آنچه شامگاه دوشنبه در مقر سازمان در نیویورک رخ داد، باوجود دیدار «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه با «دونالد ترامپ» همتای آمریکایی خود در کاخ سفید و چاپلوسی متقابل آنها، بیش از هر چیز دیگری شکاف جدید در فراآتلانتیک منعکس میکند.
ایالات متحده دوشنبه شب در کنار روسیه، کره شمالی، بلاروس و ۱۴ کشور دیگر علیه قطعنامهای در مجمع عمومی سازمان ملل رای داد که حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرده و خواستار بازگرداندن «اراضی اشغالی» اوکراین به این کشور شده است. این قطعنامه با رای اکثریت نمایندگان در مجمع عمومی به تصویب رسید.
شبکه خبری سیانان در ادامه با اشاره به اظهارات و اقدامات دولت ترامپ برای دستیابی به توافق صلح با مسکو بر سر جنگ اوکراین نوشت: اشتیاق رئیسجمهور آمریکا برای دیدار رو در رو با دوستش، یعنی «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه، سیلی از دیپلماسی بحران را با هدف پایان دادن به جنگ در اوکراین به راه انداخته است.
چرخش گیج کننده او به سمت پوتین و دور شدن از اوکراین، اتحادهای قدیمی را به هم زد و رقابتی را از سوی متحدان و مخالفان آمریکا برای شکل دادن به توافق صلحی که او قصد دارد با رهبر روسیه منعقد کند، ایجاد کرد.
تعدادی از سران جهان در سالگرد آغاز جنگ در اوکراین با قطار به کییف رفتند تا در کنار «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین بایستند که به تازگی هدف سرزنش تند ترامپ قرار گرفته است. این مقامات، شامل «جاستین ترودو» نخستوزیر کانادا میشد که پس از توهین مجدد ترامپ به او در روز دوشنبه بهعنوان «فرماندار» ایالت فرضی پنجاه و یکم آمریکا میتوانست با میزبان خود همدردی کند.
در لندن، «کر استارمر» نخست وزیر انگلیس که تلاش ماکرون برای تغییر مسیر ترامپ را با سفر خود به کاخ سفید در روز پنجشنبه دنبال خواهد کرد، گفت که گروه ۷ باید ریسک بیشتری را برای آسیب رساندن به روسیه بپذیرد. او همزمان مجموعه جدیدی از تحریمها را علیه مسکو اعلام کرد اما ترامپ خواهان بازگشت روسیه به باشگاه کشورهای ثروتمند است.
به گزارش سیانان، پشت این نمایش دیپلماتیک یک موضوع رایج وجود دارد: رهبران میدانند که ترامپ به دنبال «معاملهای» برای تقویت شهرت خود است و نگران هستند که رئیسجمهور آمریکا در تلاش برای جلب تحسین سیاسی در داخل و دریافت جایزه صلح نوبل، در مورد جزئیات توافق صحبت نمیکند.
دونالد ترامپ روز دوشنبه در کنفرانس خبری مشترک با ماکرون گفت: یعنی این کاری است که من انجام میدهم. معامله انجام میدهم. تمام زندگی من معاملات است. این تنها چیزی است که من میدانم، معامله. و من میدانم که یک فرد چه زمانی میخواهد معامله کند و چه زمانی نمیخواهد.
بهترین چیزی که میتوان برای رویکرد غیرمتعارف رئیسجمهور آمریکا گفت، این است که او امکان پایان دادن به جنگی را که جان سربازان جوان اوکراینی و روسی را گرفته و هزاران غیرنظامی را کشته، ارائه کرده است.
و اگر او موفق به امضای قراردادی با اوکراین برای بهرهبرداری از فلزات و مواد معدنی کمیاب خاکی شود، باتوجه به اینکه کییف خواستههای قبلیاش را رد کرده بود، یک راه نجات اقتصادی برای آینده کشور و دلیلی را برای دولت خود و دیگران به منظور ادامه همکاری ایجاد میکند.
بهعلاوه هیچکس نمیتواند بگوید که رئیسجمهور ترامپ به وعده خود مبنی بر «اول آمریکا» عمل نمیکند که بسیاری از رأیدهندگان را متقاعد کرد که او را برای دور دوم انتخاب کنند.
رسانه آمریکایی ادامه داد: رویکرد جدید و خصمانه دولت ترامپ در قبال اروپا نتایجی به همراه داشته است. فرانسه و انگلیس پیشنهاد فرستادن یک نیروی «اطمینانبخش» به اوکراین را پس از توافق صلح میدهند و به نظر میرسد که کشورهای ناتو در نهایت شروع به افزایش قابل توجه هزینههای دفاعی خواهند کرد.
اما جنگ اوکراین و غزه که ترامپ میخواهد پس از فرستادن فلسطینیهای ساکن آن به جایی دیگر، آن را به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل کند، یک معامله املاک و مستغلات نیستند.
صلح شامل جان انسانها، خصومتهای تاریخی و محاسبات پیچیده است، از جمله این سوال وجودی که آیا اوکراین نجات خواهد یافت و پیروزی پوتین برای امنیت آینده اروپا چه معنایی خواهد داشت. این، با معاملات و خریدهای برندسازی که ترامپ برای کازینوها، باشگاههای گلف و آسمان خراشها در طول عمر حرفهای خود بهعنوان توسعه دهنده املاک انجام داد، قابل مقایسه نیست.
نگرانیهای اروپاییها در کنفرانس خبری مشترک روز دوشنبه با ماکرون زمانی تشدید شد که ترامپ علاقه و درک ظاهراً محدود خود را نشان داد که چگونه یک توافق صلح بدون تضمینهای امنیتی میتواند به پوتین به دلیل تحت کنترل درآوردن بخشهایی از خاک اوکراین پاداش دهد و زمینه را برای جنگهای آینده فراهم کند. رئیسجمهور آمریکا در عوض بی وقفه شکایت میکرد که اگر او بر مسند قدرت بود، تهاجم هرگز اتفاق نمیافتاد.
سیانان با اشاره به اظهارات رئیس جمهور فرانسه مبنی بر اینکه «اروپا نیز به دنبال برقراری صلح و پایان دادن به جنگ از طریق مذاکره است اما یک توافق ضعیف را نمیخواهد»، افزود: فرانسه و انگلیس در عین حال خواهان ضمانتهای امنیتی برای اوکراین هستند که به گفته آنها تنها در صورت پشتیبانی واشنگتن از اجرای آنها میتواند مانع از شروع مجدد جنگ توسط روسیه شود.
ماکرون گفت: این واقعیت که اروپاییها آماده مشارکت برای تأمین این تضمینهای امنیتی هستند و اکنون یک پیام واضح آمریکایی مبنی بر این وجود دارد که واشنگتن بهعنوان متحد آماده است تا برای پشتیبانی از این رویکرد همبستگی نشان دهد، یک نقطه عطف است. و این، پیشرفت بزرگی است که در این سفر به دست آوردهایم.
اما «همبستگی» تا کجا پیش میرود؟ از آنجایی که ترامپ از ارائه علنی کمک آمریکا خودداری کرد، این امر مشخص نیست. شاید او نمیخواهد پوتین را قبل از نشست نهاییشان عصبانی کند. یا شاید او نگران درگیری احتمالی بین نیروهای ایالات متحده و روسیه در صورتی است که نیروهای آمریکایی بخشی از این تضمینهای امنیتی باشند.
بهرغم ادعاهای ماکرون مبنی بر پیشرفت، ترامپ همچنان به جنگ از دریچه دیگری می نگرد، همانطور که رویدادهای روز دوشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل نیز نشان داد. هیأت آمریکا در سازمان ملل به همراه برخی از متخاصمین قسم خورده خود، از جمله مسکو و پیونگیانگ علیه قطعنامهای که تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم میکند و خواستار بازگرداندن سرزمینهای کییف میشود، رأی داد.
سپس روسیه و ایالات متحده با هم به نفع قطعنامه دیگری در شورای امنیت که توسط واشنگتن پیشنویس شده بود، رای دادند که تهاجم مسکو را برجسته نکرد اما خواستار پایان سریع جنگ و صلح پایدار بود.
این بیگانگی بین واشنگتن و متحدانی که از زمان جنگ جهانی دوم از آنها محافظت کرده است زمانی آشکارتر شد که در کاخ سفید از ترامپ پرسیده شد «آیا او پوتین را به دلیل جنگ و اقداماتش دیکتاتور میداند؟». او در پاسخ گفت: من از این کلمات استفاده نمیکنم.
این در حالی است که او چند روز قبل از آن در پیامی در شبکههای اجتماعی زلنسکی را دیکتاتور خوانده و او را به دلیل جنگ اوکراین مقصر دانسته بود./ایسنا