به گزارش مشرق به نقل از دویچهوله، دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا با مطرح کردن موضوع جابهجایی مردم غزه به کشورهای اردن و مصر، بازسازی غزه تحت تصرف و مالکیت آمریکا و تبدیل آن به منطقه ساحلی تفریحی (ریویرای خاورمیانه) موجی از واکنشهای منفی کشورهای عربی و اسلامی را همراه داشته است.
هرچند این طرح که توسط «جوزف پلزمن» استاد دانشگاه اقتصاد در واشنگتن بر اساس یک سند ۴۹ صفحهای ارائه شده است بعد از یک سال بمباران غزه و نابودی زیرساختارهای این منطقه، ضروری و جذاب به نظر میرسد؛ مشکل اینجاست که در این طرح تخلیه کامل غزه خواسته شده و در واقع یک کوچ اجباری برای کل فلسطینیها پیشنهاد شده است که خاطره تلخ یوم نکبت در چند دهه گذشته را زنده میکند.
مشکل اساسی این طرح این است که چه کسی باید حدود ۲ میلیون نفر از مردم فلسطین را برای ترک خانههای خود متقاعد کند که در واقع به پاکسازی قومی تعبیر شده است.
اکثر کشورهای منطقه این ایده را محکوم کرده ولی ترامپ، مصر و اردن را به قطع کمکهای خارجی آمریکا تهدید کرده است. ترامپ استدلال کرده است که مصر و اردن که هر دو کشور، میلیاردها کمک خارجی و حمایت نظامی از ایالات متحده دریافت می کنند، چارهای جز اجرای این طرح نخواهند داشت.
این سوال مطرح شده که اهرم فشار کشورهای عربی بر آمریکا چه چیزی میتواند باشد؟ آیا آنها میتوانند طرح تخلیه غزه را متوقف کنند؟
پادشاه اردن بعد از سفر اخیرش به آمریکا این طرح را رد کرده و مصر نیز گفته است که اگر رژیم اسرائیل بخواهد فلسطینیها را به شبه جزیره سینا گسیل دارد، به معاهده صلح طولانی مدت خود پایان خواهد داد. همچنین گزارشهایی مبنی بر افزایش نیروهای ارتش مصر در سینا منتشر شده است. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر نیز سفر برنامه ریزی شده خود به واشنگتن را به تعویق انداخته است.
در ماههای اخیر، سعودیها به صراحت اعلام کردند که عادیسازی با رژیم اسرائیل در دستور کار نیست و به نظر میرسد این مساله اولین اهرم فشار کشورهای عربی علیه طرح ترامپ باشد. کارشناسان مسائل دیگر مثل همکاری اطلاعاتی با آمریکا، دسترسی به کانال سوئز و حمایت مالی کشورهای حاشیه خلیج فارس از سرمایهگذاریهای ترامپ در منطقه را دیگر اهرمهای فشار کشورهای عربی اعلام میکنند و ظاهراً در صورت بنبستهای سیاسی، این اهرمها از سوی کشورهای عربی استفاده خواهند شد.
«برایان کاتولیس»، کارشناس ارشد اندیشکده خاورمیانه واشنگتن، میگوید: «اهرم واقعی، قبل از هر چیز، واقعیت موجود است که مانع اصلی اجرای این طرح میشود. ترامپ نمیتواند موگادیشوی دیگری بسازد. دومین اهرم فشار کشورهای عربی اتحاد آنها بر سر طرح تشکیل دو کشور است.»
وی گفت: «هیچ یک از کشورهای عربی نمیخواهند در مسیر درگیری با ترامپ قرار بگیرند، بهویژه در ابتدای دوره ریاستجمهوری او. بنابراین آنچه آنها [مصریها] اکنون میکوشند انجام دهند این است که یک جبهه متحد عربی تشکیل دهند و بتوانند با گروهی از مقامات و نمایندههای کنگره ترامپ را تحت فشار قرار دهند.»
چندین کشور عربی گفته اند که پیشنهاد خود را برای بازسازی غزه ارائه خواهند کرد. نشست اضطراری اتحادیه عرب که قرار است در ۲۷ فوریه (۹ اسفند) در قاهره برگزار شود، احتمالاً به پیش نویس طرحی برای بازسازی غزه منجر خواهد شد.
بر اساس گزارش های رسانه ها، طرح عربی احتمالا بر اساس ایده های قدیمیتر، از جمله پیشنهاد تشکیلات خودگردان فلسطین که کرانه باختری اشغالی را مدیریت می کند، خواهد بود؛ احتمالاً شامل یک اداره تکنوکراتیک برای غزه، نیروهای امنیتی آموزش دیده توسط کشورهای عربی و عدم تخلیه خواهد شد. فلسطینیان آواره تا زمان تکمیل بازسازی در مناطق کشاورزی و دیگر مناطق غزه اسکان داده خواهند شد.