‌نظیر برای ترویج فرهنگ قرآن در خانواده‌ها و جامعه است. ما باید از این فرصت استفاده کنیم تا قرآن را به عنوان پناهگاه روحی و معنوی در زندگی خود و خانواده‌مان قرار دهیم.»
وی در ادامه تأکید کرد: «همان‌طور که در آیه شریفه آمده است: «و نزلنا من القرآن ما شفاء و رحمه» قرآن شفا و رحمت است، برای درمان تمامی درد‌های فردی، خانوادگی، اجتماعی و حتی جمعی ما. اگر این حقیقت را باور کنیم و بدانیم قرآن شفاست، می‌توانیم به راحتی درد‌های روحی و مشکلات خود را درمان کنیم. قرآن نه تنها در مسائل فردی بلکه در اصلاح روابط اجتماعی، خانوادگی و حتی در سیاست و اقتصاد نیز راهگشاست.»