مقام‌های ارشد آمریکا و روسیه نشستی چهارساعته داشتند که گسترده‌ترین تعامل دو طرف در سطوح بالا از زمان اعزام نیروی روسیه به اوکراین محسوب می‌شد. پس از این دیدار بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، گفت کی‌یف مقصر این درگیری بوده است.
ترامپ مقابل اعتراض‌های اوکراین به کنار گذاشته‌شدن از مذاکرات در عربستان سعودی صبر چندانی نشان نداد. او بارها گفت رهبران اوکراین هرگز نباید اجازه می‌دادند این درگیری آغاز شود و اشاره کرد که کی‌یف پیش از اعزام نیروی روسیه در سال ۲۰۲۲ باید آماده امتیاز‌دادن به روسیه می‌بود. چنین اظهاراتی و ترمیم روابط واشنگتن با مسکو ممکن است به بهای ازدست‌رفتن ائتلاف میان آمریکا و اروپا تمام شود و جایگاه واشنگتن را نزد اوکراین و همچنین سایر کشورهایی که برای امنیت و حفاظت خود به رهبری آمریکا در ناتو و دیگر نهادها متکی‌اند تضعیف کند. در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، آمریکا و اروپا بر منزوی‌کردن روسیه و دفاع از نظم بین‌المللی پس از جنگ جهانی دوم تمرکز داشتند.
بازسازی روابط دیپلماتیک
نخستین دستاورد این نشست توافق آمریکا و روسیه برای پایان‌دادن به سال‌ها کاهش روابط دیپلماتیک بود که در پی آغاز جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ به پایین‌ترین سطح پس از دوره جنگ سرد رسید. این دیدار یک هفته پس از گفت‌و‌گوی تلفنی ترامپ و پوتین انجام شد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، پس از مذاکرات روز سه‌شنبه اعلام کرد واشنگتن و مسکو توافق کرده‌اند روند انتصاب و اعزام سفیر را تسریع کنند و دیپلمات‌های ارشد دو کشور به‌زودی دیدار خواهند کرد تا جزئیات مربوط به رفع موانع مربوط به فعالیت سفارت‌ها و دیگر نمایندگی‌های آمریکا و روسیه را بررسی کنند. دو طرف توافق کردند گروه‌هایی رده‌بالا برای بررسی راه‌حلی مذاکره‌شده برای پایان‌دادن به جنگ اوکراین تشکیل دهند. هنوز مشخص نیست نخستین نشست این گروه‌ها چه زمانی برگزار خواهد شد، اما هر دو طرف تأکید کردند این اقدام به‌زودی انجام خواهد شد.
مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ که در مذاکرات روز سه‌شنبه شرکت داشت، گفت موضوع قلمرو و تضمین‌های امنیتی از جمله مواردی خواهد بود که به بحث گذاشته می‌شود. لاوروف درباره مسئله کلیدی اعزام نیروهای حافظ صلح برای نظارت بر آتش‌بس احتمالی در اوکراین تأکید کرد که مسکو به‌هیچ‌وجه حضور نیروهای کشورهای عضو ناتو را نخواهد پذیرفت. او بار دیگر ادعای روسیه را تکرار کرد که تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو یک تهدید امنیتی بزرگ برای مسکو محسوب می‌شود.
کنارگذاشتن اوکراین و اروپا
اوکراین و کشورهای اروپایی به مذاکرات روز سه‌شنبه در ریاض دعوت نشدند، اما مقام‌های آمریکایی اعلام کردند اگر مذاکرات صلح به صورت جدی آغاز شود، قصد ندارند آنها را کنار بگذارند. با این حال، زلنسکی آشکارا از کنار گذاشته شدن از این نشست ناراضی بود و برنامه سفر به عربستان سعودی در روز چهارشنبه را به تعویق انداخت تا سفرش با مذاکرات روز سه‌شنبه آمریکا و روسیه مرتبط نشود و البته این پیش از آن بود که ترامپ در اظهارنظری کی‌یف را در آغاز درگیری مقصر بداند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در پاسخ به پرسشی درباره احتمال لغو تحریم‌هایی که آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری بایدن علیه مسکو اعمال کرد، گفت: «برای پایان‌دادن به درگیری، همه طرف‌ها باید امتیازاتی بدهند». او در ادامه افزود: «ما قصد نداریم از پیش تعیین کنیم که این امتیازات چه خواهند بود».
کیریل دیمیتریف، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه که همراه هیئت روسی به ریاض سفر کرده بود، به خبرنگاران گفت روسیه و آمریکا باید پروژه‌های مشترک در حوزه انرژی را توسعه دهند.
روبیو گفت اگر طرفین موفق شوند برای پایان جنگ اوکراین به توافق برسند، این امر می‌تواند «در موضوع‌هایی که امیدواریم برای جهان مفید باشد و همچنین در بلندمدت روابط ما را بهبود ببخشد»، فرصت‌های فوق‌‌العاده‌ای برای همکاری با روس‌ها ایجاد کند.
او مشخص نکرد این همکاری‌ها چه مواردی را شامل خواهد شد.
جزئیات مذاکرات
این مذاکرات همچنین شامل برنامه‌ریزی برای جلسه‌ای بین دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، است. براساس گزارشی که فاکس‌نیوز منتشر کرده و اطلاعات به‌دست‌آمده، طرح اولیه پیشنهادی این هیئت‌ها چارچوبی را شامل می‌شود که ممکن است آتش‌بس فوری، برگزاری انتخابات در اوکراین و سپس امضای توافق رسمی صلح را در بر داشته باشد.
تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، ضمن تأیید این تلاش‌ها اعلام کرد تیم روبیو نه‌تنها روی مسائل اوکراین، بلکه برای دستیابی به «چارچوبی جامع برای همکاری دوجانبه» میان واشنگتن و مسکو نیز به توافقاتی رسیده است. به گفته بروس، یکی از ابتکارات کلیدی این مذاکرات، انتصاب هیئت‌های عالی‌رتبه‌ای است که مأموریت دارند گام‌های ابتدایی پایان‌دادن به بحران اوکراین را عملی کنند.
گزارش‌های متعددی از سوی منابع دیپلماتیک خارجی حاکی از این است که برگزاری انتخابات جدید در اوکراین ممکن است به عنوان ستون اصلی هر توافق صلح آینده مطرح شود. براساس این گزارش‌ها، ایالات متحده و روسیه باور دارند احتمال پیروزی مجدد ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور کنونی اوکراین، در چنین انتخاباتی کم است. این دیدگاه مشترک می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در شکل‌دهی استراتژی‌های آینده دو کشور باشد.
یکی از منابع دیپلماتیک که از نزدیک بر این گفت‌وگوها نظارت دارد، اظهار کرده است پوتین شانس انتخاب یک رئیس‌جمهور طرفدار مسکو در اوکراین را بسیار بالا می‌داند. او معتقد است هر نامزد جایگزینی به غیر از زلنسکی برخوردی انعطاف‌پذیرتر خواهد داشت و تمایل بیشتری به همکاری با روسیه برای رسیدن به توافق نشان خواهد داد.
در همین حال، برایان فیتزپاتریک، نماینده جمهوری‌خواه از ایالت پنسیلوانیا و ریاست کارگروه اوکراین در مجلس نمایندگان آمریکا، به‌صراحت مخالفت خود را با ایده برگزاری انتخابات اجباری در اوکراین ابراز کرده است. او در شبکه ایکس نوشت چنین الزامی ممکن است پیامدهای سیاسی و اجتماعی جدی در پی داشته باشد.