سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی، با اشاره به روندهای جهانی هوش مصنوعی، از تحولات گسترده و سرمایه‌گذاری‌های عظیم در این حوزه سخن گفت و بر اهمیت رویکردهای صحیح در کشور تأکید کرد.
به گزارش جماران، وی در سخنان خود تصریح کرد: «هوش مصنوعی در کشور ما این روزها یکی از پرتکرارترین اصطلاحاتی است که درباره آن زیاد صحبت می‌شود و قرار است تحولات بزرگی را رقم بزند. آنچه در ۲۴ ماه گذشته در حوزه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای هوش مصنوعی، به‌خصوص مدل‌های زبانی بزرگ (LLM)، شاهد بودیم، نشان می‌دهد که کنسرسیوم‌های متعددی در آمریکا و اروپا، با مشارکت برخی کشورهای همسایه ما و با ارقام افسانه‌ای و نجومی، در حال سرمایه‌گذاری هستند، بدون اینکه چشم‌انداز روشنی از نتایج این تحولات وجود داشته باشد.»
فیروزآبادی با اشاره به تاریخچه هوش مصنوعی گفت: «چند ماه پیش در سخنرانی‌ام گفتم که هوش مصنوعی قدمتی ۶۰ تا ۷۰ ساله دارد. اگر بخواهیم سوابق آن را قبل از اختراع واژه هوش مصنوعی بررسی کنیم، شاید بتوان گفت که این مفهوم از پیش از قرن بیستم، همزمان با شکل‌گیری مباحث شناخت در فلسفه، روان‌شناسی و علوم انسانی غربی آغاز شده است. در واقع، موضوعات مرتبط با فهم انسان و نحوه ارتباط او، ریشه‌های اصلی این تکنولوژی را شکل داده‌اند.»
وی افزود: «در دو سال اخیر، پس از استقرار یک شبکه پایدار اطلاعاتی در سطح جهان، بشر وارد مرحله‌ای شده که می‌تواند کارهای حیرت‌انگیزی را در مشابهت با هوش انسانی انجام دهد.»
رئیس گروه توسعه فناوری زعیم با اشاره به پیشرفت‌های اخیر در این حوزه گفت: «ما در سال‌های اخیر شاهد دو تحول عمده در هوش مصنوعی بودیم: یکی در حوزه زبانی که از اوایل قرن بیستم یکی از بحث‌های مهم علوم انسانی در غرب بوده است و دیگری در حوزه پردازش تصویر. این پیشرفت‌ها امکان درک و معنادهی به داده‌های تصویری را در لحظه (Real-Time) فراهم کرده است. مدل‌هایی که در سال‌های اخیر توسعه یافته‌اند، دائماً در حال بهبود هستند و یکی از آخرین نمونه‌های آن دیپ‌سیک (DeepSeek) بود که توانست ۷۰۰ میلیارد دلار خسارت به یکی دو شرکت آمریکایی وارد کند.»
فیروزآبادی ادامه داد: «ما در آستانه تحولات بزرگ و سریع هستیم و این قطعی است. جهت کلی این تحولات نیز مشخص است؛ هوش مصنوعی به روند جهانی شدن کمک خواهد کرد و باعث شکل‌گیری اقتصادی با رشد فزاینده خواهد شد. اما اینکه این رشد در چه حوزه‌هایی مانند رسانه، بهداشت، آموزش، حمل‌ونقل یا صنعت متمرکز خواهد شد، همچنان جای بحث دارد و به سیاست‌های غول‌های فناوری بستگی دارد که این آینده را مبهم می‌کند.»
وی با اشاره به وضعیت ایران در این حوزه تأکید کرد: «ما چون در ابتدای راه هستیم، نیازی نداریم که دقیقاً بدانیم در چند سال آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. کشورهایی که سرمایه لازم را ندارند، عمدتاً تمرکز خود را بر استارت‌آپ‌ها و تربیت نیروی انسانی قرار داده‌اند. اما در کشور ما، دولت از بدو تولد تا مرگ در زندگی مردم مداخله دارد و همیشه به‌دنبال انجام اقداماتی است که تصور می‌کند مفید خواهد بود. اما اینکه میزان و شدت سرمایه‌گذاری دولتی در این حوزه چقدر مؤثر است، جای سؤال دارد. تحولات بسیار سریع هستند.برای مثال، ناگهان از H100 و H200 صحبت می‌شود و بعد از آن GH800 مطرح می‌شود یا اینکه پردازش‌ها مبتنی بر سنسور (Sensor-Based) باشند.»
فیروزآبادی با اشاره به رقابت‌های جهانی گفت: «در سطح نرم‌افزار، یکی از سؤالات کلیدی این است که هوش مصنوعی مولد (Generative AI) به چه سمتی خواهد رفت و پلتفرم‌های چندعاملی (Multi-Agent) چگونه توسعه خواهند یافت. این مسائل به‌طور مستقیم بر سرمایه‌گذاری‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تأثیرگذار هستند. به نظر من، ما ابتدا باید بر تربیت نیروی انسانی و اقدامات پیشران در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی کشور تمرکز کنیم.»
وی در ادامه با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی افزود: «من در نمایشگاه AI Everything که دو سه هفته پیش در دبی برگزار شد، حضور داشتم. اماراتی‌ها حدود ده سال است که وزیر هوش مصنوعی دارند و تلاش می‌کنند از بازیگران اصلی این حوزه باشند. آن‌ها استراتژی خود را توسعه هوش مصنوعی و رهبری این عرصه می‌دانند. در یکی از سمینارهای این نمایشگاه، وزیر امارات با استناد به آمار مدعی شد که امارات در حوزه‌های سخت‌افزار و نرم‌افزار هوش مصنوعی، پلتفرم‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها جزو چند کشور اول جهان است.»
وی همچنین درباره کشورهای منطقه گفت: «با توجه به پیوند اقتصادی عربستان سعودی و سایر کشورهای منطقه با اقتصاد آمریکا، شاید سرمایه‌های این کشورها زمینه‌ای برای نقشی باشد که به آن‌ها در اقتصاد منطقه داده خواهد شد. همان‌طور که در حمل‌ونقل هوایی و دریایی نقش کلیدی دارند، ممکن است در آینده و در حوزه محصولات مجازی و پلتفرم‌های هوش مصنوعی نیز نقش‌آفرین شوند.»
فیروزآبادی درباره رقابت‌های بین‌المللی در سرمایه‌گذاری هوش مصنوعی گفت: «اروپایی‌ها که با کمبود منابع مواجه هستند، استراتژی حمایت از استارت‌آپ‌ها را در پیش گرفته‌اند. در نشستی که اخیراً در پاریس برگزار شد، صحبت‌هایی مطرح شد مبنی بر اینکه ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهند کرد. البته به نظر من، این اعلامیه بیشتر واکنشی به صحبت‌های ترامپ و آمریکایی‌ها بود که از سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری در این حوزه خبر داده‌اند. به‌طور کلی، سردرگمی در سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی کاملاً محسوس است.»
وی همچنین افزود: «در برخی پروژه‌ها مانند خودروهای هوشمند، سرمایه‌گذاری‌های متعددی انجام شده است. اروپایی‌ها عمدتاً بر کاربردهای صنعتی هوش مصنوعی تمرکز کرده‌اند، درحالی‌که آمریکایی‌ها بیشتر بر پلتفرم‌های اطلاعاتی و متاورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»
در پایان، فیروزآبادی بر ضرورت سیاست‌گذاری صحیح در کشور تأکید کرد و گفت: «متخصصان فنی کشور باید به نیازهای داخلی در حوزه فعالیت خود توجه کنند. نباید در دانشگاه‌های ما هزینه‌های هنگفتی صرف آموزش نیروی متخصص شود که در نهایت در اختیار شرکت‌هایی قرار بگیرند که آورده‌ای برای کشور ندارند. ما باید از پیشرفت‌های فناوری در حوزه‌های سخت‌افزار، نرم‌افزار و پلتفرم به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم و نباید صرفاً با کپی‌برداری از کشورهای منطقه، ناگهان بدون راهبرد وارد این حوزه شویم.»