جوان آنلاین: همزمانی نوروز ۱۴۰۳ با ماه مبارک رمضان، امسال فضای متفاوتی را در میان خانواده‌های ایرانی رقم زده است. این تقارن، فرصتی کم‌نظیر برای تلفیق شادی نوروز با معنویت رمضان فراهم کرده است و می‌تواند در تقویت روابط اجتماعی، صله‌رحم، ساده‌زیستی و توجه به ارزش‌های دینی و فرهنگی نقش مهمی داشته باشد.
حفظ تعادل میان سنت‌های نوروز و حرمت رمضان
لیلا وطن‌خواه، استاد دانشگاه، جامعه‌شناس فرهنگی، دکترای مطالعات زنان و خانواده‌شناسی و پژوهشگر حوزه زنان و خانواده با اشاره به اینکه نوروز و رمضان هیچ‌گونه تضادی با یکدیگر ندارند، تأکید کرد: ماه رمضان و عید نوروز، هر دو بر مفاهیمی، چون نیکی، صله‌رحم، بخشش و تجدید حیات تأکید دارند. این ایام می‌توانند مکمل یکدیگر باشند و به جای ایجاد دوگانگی، فرصتی برای تعمیق ارزش‌های اخلاقی و معنوی فراهم کنند.
وی افزود: در عین حفظ شادی‌های نوروزی، ضروری است حرمت ماه مبارک رمضان رعایت شود. دید و بازدید‌های نوروزی را می‌توان به ساعات بعد از افطار موکول و فضای خانوادگی را به گونه‌ای مدیریت کرد که هم حرمت روزه‌داران حفظ شود و هم روح معنوی نوروز زنده بماند.
پرهیز از تجملات و ترویج ساده‌زیستی
وطن‌خواه با اشاره به اهمیت ساده‌زیستی در این ایام اظهار داشت: افزایش هزینه‌ها نباید باعث شود از سنت‌های پسندیده مانند افطاری دادن یا دیدوبازدید‌های نوروزی فاصله بگیریم. افطاری‌های ساده و صمیمی و پرهیز از تجملات می‌تواند هم جنبه معنوی ماه رمضان را حفظ کند و هم از هزینه‌های غیرضروری در نوروز بکاهد.
وی ادامه داد: نوروز و رمضان هر دو بر احسان و کمک به نیازمندان تأکید دارند. این ایام فرصت مناسبی است تا علاوه بر دیدوبازدید، به فکر کسانی باشیم که در شرایط اقتصادی دشوار قرار دارند و با کمک‌های هرچند کوچک، شادی را به خانه‌های‌شان ببریم.
مدیریت سفر‌های نوروزی در ایام روزه‌داری
با توجه به اینکه نوروز با تعطیلات همراه است، بسیاری از خانواده‌ها سفر را در برنامه خود دارند. وطن‌خواه در این خصوص گفت: سفر کردن در ماه رمضان مکروه است، نه حرام، اما بهتر است که خانواده‌ها با برنامه‌ریزی صحیح، سفر‌های کوتاه‌تری را انتخاب کنند تا فرصت روزه‌داری را از دست ندهند. همچنین رعایت حرمت این ماه در اماکن عمومی و پرهیز از روزه‌خواری در ملأعام، نشانه احترام به ارزش‌های دینی و اجتماعی جامعه است.
وی خاطرنشان کرد: برای آن دسته از خانواده‌هایی که قصد سفر دارند، می‌توان برنامه‌هایی ترتیب داد که فرزندان هم تفریح کنند و هم با جلوه‌های معنوی این ایام آشنا شوند. بازدید از اماکن مذهبی، مناطق دیدنی شهر و برنامه‌های فرهنگی می‌تواند ضمن ایجاد لحظاتی خوش، ارزش‌های دینی را نیز در ذهن کودکان و نوجوانان تثبیت کند.
«نوروز و رمضان» فرصتی برای تربیت نسل آینده
یکی از مهم‌ترین ابعاد این تقارن، انتقال ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی به نسل جدید است. این کارشناس فرهنگی در این زمینه توضیح داد: فرزندان ما بیشتر از آنکه به سخنان ما توجه کنند، رفتار ما را می‌بینند و الگو می‌گیرند. اگر ما در این ایام سنت‌های زیبایی مانند صله‌رحم، احترام به روزه‌داران، ساده‌زیستی و کمک به نیازمندان را در عمل نشان دهیم، این رفتار‌ها در ذهن و دل فرزندان‌مان نهادینه خواهد شد.
وی پیشنهاد کرد خانواده‌ها برای کودکان و نوجوانان خود برنامه‌هایی ترتیب دهند که هم جنبه تفریحی و هم آموزشی داشته باشد.
وی در این‌باره افزود: گردش‌های خانوادگی بعد از افطار، دیدار از اقوام، حضور در اماکن مذهبی و خیریه‌ها و مشارکت در کار‌های نیک، می‌تواند تجربه‌ای ماندگار و آموزنده برای نسل جدید باشد.
بهره‌گیری از یک فرصت طلایی
وطن‌خواه در پایان تأکید کرد: تقارن بهار طبیعت و بهار قرآن، فرصتی ارزشمند برای ایجاد تعادل میان شادی، تفریح و معنویت است. خانواده‌های ایرانی می‌توانند با مدیریت صحیح، از این ایام بهترین استفاده را ببرند و سالی پر از خیر و برکت را آغاز کنند.
وی ابراز امیدواری کرد که مردم ایران با حفظ آداب و رسوم دیرینه، در کنار پایبندی به ارزش‌های دینی، نوروزی معنوی و سرشار از آرامش و صمیمیت را تجربه کنند.