ترامپ در توجیه این تصمیم مدعی شد که کانادا، مکزیک و چین نتوانسته‌اند جلوی ورود مواد مخدر فنتانیل و مواد اولیه آن به آمریکا را بگیرند. اما بسیاری از تحلیلگران اقتصادی معتقدند که این تصمیم بیش از آنکه به مسائل امنیتی مربوط باشد، بخشی از راهبرد انتخاباتی ترامپ است.
چرا ترامپ جنگ تجاری را دوباره شعله‌ور کرد؟
دونالد ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود نیز جنگ تجاری گسترده‌ای با چین آغاز کرده بود. اما این بار ماجرا پیچیده‌تر است، زیرا کانادا و مکزیک که برای سه دهه روابط تجاری نزدیکی با آمریکا داشته‌اند، نیز هدف این تعرفه‌ها قرار گرفته‌اند.
به نظر می‌رسد ترامپ چند هدف اصلی را دنبال می‌کند:
نمایش قدرت در آستانه انتخابات؛ ترامپ می‌خواهد نشان دهد که به قول‌های خود در مورد کاهش وابستگی اقتصادی به کشورهای دیگر پایبند است.
فشار اقتصادی بر رقبا؛ با اعمال این تعرفه‌ها، شرکت‌های خارجی مجبور خواهند شد هزینه بیشتری برای ورود به بازار آمریکا بپردازند.
افزایش تولید داخلی؛ ترامپ امیدوار است که این سیاست، تولیدکنندگان آمریکایی را به افزایش تولید داخلی ترغیب کند.
مقابله با نفوذ چین؛ ایالات متحده مدت‌هاست که نگران تسلط چین بر بازارهای جهانی و نفوذ اقتصادی این کشور است.
زلزله در بازارهای مالی
به محض اعلام تعرفه‌های جدید، وال‌استریت دچار افت شدید شد. شاخص نزدک که شامل شرکت‌های فناوری است، بیش از ۱۰ درصد کاهش یافت. سهام شرکت‌های خودروسازی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و حتی شرکت‌های ساختمانی سقوط کرد.
بازارهای آسیا و اروپا نیز از این تصمیم ضربه خوردند و شاخص‌های اصلی دچار کاهش شدید شدند. در همین حال، ارزش دلار کانادا و پزوی مکزیک در برابر دلار آمریکا افت کرد.
اقدامات تلافی‌جویانه؛ واکنش سریع چین، کانادا و مکزیک
این اقدام ترامپ بی‌پاسخ نماند. سه کشور هدف، با واکنش‌های شدید، به این سیاست پاسخ دادند:
چین اعلام کرد که از ۱۰ مارس، تعرفه‌هایی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد بر برخی کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد. همچنین ۲۵ شرکت آمریکایی را تحریم کرد، از جمله شرکت‌هایی که به تایوان سلاح می‌فروشند.
کانادا در پاسخ به این اقدام، بر ۳۰ میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی از جمله آب‌پرتقال، قهوه، موتور سیکلت، نوشیدنی‌ها، لوازم خانگی و لوازم آرایشی تعرفه ۲۵ درصدی اعمال کرد.
نخست‌وزیر کانادا، جاستین ترودو، اعلام کرد که اگر تعرفه‌های ترامپ ظرف ۲۱ روز لغو نشود، کانادا تعرفه‌های بیشتری بر ۱۲۵ میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد. این کالاها شامل خودرو، فولاد، هواپیما، میوه و سبزیجات و گوشت خواهد بود.
مکزیک نیز واکنش تندی نشان داد. رئیس‌جمهور مکزیک، کلودیا شینبائوم، اعلام کرد که هیچ دلیل منطقی برای این تعرفه‌ها وجود ندارد، به‌ویژه که مکزیک اقدامات شدیدی علیه قاچاق فنتانیل انجام داده است. او وعده داد که روز یکشنبه در میدان زوکالوی مکزیکوسیتی، اقدامات تلافی‌جویانه مکزیک را اعلام خواهد کرد.
افزایش قیمت‌ها؛ ضربه به مصرف‌کنندگان آمریکایی
یکی از پیامدهای فوری این جنگ تجاری، افزایش قیمت کالاها در آمریکا است. شرکت‌های بزرگ خرده‌فروشی مانند Target و Best Buy اعلام کرده‌اند که به‌زودی قیمت برخی از محصولات را افزایش خواهند داد.
مدیرعامل Target گفت: اگر تعرفه ۲۵ درصدی اجرا شود، قیمت محصولات افزایش خواهد یافت. برخی از کالاها مثل آووکادوی مکزیکی طی یک هفته آینده گران‌تر خواهند شد.
علاوه بر محصولات غذایی، کالاهای الکترونیکی نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. تعرفه ۲۰ درصدی بر کالاهای چینی شامل گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها، کنسول‌های بازی، ساعت‌های هوشمند و بلندگوهای بلوتوث خواهد شد.
آیا آمریکا در آستانه رکود اقتصادی قرار دارد؟
بسیاری از کارشناسان هشدار داده‌اند که این تصمیم ترامپ می‌تواند اقتصاد آمریکا را وارد رکود کند. بانک مرکزی آتلانتا پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی آمریکا در سه‌ماهه اول سال ۲.۸ درصد کاهش خواهد یافت، در حالی که هفته گذشته رشد ۲.۳ درصدی پیش‌بینی شده بود.
به گفته مدیرعامل اتاق بازرگانی کانادا: این تصمیم بی‌پروا، آمریکا و کانادا را به سمت رکود اقتصادی، از دست رفتن مشاغل و فاجعه‌ای بزرگ سوق می‌دهد.
آینده جنگ تجاری؛ چه چیزی در انتظار جهان است؟
این جنگ تجاری تازه آغاز شده است، اما پیامدهای آن از همین حالا احساس می‌شود.
افزایش قیمت‌ها؛ هزینه زندگی در آمریکا افزایش خواهد یافت.
اختلال در زنجیره تأمین جهانی؛ تولیدکنندگان بزرگ برای تأمین قطعات و مواد اولیه با مشکل مواجه خواهند شد.
احتمال یک بحران اقتصادی جهانی؛ این تنش‌ها می‌توانند به سقوط بازارهای جهانی و رکود اقتصادی بین‌المللی منجر شوند.
سؤال اصلی این است: آیا ترامپ به این سیاست‌ها ادامه خواهد داد، یا جهان شاهد یک توافق تجاری جدید خواهد بود؟
یک چیز مشخص است و آن اینکه جهان در آستانه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی خود در سال‌های اخیر قرار دارد.
منبع reuters