همشهری آنلاین - گروه سیاسی: نقشه راه اروپا برای سرانجام جنگ روسیه و اوکراین در جریان سفر اخیر امانوئل ماکرون به واشنگتن و دیدارش با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا کمی واضح‌تر شد. اروپا مجبور شد تحت فشارهای ترامپ به شفافیت بیشتر برای پایان این جنگ رو بیاورد. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، روز دوشنبه در دیدار با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در کاخ سفید به صراحت از لزوم ایجاد «صلح پایدار» در اوکراین سخن گفت و بر اهمیت تضمین‌های امنیتی با پشتیبانی آمریکا تأکید کرد. این دیدار، که در سومین سالگرد تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین برگزار شد، نشان‌دهنده تلاش اروپا برای حفظ نفوذ خود در مذاکرات صلح و جلوگیری از توافقی شکننده است که می‌تواند به ضرر اوکراین و امنیت منطقه تمام شود.
ماکرون در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ترامپ، تجربه خود از تعامل با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، را این‌گونه شرح داد: «من گفت‌وگوی خودم با رئیس‌جمهور پوتین را بعد از بوچا و جنایات جنگی متوقف کردم، چون دیدم چیزی برای گرفتن از او نداریم. حالا یک تغییر بزرگ وجود دارد: یک رئیس‌جمهور جدید [در آمریکا] وجود دارد و زمینه جدیدی به وجود آمده است. دلیل خوبی برای رئیس‌جمهور ترامپ وجود دارد که با رئیس‌جمهور پوتین ارتباط دوباره بگیرد. من تجربه‌ای دارم و آن را با رئیس‌جمهور ترامپ و تیمش در میان گذاشتم. افراد قبل از ما در سال ۲۰۱۴ با رئیس‌جمهور پوتین مذاکرات صلح انجام دادند. به‌خاطر نقص ضمانت‌ها و ضمانت‌های امنیتی ویژه، رئیس‌جمهور پوتین مذاکرات صلح را زیر پا گذاشت. من بارها در آغاز سال ۲۰۲۲ با رئیس‌جمهور پوتین حرف زدم. این گفت‌وگوها ۷ ساعت طول کشید. ۱۵ روز قبل از شروع حمله، او همه چیز را منکر شد و این در حالی بود که ما ضمانت‌های امنیتی نداشتیم. به همین دلیل است که قوی بودن و داشتن ظرفیت تنها راه اطمینان از رعایت آن است. من روی این موضوع اصرار دارم و همچنین معتقد هستم ایالات متحده ظرفیت انجام این کار را دارد. من فکر می‌کنم ما هرگز نباید بگوییم و من هرگز نخواهم گفت که نیروی نظامی به صحنه نمی‌فرستیم، چون این‌طوری یک چک سفید امضا می‌دهیم تا هر نوع تعهدی را نقض کنند. بنابراین من فکر می‌کنم خوب است که گفت‌وگو داشته باشیم و مناسب است که مذاکره کنیم. من فکر می‌کنم بسیار مهم است که به سمت صلح حرکت کنیم، اما تأکید قوی من بر این بود که بگویم اجازه دهید برای چیزی بجنگیم که قابل ارزیابی و تأیید کردن باشد. و بیایید مطمئن باشیم که در کوتاه‌مدت تضمین‌های کافی ایجاد می‌کنیم. و این همان جایی است که ما برایش آماده هستیم. در مورد فرانسه، بسیاری از همکاران اروپایی من آماده همکاری هستند، اما ما به این پشتیبانی آمریکایی نیاز داریم، زیرا این بخشی از اعتبار تضمین‌های امنیتی است. و این ظرفیت بازدارندگی جمعی ماست. و من این احساس را دارم که رئیس‌جمهور ترامپ این ظرفیت را دارد.»
اروپا چه می‌خواهد؟
اروپا، به رهبری چهره‌هایی مثل ماکرون، به دنبال صلحی در اوکراین است که نه تنها جنگ را متوقف کند، بلکه از تکرار تهاجم روسیه جلوگیری کند. اظهارات ماکرون نشان می‌دهد تجربه توافق‌های شکست‌خورده گذشته، مثل توافق مینسک در سال ۲۰۱۴، اروپا را به این نتیجه رسانده که صلح بدون تضمین‌های امنیتی محکم، صرفا آتش‌بسی موقت خواهد بود. او در صحبت‌هایش به صراحت گفت: این صلح نباید به معنای تسلیم اوکراین یا آتش‌بسی بدون ضمانت باشد.
اروپا می‌خواهد اوکراین به‌عنوان یک کشور مستقل و دارای حق حاکمیت باقی بماند و در عین حال، از نظر نظامی و اقتصادی به اندازه کافی تقویت شود تا در برابر تهدیدات آینده روسیه مقاومت کند. ماکرون در دیدار با ترامپ، از آمادگی اروپا برای ایفای نقش بیشتر در امنیت منطقه خبر داد و گفت: اروپا آماده است تا شریک قوی‌تری باشد و در دفاع و امنیت خود بیشتر سرمایه‌گذاری کند.
تضمین‌های امنیتی مدنظر اروپا چیست؟
تضمین‌های امنیتی که ماکرون و دیگر رهبران اروپایی به دنبال آن هستند، ترکیبی از اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت است:
۱- نیروی حافظ صلح اروپایی: ماکرون پیشنهاد کرد که نیروهای اروپایی می‌توانند پس از توافق صلح در اوکراین مستقر شوند، نه در خط مقدم، بلکه به‌عنوان نیروی اطمینان‌بخش برای نظارت بر آتش‌بس. او در صحبت‌هایش در کاخ سفید گفت: آن‌ها تضمین می‌کنند که صلح رعایت شود.
۲- پشتیبانی نظامی و بازدارندگی: ماکرون تأکید کرد که قوی بودن و داشتن ظرفیت بازدارندگی ضروری است و این ظرفیت باید با حمایت آمریکا همراه باشد. این می‌تواند شامل تامین تسلیحات پیشرفته برای اوکراین یا حتی تعهد به واکنش نظامی در صورت نقض توافق توسط روسیه باشد.
۳- ضمانت‌های بین‌المللی: اروپا به دنبال سیستمی است که نقض صلح توسط روسیه عواقب مشخصی داشته باشد. ماکرون گفت: هر تخلفی از سوی روسیه، آن را در تقابل با همه طرف‌های درگیر در فرآیند صلح قرار می‌دهد. این نشان‌دهنده تمایل به ایجاد یک چارچوب حقوقی و نظامی بین‌المللی است که آمریکا هم در آن نقش داشته باشد.
ترامپ اما بر سرعت در دستیابی به توافق تأکید دارد و در کنفرانس مطبوعاتی گفت: من فکر می‌کنم این جنگ می‌تواند ظرف چند هفته تمام شود. او درباره تضمین‌های امنیتی مشخص حرفی نزد و بیشتر به نقش اروپا در تامین هزینه‌ها اشاره کرد: اروپا باید بار اصلی امنیت اوکراین را به دوش بکشد.
ماکرون و اروپا به دنبال صلحی هستند که نه تنها جنگ را متوقف کند، بلکه آینده اوکراین و امنیت این قاره را تضمین کند. تضمین‌های مدنظر آن‌ها شامل حضور نظامی محدود، بازدارندگی مشترک با آمریکا، و چارچوبی بین‌المللی برای پاسخ به تخلفات روسیه است. این در حالی است که رویکرد ترامپ هنوز مبهم است و مشخص نیست آیا او به این سطح از تعهد تن می‌دهد یا نه؟ آنچه روشن است، این است که اروپا بدون آمریکا نمی‌تواند پوتین را مهار کند، و این سفر تلاشی برای کشاندن واشنگتن به میزی است که اروپا هم در آن سهمی داشته باشد.