به نقل از روابط‌عمومی سازمان نظام پرستاری، احمد نجاتیان، در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین مطالبات پرستاران چیست، افزود: درباره مهم‌ترین مطالبات پرستاران بسیار صحبت شده است، امروز باید بگوییم مشکل مردم در حوزه پرستاری چیست. امروز با معضل بزرگ کمبود پرستار مواجهیم.
وی گفت: کمبود پرستار بیشتر از اینکه مشکل پرستاران باشد، مشکل مردم است که وقتی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند نمی‌توانند خدمات خوبی که انتظار دارند دریافت کنند. از طرف دیگر این کمبود باعث می‌شود پرستاران به‌رغم میل اضافه‌کار اجباری بایستند و این پدیده نامبارکی در نظام سلامت است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: اضافه کاری اجباری در بسیاری از کشورهای دنیا به‌دلیل سختی شغل ممنوع است زیرا پرستاران زمان زیادی کار می‌کنند و باید فقط یک شیفت کار کنند. در ایران هم به‌دلیل همین ماهیت، قانون بهره‌وری را تصویب کردیم. این قانون پرستاران را محدود کرده است که از یک میزان ساعت مشخص بیشتر نباید کار کنند و حتماً باید استراحت کرده تا بتوانند خدمت ارائه کنند.
نجاتیان اظهار کرد: در بخش‌های مختلف بیمارستانی استاندارد ارائه خدمت هر پرستار به بیمار متفاوت است. در بخش عمومی استاندارد پنج یا شش بیمار به ازای یک پرستار است و در بعضی کشورها هم این عدد چهار است، از طرفی در بخش‌های ویژه این استاندارد یک به یک است، یعنی به ازای یک بیمار در آی‌سی‌یو باید یک پرستار داشته باشیم، چون به خدمات بیشتری نیاز است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری اضافه کرد: در ایران مجبور هستیم در بعضی از بخش‌ها بالغ بر ۱۵ بیمار را به یک پرستار واگذار کنیم. در بخش آی‌سی‌یو سه یا چهار بیمار را به یک پرستار می‌رسد. در نتیجه مردم آسیب می‌بینند و فشار کاری هم به‌تبع به پرستاران وارد می‌شود.
وی گفت: در کنار این موضوع بحث‌های معیشتی پرستاران هم هست که همواره دغدغه سازمان نظام پرستاری بوده و همواره آن را پیگیری کردهایم. به‌نظر می‌رسد در دولت چهاردهم با حضور دکتر پزشکیان و وزیر بهداشت نگاه ویژه‌ای به پرستاران شده، اما اگر بخواهیم واقعیت را بگویم تا امروز که ۶ ماه گذشته و تلاش‌های زیادی هم شده، شاید آن دستاوردی که در حوزه پرستاری ملموس‌تر باشد، اتفاق نیفتاده است.
نجاتیان ادامه داد: مردم می‌گویند وضع پرستاران خوب شده و اتفاقاتی افتاده است، اما در عمل به‌رغم تلاش‌هایی که شده در سطحی که انتظار داریم نبوده است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری افزود: هم شواهد و هم بازدیدهای میدانی نشان می‌دهد که امروز به‌دلیل کمبود پرستار بعضی از بخش‌های بیمارستانی یا تعطیل شده یا به‌صورت نیمه‌تعطیل فعالیت می‌کنند و در نتیجه آن مردم از خدمات بهداشتی، درمانی محروم شده‌اند.
وی اضافه کرد: با پیگیری‌هایی که از ابتدای مردادماه سازمان نظام پرستاری کرده است، قرار بود مجوز استخدام ۱۶ هزار پرستار در گروه‌های مختلف داده شود، خبر آن را هم مسئولان چندین بار اعلام کردند، اما تا این لحظه هنوز اتفاق عملیاتی نیفتاده است و خبرها این است که استخدام‌ها به سال آینده منتقل شده است.
نجاتیان گفت: در سیستم نظام اداری مشکلی داریم که نگاه صرفاً اداری به پرستاری می‌شود. نگاه دولت در سطح کلان، کوچک‌سازی و کاهش کارمندان دولت است. در حالی که این موضوع در حوزه پرستاری صدق نمی‌کند. نیاز به خدمات پرستاری به‌رغم حوزه‌های دیگر روزبه‌روز در حال افزایش است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری اظهار کرد: امروز با هوش مصنوعی مواجه هستیم، اما در پرستاری به هوش طبیعی و عاطفی نیازمندیم و نمی‌توانیم آن را جایگزین کنیم. هر اندازه روند سالمندی جمعیت اضافه شده و بیماری‌ها پیچیده‌تر می‌شود، نیاز به خدمات پرستاری که یک خدمات انسانی است و قابل تعویض با تکنولوژی نیست، افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: متأسفانه این نگاه در سیستم اداری وجود ندارد. سالیانه ۱۵ هزار پرستار فارغ‌التحصیل شده، اما جذب نمی‌شوند. این موضوع باعث می‌شود که نیروهای انسانی ماهر را از دست بدهیم و بسیاری از آنها مهاجرت می‌کنند.
نجاتیان افزود: یک پرستار از زمانی که وارد دانشگاه می‌شود تا زمانی که بعد از دو سال کار در بیمارستان یک پرستار ماهر می‌شود، حدود چهار یا پنج میلیارد با نرخ امروز هزینه دارد. ما راحت این سرمایه را از دست می‌دهیم و کشورهای دیگر این نیرو را به‌کار می‌گیرند. یعنی به راحتی به کشورهای دیگر به ازای هر نیروی ماهر چند میلیارد هدیه می‌کنیم. نیروی انسانی که امروز ارزشمند است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری بیان کرد: سازمان نظام پرستاری تلاش‌های زیادی کرد، رئیس جمهور و وزیر بهداشت هم تذکراتی روی این موضوع دادند، ولی در برخی از سازمان‌ها که در بحث استخدام تصمیم‌گیر هستند، همچنان مشکل داریم.
وی اضافه کرد: استخدام حداقل یک روند شش ماهه از ثبت‌نام تا آزمون، گزینش و … دارد. اگر این روند ادامه پیدا کند، در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن، در شش ماهه دوم سال آینده پرستاران وارد سیستم می‌شوند.
نجاتیان گفت: در کشور متأسفانه با پدیده نامبارک دیگری با عنوان پرستاران شرکتی مواجه هستیم. یکی از شعارهای رئیس جمهور این بود که کرامت را به کارکنان برمی‌گردانیم. در همه کارکنان به‌طور قطع این شعار صدق می‌کند. برچسبی که به‌عنوان شرکتی به نیروی کار زده می‌شود، خیلی خوب نیست. امیدواریم در پرستاری حداقل شاهد این موضوع نباشیم. پرستار به‌عنوان یک شغل حاکمیتی باید استخدام شود تا جذبه و انگیزه کافی برای نگهداشت آنها باشد.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری افزود: باعث تأسف است که بگویم هنوز از دوره کرونا پرستارانی را داریم که خدمت، تلاش و ایثارگری کردند، اما همچنان استخدام نشدند یا با قراردادهای کوتاه مدت به‌کار گرفته شده‌اند. به‌نظر می‌رسد باید یک دستور یا تلاش حاکمیتی اتفاق بیفتد و یک بار برای همیشه این مشکل را حل کنیم و آنها وارد سیستم شده و به‌کارگیری شوند.
وی ادامه داد: این پرستاران نیروهای خوبی هستند، امتحان خود را پس داده و ایثارگر هستند. در لحظاتی که مردم نیاز داشتند وارد صحنه شدند و جوانمردی نیست که این پرستاران امروز فراموش شوند.
نجاتیان بیان کرد: اینکه می‌گویم دولت اراده کافی برای حل مشکلات پرستاران دارد برای این است که، رئیس‌جمهور اخیراً دستوری دادند برای ایجاد یک کارگروه ویژه رسیدگی به حوزه پرستاری و این موضوع باید فقط در سطح دولت و سطح کلان پیگیری شود.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفت: این کارگروه قرار است زیر نظر وزیر بهداشت تشکیل شود و سازمان‌های مربوط مانند اداری استخدامی، برنامه و بودجه و نظام پرستاری هم در آن حضور دارند تا فکر جامعی برای این موضوع کنیم و امیدواریم با دستور رئیس جمهور بتوانیم این مشکل را حل کنیم.
وی اضافه کرد: اتفاقی که از ابتدای آبان ماه افتاد و مشکل نظام سلامت را تا حدی حل کرد، افزایش میزان اضافه کار پرستاران بود. پیش‌تر مبلغ اضافه کار عدد متوسط ۳۰ هزار تومان بود که بسیار کم و توهین آمیز بود، اما با تلاشی که شد این عدد افزایش پیدا کرده، اما هنوز به حساب پرستاران واریز نشده است. البته امیدواریم بر اساس گفته‌ها تا اسفندماه واریز شود.
نجاتیان ادامه داد: معوقات متوسط شش ماهه هم در حوزه کارانه داریم که بر اساس خبری که دوستان در سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت دادند، امیدواریم بخشی از معوقات در اسفند پرداخت شود، اما به‌نظر می‌رسد باید ریشه‌ای‌تر به این موضوع نگاه کرد.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری افزود: امروز موضوع مالیات پرستاران که پلکانی است، پرستاران را اذیت می‌کند. بعضی مواقع کل اضافه‌کار پرستار در یک ماه بابت مالیات کسر می‌شود. پرستاری شغل حاکمیتی است. پرستاری که اضافه کار می‌کند، مشکل کشور را حل می‌کند. صلاح نیست از او مالیات زیادی گرفته شود. نمی‌گوییم مالیات نگیرند، اندازه‌ای گرفته شود که متناسب باشد.
وی گفت: با توجه به رویکردی که دولت به حوزه سلامت دارد، به آینده امیدوارم. البته محدویت‌هایی که دولت در حوزه مالی دارد قابل درک است، اما باید به معیشت پرستاران توجه ویژه‌ای شود.