به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،نشست نقد و بررسی کتاب «فارسی گفتاری مدرن در رمان‌های معاصر ایران» با رویکرد «تحلیلی بر رمان‌های منتخب قرن ۲۱» با حضور نویسنده این کتاب و استادان دانشگاه در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد. در این نشست، نویسنده لهستانی تبار کاتاژینا وانسالا، عباس وفایی، مصطفی عاصی و سمیه مشایخ حضور داشتند که هر یک به بیان نظرات خود در مورد این کتاب پرداختند.
کاتاژینا وانسالا استادیار گروه ایرانشناسی موسسه شرق‌شناسی دانشگاه یاگلونی در کراکف لهستان و مترجم زبان فارسی است. سمیه مشایخ در ابتدای این نشست نویسنده کتاب «فارسی گفتاری مدرن در رمان های معاصر ایران» را چنین معرفی کرد: دکتر وانسالا دارای دکتری ایرانشناسی با گرایش زبانشناسی است که با کمک هزینه پژوهشی دانشجویی دولت لهستان در مرکز آموزش زبان فارسی موسسه دهخدا در تهران زبان و ادبیات فارسی را فراگرفت و مروج زبان فارسی شد. علایق او شامل زبان فارسی معاصر و تحولات آن، ادبیات معاصر و شعر نو فارسی است. او پایان نامه دکتری خود را سال ۲۰۲۲ با موضوع زبان فارسی محاوره‌ای دفاع و چندین مقاله در زمینه زبان و ادبیات فارسی ترجمه کرده است.
او ادامه داد: این نویسنده سال ۲۰۱۲ با تحقیق بر رمان «کافه پیانو» اثر فرهاد جعفری با تفاوت زبان نوشتاری و محاوره پرداخت. وی یک سال بعد از آن با تحقیق دیگری بر رمان «چراغ ها را من خاموش میکنم» اثر زویا پیرزاد، به چگونگی خلق شخصیت در داستان ها دست زد. کتاب «فارسی گفتاری مدرن در رمان‌های معاصر ایران» با تمرکز بر ۵ رمان، تحول زبان محاوره‌ای فارسی مدرن را بررسی کرده است. این آثار عبارتند از: ۱- در خرابات مغان اثر داریوش مهرجویی ۲- شهراشوب اثر مریم جعفری ۳- کافه پیانو اثر فرهاد جعفری ۴- عادت میکنم اثر زویا پیرزاد ۵- همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها اثر رضا قاسمی
کاتاژینا وانسالا در این نشست گفت: ۲۰ سال است با زبان فارسی سروکار دارم و در این زمینه تحقیق میکنم. در این مدت چنان شیفته زبان فارسی شدم که نتوانستم آن را کنار بگذارم و این علاقه تا امروز همیشه همراه من بوده است.
این نویسنده لهستانی افزود: سال ۲۰۰۶ بعد از یک سال آشنایی با زبان فارسی در حالی به ایران سفر کردم که باور داشتم می‌توانم به زبان فارسی گفت و شنود کنم. من همراه دو دختر لهستانی از از راه زمینی وارد ایران شدیم و انگار مردم به زبان دیگری صحبت می‌کردند که ما اصلاً آن را نیاموخته بودیم. آنجا بود که متوجه اهمیت زبان محاوره در فارسی شدم.
او ادامه داد: بعد از چند روز کم‌کم وضعیت بهتر شد و توانستم با زبان محاوره مردم ارتباط برقرار کنم. این موضوع به قدری ذهن مرا درگیر کرد که دنبال مقاله و کتابی در مورد زبان محاوره گشتم. سعی داشتم منبعی پیدا کنم تا به من در یادگیری زبان محاوره کمک کند اما متوجه شدم چنین منبعی وجود ندارد.
وی ادامه داد: با این وجود تلاش کردم تا زبان محاوره فارسی را یادبگیرم و در عین حال رمان‌های فارسی را می‌خواندم. در این حال متوجه شدم زبان محاوره در کتاب‌ها، رمان ها و زبان نوشتاری فارسی هم وارد شده است. این موضوع مرا به آموختن زبان محاوره بیش از پیش علاقه‌مند کرد و این آغاز تحقیقات من در زمینه زبان محاوره شد.
مصطفی عاصی در نقد این کتاب گفت: زبان محاوره به قدری مورد توجه قرار گرفته است که به تازگی فرهنگستان زبان فارسی که رویکردی سنتی دارد در این زمینه وارد شده است و سعی دارد سروسامانی به آن بدهد. این در حالی است که پیش از این نهادهای سنتی از این دست اصلاً زبان محاوره را نمی‌دیدند و به آن کوچک‌ترین توجهی نداشتند.
وی افزود: با تحولاتی چون گسترش فضای مجازی زبان محاوره خود را بیش از گذشته نمایان کرد؛ چون زبان به عنوان مهم‌ترین ابزار ارتباطی در شبکه‌های اجتماعی بود.
در ادامه نیز عباس وفایی عنوان کرد: ما در کشورمان در زمینه مطالعات زبانی دستمان خالی است. غیر از دو پژوهشگر که مطالعاتی بر دستور زبان محاوره داشتند، هرگز در این زمینه تحقیقی انجام نشده است و اکنون امیدواریم با انتشار این کتاب محققان به ادامه پژوهش در این زمینه تشویق شوند تا دیگر در زمینه زبان محاوره فارسی با کمبود منابع روبه‌رو نباشیم.