جوان آنلاین: استان بوشهر به خاطر ظرفیت‌های زیادی که دارد می‌تواند به یکی از قطب‌های اقتصادی ایران تبدیل شود. شاید نفت‌و‌گاز و نیروگاه اتمی بوشهر زبانزد باشد، اما نخلستان‌ها و سواحل و دریای پربرکتش هم به نوبه خود یکی از بزرگ‌ترین توانمندی‌های این منطقه است. در کنار اینها «کنار پیوندی» یکی از میوه‌هایی است که بازار‌های زیادی در دنیا دارد. میوه‌ای که روزگاری از درخت‌های خودرو در گوشه‌وکنار دشت‌های بوشهر به دست می‌آمد، اما حالا به محصولی نوظهور و اقتصادی تبدیل شده که جایگاه خود را در میان کشاورزان باز کرده است.
در حال حاضر سطح زیرکشت کنار پیوندی در استان بوشهر حدود ۳۳۰ هکتار است که بیشترین میزان آن در شهرستان دشتی با ۹۰ هکتار قرار دارد. همچنین شهرستان‌های دشتستان و تنگستان به ترتیب ۵۰ و ۲۰ هکتار کشت دارند. باقی باغات در سایر شهرستان‌ها به‌صورت پراکنده کشت شده‌اند.
در همین رابطه، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در مورد وضعیت تولید، چالش‌ها و آینده این محصول و میزان تولید کنار در بوشهر می‌گوید: «پیش‌بینی می‌کنیم تولید به ۲ هزار تن برسد که نسبت به سال گذشته ۵ درصد افزایش داشته است. این افزایش تولید می‌تواند به رشد اقتصادی منطقه و تأمین نیاز بازار‌های داخلی کمک کند.»
کبری توکلی در مورد جایگاه بوشهر در مقایسه با سایر استان‌های تولیدکننده کنار توضیح می‌دهد: «بوشهر در حال حاضر مقام سوم را در تولید کنار پیوندی در کشور دارد. استان‌های سیستان‌و‌بلوچستان و هرمزگان در رتبه‌های اول و دوم قرار دارند، و خوزستان نیز جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده است.»
این مسئول در مورد اینکه فصل برداشت کنار چه زمانی است و چه مقدار از این محصول در داخل استان مصرف می‌شود، می‌گوید: «برداشت کنار از اوایل بهمن‌ماه آغاز می‌شود و تا اردیبهشت‌ماه ادامه خواهد داشت. مقدار تولید کنار در بوشهر بیش از نیاز داخلی است. در حال حاضر، میزان تناژ مصرف کشوری به‌طور دقیق مشخص نشده است، اما با توجه به بازار بالقوه کنار و خواص دارویی و بهداشتی آن، این محصول ظرفیت بالایی برای مصرف در سایر استان‌ها دارد. در صورتی که معرفی و بازاریابی مناسب انجام شود، می‌توانیم این محصول را به مناطق دیگر ارسال کنیم.»
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در مورد برنامه‌های‌شان در جهت گسترش صادرات کنار توضیح می‌دهد: «تاکنون صادرات کنار به کشور‌های دیگر به‌صورت رسمی انجام نشده است، اما این محصول به دلیل خواص دارویی و غذایی بالا، ظرفیت ورود به بازار‌های جهانی را دارد. در صورتی که بسته‌بندی‌های استاندارد و بازاریابی بین‌المللی به درستی انجام شود، کنار می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در صادرات محصولات کشاورزی استان پیدا کند و به راحتی به بازار‌های بین‌المللی راه یابد.»
از ایجاد شغل تا ارزآوری
باغداران و پرورش دهندگان کنار پیوندی به دلیل محدودیت‌هایی که در صادرات آن به کشور‌های خارجی دارند، مجبورند تنها چشم به بازار‌های داخلی بدوزند. در صورتی که بخش دولتی و مراکز علمی و دانشگاهی می‌توانند به این حوزه ورود کرده و با توانمند‌سازی کشاورزان و باغداران بال آنها را برای پرواز در آسمان بازار‌های جهانی بگشایند. تجربه موفقی که کشور هندوستان از شش دهه قبل با تکیه بر آن توانست بخش زیادی از بازار‌های خارجی را از آن خود کند و محصولات‌شان را به کشور‌های دور مثل امریکا و کانادا هم صادر کند.
آنها با یک برنامه جامع توانستند ارقام مختلفی را از سراسر دنیا گردآوری کنند و با یک کار علمی، گونه ارتقا یافته و پر محصولی را تولید کردند و همین باعث رشد آنها در بازار‌های جهانی شد، ولی کنار‌های تولیدی بوشهر با وجود داشتن طعم و خاصیت ویژه، به مراتب بالاتر از گونه‌های هندی هستند. با این حال، به رغم باردهی مناسب، اما به دلیل تنوع ارقام، میزان محصول هر رقم در مقیاس بالا نیست و همچنین از یکنواختی شکل و اندازه برخوردار نیستند و نمی‌توانند تجار و خریداران کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس را ترغیب به خرید کنند، بنابراین هنوز از این تجارت پر سود بی‌بهره مانده‌اند.
وقتی مشخص شد، کنار می‌تواند برای تعداد زیادی از هموطنان شغل ایجاد کند و به ارزآوری هم برسد، جهاد کشاورزی اعلام کرد با ارائه تسهیلات مالی، آموزش‌های فنی، تأمین نهال‌های بهبود‌یافته و حمایت از توسعه زیرساخت‌های کشاورزی، تلاش می‌کند تا کشاورزان را در مسیر تولید بهتر و اقتصادی‌تر این محصول قرار داده و همراه و کمک‌رسان آنها باشد؛ ضمن اینکه بهبود روش‌های آبیاری و ارائه مشوق‌های مالی به کشاورزان از دیگر برنامه‌های حمایتی در این زمینه است، اما یکی از چالش‌های اصلی در مسیر فعالان این عرصه، محدودیت منابع آبی و تغییرات اقلیمی است که می‌تواند بر تولید این محصول تأثیر بگذارد. همچنین، کمبود زیرساخت‌های مناسب برای فرآوری و بسته‌بندی کنار، مانع بزرگی در توسعه بازار‌های داخلی و خارجی این محصول محسوب می‌شود. توسعه فناوری‌های نوین در کشاورزی و حمایت از کشاورزان در زمینه تجهیز باغات می‌تواند کمک شایانی به رفع این موانع کند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به چالش‌های پیش روی کشاورزان می‌گوید: «صنایع تبدیلی درستی نداریم و متأسفانه در این زمینه ضعیف هستیم. با توجه به خواص فراوان کنار، از پوست و برگ این میوه برای تولید محصولات دارویی و بهداشتی استفاده می‌شود. همچنین، صنایع تبدیلی مانند فرآوری و بسته‌بندی این محصول می‌تواند باعث افزایش ارزش افزوده و توسعه بازار کنار در استان شود. توجه به این صنایع می‌تواند به رونق بیشتر تولید این محصول کمک کند و کشاورزان بوشهری را به سود بیشتری برساند.»
به هرحال، چه با حمایت‌های دولتی و چه بی‌توجهی‌های صورت گرفته به کشاورزان، هم اکنون کنار پیوندی به‌عنوان یک محصول مقاوم به خشکی و با خواص دارویی و بهداشتی، در استان بوشهر به سرعت در حال رشد است. این محصول علاوه بر تأمین نیاز‌های داخلی، پتانسیل بالایی برای صادرات دارد و با توجه به برنامه‌ریزی‌های جهادکشاورزی استان، می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به یکی از محصولات استراتژیک این منطقه تبدیل شود. توسعه زیرساخت‌های مناسب برای فرآوری و صادرات، به همراه حمایت‌های دولتی، می‌تواند بوشهر را به قطبی مهم در تولید کنار پیوندی تبدیل کند. بوشهر در حال آماده‌سازی خود برای گام‌های بزرگ در عرصه کشاورزی است و کنار پیوندی به‌عنوان یک سرمایه ارزشمند، جایگاه ویژه‌ای در این تحولات به خود اختصاص داده است.