یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه‌سان زیبای آسیایی شناخته می‌شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می‌رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوز‌ها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان روز شنبه با اشاره به ثبت و شناسایی مجدد مهشاد، یوزپلنگ ماده بالغ پارک ملی توران (دختر یوزپلنگ ماده موسوم به هرب)، همراه با چهار توله‌اش با جنسیت نامشخص گفت: این خانواده بار دیگر در تصاویر ثبت‌شده توسط دوربین‌های تله‌ای پارک ملی توران دیده شدند.
سعید یوسف‌پور افزود: تصاویر اخیر نشان‌دهنده سلامت و رشد مناسب توله‌های مهشاد است. این یوزپلنگ ماده پس از اولین زایمان خود تاکنون با موفقیت توله‌های خود را بزرگ کرده و این موضوع نشان‌دهنده توانایی بالای او در مراقبت از فرزندانش است.
وی ادامه داد: وضعیت جسمانی توله‌ها و رفتار مادرانه مهشاد نشان از آن است که این خانواده در شرایط مطلوبی به سر می‌برند. این موفقیت نتیجه تلاش‌های مستمر محیط‌بانان در حفظ و تأمین امنیت زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در پارک ملی توران است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان تأکید کرد: این موفقیت‌ها نشان‌دهنده اهمیت تلاش‌های جمعی در حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض است. ما باید با همکاری بیشتر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر، شرایطی فراهم کنیم تا یوزپلنگ‌های آسیایی بتوانند در زیستگاه‌های امن و پایدار به حیات خود ادامه دهند. این مسئولیتی است که نه تنها در قبال طبیعت، بلکه در برابر نسل‌های آینده نیز داریم.
«مهشاد» با سن تقریبی سه سال متعلق به نسل دوم یوزپلنگ ماده «هرب» محسوب می‌شود.
به گفته کارشناسان یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.
یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
به گفته لوری مارکر که سال‌ها تجربه مطالعه در مورد زندگی یوزپلنگ‌ها را دارد، این حیوانات ترکیبی از سرعت و شکوه هستند و از دست دادن زیرگونه‌های یوزپلنگ در حیات وحش می‌تواند ضربه‌ای غیرقابل تصور باشد.
یوزپلنگ آسیایی در دوره تولگی تا سه‌ماهگی دندان شیری در می‌آورد و بر اساس جوانه دندان، سن توله یوزپلنگ تخمین زده می‌شود و از هفت ماهگی به بعد دندان‌های شیری جای خود را به دندان دایمی می‌دهد و خلاصه اینکه این جانور تجلی سرعت و شکوه است.
یوزپلنگ‌های آسیایی در پارک ملی توران قلمرو خود را علامت‌گذاری می‌کنند و از دیگر راه‌های شمارش یوزپلنگ‌ها توسط کارشناسان حفاظت محیط‌زیست است.
پارک ملی توران به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی، نقش حیاتی در حفظ این گونه در خطر انقراض ایفا می‌کند. مشاهده مهشاد و توله‌هایش امیدواری‌ها را برای افزایش جمعیت یوزپلنگ‌های ایران تقویت کرده است.
حفاظت محیط‌زیست بر اساس شواهد موجود به صورت تقریبی می‌تواند حدس بزند چند قلاده در طبیعت وجود دارد، اما نکته مهم این است که این گونه انقراض‌یافته و تعداد آن کمتر از ۵۰ قلاده است.
یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای «در خطر انقراض» است، حدود ٢ هزار سال پیش یوز‌ها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون یوزپلنگ آسیایی، ایران و بخش‌هایی از استان سمنان را خانه امن خود یافته است و اکنون مسوولان و متخصصان بومی در سایت تکثیر در اسارت و ارتقای امنیت پارک ملی توران تغییر سرنوشت یوزپلنگ از خطر انقراض را دنبال می‌کنند.
منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان در شهرستان شاهرود یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال و دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.