به گزارش خبرگزاری صداوسیما، به نقل از سی ان ان، اگر تا به حال به خاطر بعضی ادعا‌های بیش از حد ساده شده یا گول زننده در فضای برخط به اشتباه افتاده‌اید، یک پژوهش جدید نشان می‌دهد کار‌های بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانید برای حفاظت از خودتان انجام دهید.
آموزش در حوزه اطلاعات اشتباه، ابزاری موثر برای کمک به افراد برای تشخیص و رد اخبار جعلی است که در کمتر از یک ماه، فرد را برای تشخیص چنین مواردی توانمند می‌کند.
دکتر راکوئن مارتینز، نویسنده اصلی این پژوهش و جولیانا متیوز، نویسنده فرعی آن که هر دو در دانشگاه آکسفورد فعالیت می‌کنند گفته‌اند: «این اولین پژوهشی است که به شکل نظم یافته این موضوع را بررسی می‌کند که تا چه میزان آثار این روش‌های مدرن حفاظتی دوام می‌آورند، چرا پس از گذشت زمانی اثر خود را از دست می‌دهند و مهم‌تر از همه، چگونه می‌توانیم این فرایند را اصلاح کنیم.»
این پژوهش که روز سه شنبه در نشریه نیچر کامیونیکیشن (Nature Communications) منتشر شده، بیش از ۱۱ هزار مشارکت کننده داشته است. این مشارکت کنندگان تحت سه نوع آموزش برای تشخیص اخبار غلط قرار گرفته‌اند.
این سه روش شامل مرور یک مقاله کوتاه برای تشخیص روش‌های تشخیص اخبار غلط، مشاهده یک ویدئوی کوتاه در مورد راهبرد‌های رایج انتقال اطلاعات اشتباه و انجام یک بازی میشد؛ در این بازی، شرکت کنندگان اخبار غلط تولید می‌کردند تا بهتر با این فرایند آشنا شوند.
هدف پژوهشگران این بود که بسنجند مشارکت کنندگان تا چه میزان آموزش‌ها را به یاد سپرده بودند. اما علاوه بر این، هدف دیگرشان این بود که بسنجند پس از دریافت آموزش ها، تا چه حد می‌توانستند اخبار جعلی را تشخیص دهند و آیا انگیزه داشتند که از خودشان در برابر این اطلاعات نادرست محافظت کنند یا نه.
شرکت کنندگان در سه نوبت به محض دریافت آموزش ها، ۱۰ روز بعد و در نهایت ۳۰ روز بعد از آن آزمایش شدند تا سنجیده شود که توانایی تشخیص اخبار جعلی آنها در طول زمان به قوت قبل باقی مانده است یا خیر؛ مخصوصا در برابر مطالب اشتباهی که در فضای مجازی منتشر می‌شده است.
نتایج نشان می‌داد افرادی که هر کدام از این سه نوع آموزش‌های تشخیص اطلاعات اشتباه را دریافت کرده بودند، از کسانی که هیچ آموزشی دریافت نکردند بهتر عمل کرده بودند.
بیشترین اثر روی افرادی مشاهده شد که مقالات کوتاه را مطالعه کرده بودند؛ این مدت زمان برای آنها تقریبا یک ماه بود که از افرادی که ویدئو تماشا کرده یا بازی کرده بودند به مراتب بیشتر بود. برای این گروه‌ها اثری تقریبا دو هفته‌ای مشاهده شد. با این حال، ثابت شد که به یاد سپاری، نکته کلیدی برای کمک به شرکت کنندگان برای تاب آوری در برابر اخبار اشتباه است.
افرادی که احساس تهدید بیشتری را از سمت اطلاعات اشتباه حس می‌کردند، به احتمال بیشتری این آموزش‌ها را به خاطر می‌سپردند؛ اما مداخله «تقویت کننده» برای یادآوری محتوای آموزشی که پیش از این آموخته بودند، برای پردازش و آموختن مجدد آموزه‌های پیشین ضروری بود.
دکتر اریک نیسبت، استاد دانشگاه در رشته تحلیل سیاست و ارتباطات و مدیر اجرایی مرکز ارتباطات و سیاست گذاری عمومی در دانشگاه شمال غرب ایلینویز می‌گوید: «مدل ترکیبی، به این معنا که حافظه و انگیزه می‌تواند به ثبات حافظه کمک کند، منطقی‌تر است؛ به این دلیل که ما معمولا چیز‌هایی را به خاطر می‌آوریم که نسبت به آن واکنش احساسی بیشتری داشته‌ایم.»
با این حال برای اطمینان از اثر بلندمدت آموزش ها، یادآوری مکرر پس از هر شکل از آموزش برای کمک به شرکت کنندگان جهت بازیابی اطلاعات و ادامه رد محتوا‌های اشتباه ضروری است.
آموزش در برابر پیش آموزش
این پژوهشگران پدیده‌ای به نام «ایمن سازی» را مطالعه کرده‌اند؛ فرایندی که دهه هاست برای تاب آوری در برابر پیام‌های اقناعی استفاده می‌شود. با این حال، این طور که نویسندگان این پژوهش گفته‌اند این مطالعه، پدیده «پیش آگاهی» را با «آگاهی» مقایسه می‌کنند.
برخلاف فرایند آگاهی، که معمولاٌ غیرموثر است و با وجود آن باز هم اطلاعات غلط می‌توانند بر رفتار و نگرش فرد اثر بگذارند، پیش آگاهی به افراد کمک می‌کند که پیش از اینکه در معرض اطلاعات غلط قرار بگیرند، در برابر آنها ایمن شوند. به گفته مارتینز، تمام مداخلات در جهت ایمن سازی می‌تواند برای تمام گروه‌های سنی موثر واقع شود.
ادامه این روند آموزشی به این بستگی دارد که افراد مایل هستند تا چه زمانی این ایمن سازی ادامه پیدا کند و اثر اولیه آن تا چه اندازه در ذهن آنها بماند.
به نقل از این پژوهش، دریافت یک تقویت کننده یا یادآور، یک هفته پس از ایمن سازی اولیه، ممکن است به تشخیص اطلاعات اشتباه تا مدت زمانی بیشتر از یک ماه بینجامد. با دریافت تقویت کننده‌ای دیگر در موعد چهار هفته‌ای، این آموزش‌ها ممکن است ماه‌ها در ذهن آموزنده دوام بیاورند.
مارتینز می‌گوید: «براساس مدلی که در مقاله ذکر شده، با اینکه دقیقا این اعداد و ارقام را نیازموده‌ایم، اما می‌توانیم تخمین بزنیم که از ۳ تا ۵ ماه پس از دریافت تقویت کننده، آثار بعضی از این آموزش‌ها ممکن است تا یک سال یا حتی سال‌های متوالی دوام بیاورند.»
آیا این پژوهش قابلیت گسترش دارد؟
هر چند اطلاع از اینکه افراد می‌توانند رفتار‌های مرتبط با اخبار اشتباه را تشخیص دهند امیدوارکننده است، «نیسبت» هشدار می‌دهد که احتمالا این پژوهش در سطح ملی کاربرد نداشته باشد.
او می‌گوید: «حداقل در آمریکا هیچ اراده سیاسی برای سرمایه گذاری یا اجرای چنین کمپین‌هایی وجود ندارد.»
با این حال، تلاش در سطوح پایین‌تر میسر است. به طور مثال، مجمع عمومی ایلینوی قانونی عمومی را در سال ۲۰۲۱ تصویب کرده که ذکر دستورالعمل‌های سواد رسانه‌ای را در برنامه آموزشی دبیرستان‌های عمومی، شامل آموزش یا ارزیابی اعتمادپذیری اخبار، می‌سنجد.
چگونه اطلاعات غلط را خودمان تشخیص دهیم؟
اگر می‌خواهید خطر باور اطلاعات غلط را کاهش دهید، می‌توانید به طور مستقل چندین گام بردارید.
توصیه «نیسبت» به افراد این است که به محض برخورد با یک خبر جدید، سرعت جست و جوی خود را پایین بیاورند و پیش از ابراز هر گونه واکنش احساسی، اطلاعات را تحلیل کنند.
«نیسبت» در این باره تاکید می‌کند: «هدف بسیاری از کمپین‌های اطلاعات غلط این است که باعث بی اعتمادی شوند و به قطبی سازی دامن بزنند.»
با این حال، از آنجا که تفکر آزادانه نقشی کلیدی در تشخیص اطلاعات نادرست بازی می‌کند، فکر به اطلاعاتی که شما را عصبانی کرده‌اند اهمیت دارد. در مرحله بعد بهتر است سراغ کسانی بروید که می‌توانید به شکل شخصی با آنها تعامل کنید.
برای اینکه راه حلی سرگرم کننده‌تر را تجربه کنید، دانش خود را از اطلاعات غلط فضای برخط بسنجید، در مورد آن با دیگران صحبت کنید و نتایج را مقایسه کنید.
مارتینز افراد را تشویق می‌کند تا نرم افزار‌های مناسب برای تشخیص ادعا‌های فریب دهنده را بارگیری کنند و به وسیله آن، توانایی خود در تشخیص اطلاعات غلط را افزایش دهند.