به گزارش خبرنگار جماران، حنانه درشتی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران که چهارشنبه یکم اسفندماه در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: تصمیم‌گیری سیاسی در نظام‌های حکومتی همواره تحت تاثیر دو دسته از عوامل است. شکل اول عوامل رسمی که در واقع شامل قوانین نهادها و ساختارهای حکومتی است و عواملی غیر رسمی که به روابط بین افراد گروه ها و شبکه های قدرت‌ها است؛ این دو دسته از عوامل در بسیاری از نظام های سیاسی از جمله جمهوری اسلامی ایران در تعامل پیچیده‌ای با هم دیگه قرار دارند.
وی افزود: این دو عامل با همدیگر فرایندهای حکمرانی را شکل می‌دهند، در نظام جمهوری اسلامی ایران هم با توجه به ساختار خاص آن که ترکیبی از یک مردم سالاری و یک ایدئولوژی دینی است، شبکه‌های غیر رسمی نقشی برجسته و در عین حال، کمتر آشکار ایفا می‌کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: این شبکه‌ها شامل روابط حامی‌پروری، پیوندهای خانوادگی، ارتباط میان جناح‌های سیاسی و در ائتلاف های درونی هستند که بعضی وقت‌ها حتی در خصوص تصمیم گیری ها از نهادهای رسمی پیشی می گیرند.
درشتی با اشاره به اهمیت بررسی نقش این شبکه‌های غیر رسمی در تصمیم گیری ادامه داد: بی‌توجهی به نقش شبکه‌های غیر رسمی می تواند در نظام حکمرانی ایران را به نتایجی ناقص و سطحی برساند؛ بسیاری از تصمیم‌های کلان ما از سیاست‌گذاری اقتصادی گرفته تا انتصاب‌های مدیریتی و حتی سیاست خارجی تحت تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این شبکه‌ها قرار دارد.
وی عنوان کرد: به ویژه در بستر فرهنگی و تاریخی ایران که همواره روابط شخصی و غیر از توی تعاملات اجتماعی وسیع سیاسی نقش برجسته دارد، توجه به نقش شبکه‌های غیر رسمی اهمیت دو چندان پیدا می‌کند؛ در تحولاتی سیاسی دهه های اخیر از انتخاب روسای جمهور گرفته تا سیاست های کلان اقتصادی نقش این بازیگران پشت صحنه، لابی‌های سیاسی و ائتلاف های پنهان را نمی‌توان نادیده گرفت.
این پژوهشگر گفت: هدف این پژوهش بررسی نقش شبکه‌های غیررسمی در شکل‌گیری تصمیم‌گیری‌های سیاسی در جمهوری اسلامی اسلامی ایران است. در تحقیق تلاش شده است که این پرسش پاسخ داده شود که شبکه‌های غیر رسمی چگونه می‌توانند با نهادهای رسمی وارد تعامل شوند و چگونه بر روند تصمیم‌گذاری و سیاست‌گذاری اثر بگذارند.
درشتی تصریح کرد: درک صحیح از نقش این شبکه‌ها به فهم بهتری از پویایی قدرت در کشور کمک می‌کند، به عنوان مثال روابط شخصی میان مقامات سیاسی با پیوندهای جناحی آنها می‌تواند بر تخصیص منابع، بر انتصاب‌ها و حتی رویکردهای سیاست خارجی ما تاثیرگذار باشد. همچنین سعی شده است ایران با تعدادی کشورها مقایسه شود و تلاش کنیم الگوی مشابه و پیامدهای مشترک آن بیاد شناسایی کنیم.
استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: ساختار نظام سیاسی ایران و ویژگ های تاریخی فرهنگی نظیر اهمیت روابط خویشاوندی و هنجارهای مذهبی و نقش سنتی نخبگان شرایطی را فراهم کرده است که این شبکه‌های غیر رسمی بتوانند در تمام سطوح حکمرانی حضور داشته باشند. در بسیاری از موارد این شبکه ها نه تنها در سیاست گذاری‌های کلان تاثیر داشته‌اند بلکه به یک چالش جدی برای شفافیت و عدالت تبدیل می‌شوند.
وی ادامه داد: از طرفی دیگر برخی مطرح می‌کنند که بسیاری وقت‌ها این شبکه‌هد موجب تسهیل امور می‌شود اما باید در نظر گرفت در درازمدت چه اتفاقاتی قرار است به دلیل وجود این شبکه‌ها رخ دهد.