بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که بلیط‌های قطار در مسیرهایی همچون تهران-مشهد، تهران-بندرعباس و تهران-اهواز شاهد افزایش چشمگیری بوده‌اند، که البته این رشد قیمت‌ها در کنار مشکلات و چالش‌هایی که بر دوش مسافران خواهد گذاشت، نیازمند تحلیل و توجه بیشتر است.
اگرچه قطار به عنوان یکی از گزینه‌های محبوب و ارزان‌تر برای سفرهای داخلی شناخته می‌شود، اما در سال جاری شاهد افزایش قابل توجهی در قیمت بلیط‌ها هستیم. به طور خاص، بلیط قطارهای اتوبوسی تهران-مشهد که سال گذشته ۲۰۰ هزار تومان بود، اکنون به ۳۳۵ هزار تومان رسیده است؛ به عبارتی، افزایش حدود ۶۷ درصدی قیمت در این مسیر رخ داده است. همینطور، قیمت بلیط قطارهای سه ستاره و شش تخته در مسیر تهران-مشهد از ۲۲۳ هزار تومان به ۳۷۳ تا ۵۵۰ هزار تومان افزایش یافته که به معنای رشد ۶۷ تا ۱۴۶ درصدی است.
به نوشته تجارت نیوز؛ این افزایش قیمت‌ها در دیگر مسیرها نیز مشاهده می‌شود. برای مثال، بلیط قطارهای چهار تخته در مسیر تهران-بندرعباس از ۴۷۲ هزار تومان به ۸۸۵ هزار تومان رسیده، که نشان‌دهنده رشد ۸۷ درصدی است. همچنین در مسیر تهران-اهواز، بلیط قطارها با افزایش ۲۶ تا ۲۸ درصدی مواجه شده‌اند.
براساس بررسی‌های انجام‌شده، قیمت بلیط قطارهای اتوبوسی در مسیر تهران-مشهد نسبت به سال گذشته با افزایش حدود ۶۷ درصدی به ۳۳۵ هزار تومان رسیده است، در حالی که سال گذشته این بلیط‌ها ۲۰۰ هزار تومان بودند. همچنین، بلیط قطارهای سه ستاره و شش تخته که سال گذشته ۲۲۳ هزار تومان به فروش می‌رفتند، اکنون با افزایش ۶۷ تا ۱۴۶ درصدی، به قیمت‌های ۳۷۳ هزار تومان تا ۵۵۰ هزار تومان عرضه می‌شوند.
در همین راستا، قیمت بلیط قطارهای چهار تخته در مسیر تهران-مشهد نیز از ۳۸۱ هزار تومان به ۶۴۰ هزار تا ۷۸۵ هزار تومان افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد ۶۷ تا ۱۰۶ درصدی است.
در مسیر تهران-اهواز، بلیط قطارها با افزایش ۲۶ تا ۲۸ درصدی، از ۴۳۲ هزار تومان تا ۴۶۷ هزار تومان به ۵۵۰ هزار تومان تا ۵۹۸ هزار تومان افزایش یافته‌اند.
در مسیر تهران-اصفهان، بلیط قطارهای چهار ستاره با کوپه چهار نفره نیز رشد ۶۸ درصدی داشته و قیمت آن‌ها از ۲۵۵ هزار تومان به ۴۳۰ هزار تومان رسیده است.
افزایش قیمت در مسیر تهران-تبریز نیز محسوس بوده است. بلیط قطارهای چهار تخته این مسیر از ۴۸۰ هزار تومان به ۸۱۰ هزار تومان افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد ۲۷ درصدی است.
در مسیر تهران-یزد، قیمت بلیط قطارهای سه ستاره و شش تخته با افزایش ۹۴ تا ۱۱۱ درصدی از ۱۸۰ هزار تومان به ۳۵۰ هزار تا ۳۸۰ هزار تومان رسیده است. همچنین، بلیط قطارهای چهار تخته در این مسیر با رشد ۱۱ تا ۲۵ درصدی از ۴۴۰ هزار تومان به ۴۹۰ هزار تا ۵۵۰ هزار تومان افزایش یافته‌اند.
در حالی که افزایش قیمت بلیط‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تورم عمومی، هزینه‌های بالاتر نگهداری و تعمیرات و یا افزایش هزینه‌های نیروی انسانی نسبت داده شود، اما باید توجه داشت که این افزایش‌ها در مقایسه با افزایش درآمد عمومی و متوسط دستمزدها، برای بسیاری از مسافران به ویژه خانواده‌ها و قشر متوسط جامعه، فشار مضاعفی را وارد خواهد کرد.
یکی از نکات مهم در این زمینه، عدم شفافیت در سیاست‌گذاری‌های قیمتی است. اینکه آیا این افزایش‌ها صرفاً برای تأمین هزینه‌های جدید قطارها و خدمات بهتر است یا جنبه‌هایی از سودآوری را نیز در بر دارد، همچنان سوال‌برانگیز است. ممکن است برخی از این افزایش‌ها با توجه به تعطیلات نوروزی و تقاضای بالا، به نوعی به حاشیه سود خطوط ریلی افزوده باشد، که البته این موضوع در تحلیل‌های اقتصادی و حمل‌ونقل عمومی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
افزایش قیمت‌ها به ویژه در مسیرهای پرتردد همچون تهران-مشهد و تهران-تبریز می‌تواند تأثیر منفی بر برنامه‌ریزی‌های مسافران برای تعطیلات نوروزی داشته باشد. با توجه به اینکه بسیاری از مسافران از اقشار متوسط جامعه هستند، هزینه‌های بالاتر برای سفر می‌تواند منجر به کاهش تقاضا و کاهش رضایت عمومی شود. این موضوع همچنین ممکن است به کاهش تعداد مسافران در مسیرهای دیگر و تنوع در انتخاب وسیله نقلیه بینجامد.
به نظر می‌رسد که در طراحی سیاست‌های قیمتی برای بلیط قطار، توجه بیشتری باید به اقشار کم‌درآمد و نیازهای اجتماعی مسافران صورت گیرد. سیاست‌گذارانی که تصمیم به افزایش قیمت بلیط‌ها می‌گیرند، باید از این نکته غافل نشوند که سفر به ویژه در ایام نوروز، برای بسیاری از مردم به یک نیاز فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است و هزینه‌های بالا ممکن است این نیاز را برای برخی از خانواده‌ها محدود کند.
در نهایت، در حالی که افزایش قیمت‌ها در صنعت حمل‌ونقل امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد، سیاست‌گذاران باید از جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی این تغییرات به خوبی آگاه باشند. در شرایطی که بسیاری از مسافران به ویژه در آستانه تعطیلات نوروز با فشار مالی روبه‌رو هستند، باید تدابیر ویژه‌ای برای مدیریت تقاضا و کاهش فشار مالی بر اقشار مختلف جامعه اتخاذ شود. در غیر این صورت، افزایش قیمت‌ها می‌تواند نه تنها به کاهش رضایت مسافران منجر شود، بلکه اثرات منفی‌تری نیز بر صنعت گردشگری و جابجایی مسافران به همراه داشته باشد.