گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو: مهلت معافیت آمریکا برای واردات گاز ایران توسط عراق در ۷ مارس به پایان رسید و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، واشنگتن تصمیمی برای تمدید آن نگرفت. این تصمیم، عراق را در آستانه یک بحران انرژی بزرگ قرار داده است، بحرانی که نه راه‌حلی فوری دارد و نه چشم‌اندازی برای خروج از آن دیده می‌شود.
سناریوی تکراری؛ آمریکا و فشار بر عراق از طریق پرونده برق
آمریکا بارها از پرونده برق و انرژی به‌عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر عراق استفاده کرده است. واشنگتن، بغداد را از واردات گاز ایران منع می‌کند، در حالی که مسیرهای جایگزین را نیز مسدود کرده است. این سیاست، عراق را در برابر چالشی جدی قرار داده، چراکه این کشور هنوز توانایی تأمین نیازهای انرژی خود بدون اتکا به ایران را ندارد.
تناقض در رفتار آمریکا زمانی آشکارتر می‌شود که این کشور از "حمایت از ثبات عراق" سخن می‌گوید، اما هم‌زمان، اجرای پروژه‌هایی مانند اتصال برق عراق به شبکه خلیج فارس را که می‌تواند راه‌حلی جایگزین باشد، به تأخیر می‌اندازد. این در حالی است که تکمیل چنین پروژه‌هایی سال‌ها زمان می‌برد و عراق با بحران برقی روبه‌رو است که همین حالا به‌شدت بر زندگی روزمره مردم تأثیر گذاشته است.
استراتژی واشنگتن در قبال عراق، بخشی از سیاست کلی آن برای اعمال فشار بر ایران است. عراق در این معادله، صرفاً ابزاری برای پیشبرد سیاست‌های آمریکا محسوب می‌شود. پیش‌تر، سناریویی مشابه در لبنان اجرا شد، جایی که واشنگتن با وعده تأمین برق از مصر و اردن، مانع از ورود سوخت ایران به لبنان شد، اما در نهایت نه گاز مصر به لبنان رسید و نه وعده‌های آمریکا عملی شد. اکنون، همین الگو در عراق نیز در حال تکرار است.
گزینه‌های پیش روی عراق؛ خروج از بحران یا تشدید تنش‌ها؟
عراق اکنون در شرایطی قرار دارد که هر تصمیمی می‌تواند پیامدهای بلندمدتی داشته باشد. سناریوهای پیش رو شامل موارد زیر است:
-
پذیرش شروط آمریکا: این گزینه به معنای کاهش همکاری انرژی با ایران و دادن امتیازات بیشتر به شرکت‌های آمریکایی است. این تصمیم ممکن است در کوتاه‌مدت از شدت بحران بکاهد، اما در بلندمدت می‌تواند باعث افزایش نارضایتی داخلی و بی‌ثباتی بیشتر شود.
-
راهکارهای موقت و ناکارآمد: اقداماتی مانند خرید محدود برق از کشورهای دیگر یا استفاده از سوخت‌های جایگزین می‌تواند به‌عنوان راه‌حلی کوتاه‌مدت مطرح باشد، اما این اقدامات در مقایسه با نیازهای روزافزون عراق، چندان مؤثر نخواهد بود.
-
اعتراضات مردمی و ناآرامی‌های گسترده: بحران انرژی در عراق بارها عامل اعتراضات مردمی شده است. سقوط دولت عادل عبدالمهدی نمونه‌ای از تأثیر بحران برق بر تحولات سیاسی عراق بود. در شرایط فعلی، ادامه این بحران می‌تواند به موج جدیدی از اعتراضات منجر شود.
عراق در تقاطع فشارهای داخلی و خارجی
عراق اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد؛ از یک‌سو تحت فشارهای آمریکا قرار گرفته و از سوی دیگر، نارضایتی داخلی نسبت به بحران انرژی و ناکارآمدی دولت در حال افزایش است. این وضعیت، بغداد را به میدان رقابت و تسویه‌حساب‌های قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل کرده است.
واشنگتن با کنترل پرونده انرژی، در تلاش است تا نفوذ اقتصادی و سیاسی خود را در عراق تثبیت کند. در این میان، مردم عراق بهای این سیاست‌ها را با قطعی‌های گسترده برق و افزایش مشکلات اقتصادی می‌پردازند، در حالی که چشم‌اندازی برای حل بحران دیده نمی‌شود.
جمع‌بندی؛ عراق به کدام سمت خواهد رفت؟
مسیر پیش روی عراق، مسیری دشوار و پیچیده است. این کشور یا باید راهی برای کاهش وابستگی به آمریکا و یافتن گزینه‌های جایگزین برای تأمین انرژی بیابد، یا در دام یک بحران طولانی‌مدت گرفتار شود. تصمیم‌گیری‌های آینده بغداد، نه‌تنها بر وضعیت داخلی این کشور، بلکه بر معادلات ژئوپلیتیک منطقه نیز تأثیر خواهد گذاشت.