نیمه شعبان، سالروز ولادت حضرت مهدی موعود (عج)، نه تنها برای شیعیان، بلکه برای تمامی انسان‌های آزاده و عدالت‌طلب، روزی پر از معنا و امید است. این روز در تقویم رسمی ایران به‌عنوان «روز جهانی مستضعفان» نام‌گذاری شده است؛ نام‌گذاری که ریشه در اندیشه‌های امام خمینی (ره) دارد. امام خمینی (ره) با تأکید بر نقش مستضعفان در تحولات جهانی، نیمه‌شعبان را به‌عنوان روز جهانی مستضعفان معرفی کردند تا یادآور این باشد که در نهایت، مستضعفان وارثان زمین خواهند شد.
تولد امید در تاریکی دوران
حضرت مهدی (عج) در شب نیمه‌شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری در شهر سامرا، در خانه امام حسن عسکری (ع) چشم به جهان گشود. ولادت ایشان در شرایطی رخ داد که دستگاه خلافت عباسی به‌شدت به‌دنبال جلوگیری از تولد منجی موعود بود، چرا که بر اساس روایات اسلامی، آخرین امام از نسل پیامبر (ص) خواهد آمد تا جهان را سرشار از عدل و داد کند. به همین دلیل، این ولادت به شکلی مخفیانه رخ داد و فقط معدودی از یاران خاص امام حسن عسکری (ع) از آن آگاه شدند.
حضرت مهدی (عج) در پنج‌سالگی، پس از شهادت پدر بزرگوارشان، به امر الهی در غیبت صغری قرار گرفت. در این دوران، چهار نایب خاص واسطه میان آن حضرت و مردم بودند تا اینکه دوران غیبت کبری آغاز شد و تا امروز ادامه دارد. شیعیان، این روز را نه‌تنها به‌عنوان روز ولادت امام خود، بلکه به‌عنوان روز تجدید بیعت با منجی موعود می‌دانند که روزی ظهور خواهد کرد و جهان را از ظلم و فساد پاک خواهد ساخت.
جهان معاصر و نیاز به منجی
در دنیایی که لبریز از جنگ، نابرابری و بی‌عدالتی است، مفهوم انتظار بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می‌کند. ظلم‌های گسترده‌ای که در گوشه و کنار جهان بر مستضعفان روا داشته می‌شود، نشان می‌دهد که بشریت بیش از همیشه به یک منجی نیاز دارد. بسیاری از تحلیل‌گران و متفکران معتقدند که شرایط کنونی جهان شباهت زیادی به آنچه در روایات اسلامی به‌عنوان «آخرالزمان» توصیف شده است، دارد؛ دوره‌ای که در آن ظلم و فساد به اوج خود می‌رسد و مردم بیش از هر زمان دیگری تشنه عدالت خواهند شد.
از این رو، نیمه‌شعبان برای بسیاری از مسلمانان فرصتی است تا ضمن یادآوری جایگاه امام زمان (عج)، درک کنند که عدالت واقعی تنها با ظهور منجی الهی محقق خواهد شد. این روز، امیدی است برای تمام ستمدیدگان که روزی خواهد رسید که زمین از عدل و داد پر شود، همان‌گونه که از ظلم و ستم پر شده است.
فرهنگ انتظار
در طول تاریخ، همواره ملت‌ها و اقوام مختلف با امید به ظهور رهبران الهی، به دنبال تحقق آرمان‌های عدالت و صلح بوده‌اند. اما در میان تمامی این اندیشه‌ها و آرزوها، مکتب شیعه با پرچم «انتظار» می‌درخشد؛ انتظاری که نه‌تنها یک احساس درونی، بلکه یک تکلیف فکری، اجتماعی و دینی است. انتظاری که در دل خود، هم‌راستایی با آن حقیقت بزرگ و بی‌نظیر را طلب می‌کند که به ظهور امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) منتهی می‌شود.
شیعه واقعی در دوران غیبت، در انتظار ظهور منجی عالم بشریت، حضرت ولیعصر (عج) قرار دارد. این انتظار نه‌تنها یک آرزوی خام نیست، بلکه باید به عملی سازنده تبدیل شود. شیعیان به خوبی آگاه‌اند که غیبت امام (عج) به معنای عدم ارتباط و ارتباط‌پذیری با ایشان نیست، بلکه فرصتی است برای آمادگی بیشتر و به‌تدریج فراهم نمودن زمینه‌های ظهور. در این دوران، فرهنگ انتظار با ویژگی‌هایی چون ایمان، صبر و پایداری، حرکت به سوی تحقق آن آرمان‌های بزرگ را تسهیل می‌کند.
در زمان غیبت امام (عج)، شیعه حقیقی باید در راستای چندین محور اساسی گام بردارد که به نوعی موجب تسریع در تحقق ظهور خواهد شد. نخستین گام، توسعه معرفت دینی است. شناخت هر چه بیشتر امام (ع) و ویژگی‌های آن حضرت و همچنین فهم عمیق از نیازهای عصر غیبت، زمینه‌ساز برقراری ارتباط نزدیک‌تر با ایشان خواهد بود. این مهم از طریق مطالعه و تبیین هرچه دقیق‌تر منابع دینی و متون تفسیری و حدیثی امکان‌پذیر است.
گام دیگر، احیای سنت‌های دینی و اجتماعی است. شیعیان باید در تلاش برای اصلاح و بازسازی جامعه به گونه‌ای عمل کنند که مطابق با اصول اسلامی و عادلانه باشد. امام عصر (عج) در زمان ظهور خود، جامعه‌ای عادلانه و اسلامی را برپا خواهد کرد و شیعیان باید در این راستا با اصلاحات دینی و اخلاقی، زمینه‌ساز این تحولات بزرگ شوند. برپایی امر به معروف و نهی از منکر و ترویج فضائل اخلاقی از این جمله است.
در کنار این موارد، توجه به حمایت از مستضعفان و نیازمندان و رسیدگی به امور اجتماعی، از دیگر وظایف مهم شیعه در دوران غیبت است. امام (عج) همواره در اندیشه کمک به مستضعفین و برقراری عدالت اجتماعی بوده است و شیعیان باید در این مسیر پیشتاز باشند. انتظار برای ظهور امام عصر (عج) نباید به یک احساس سطحی و عاطفی محدود شود. بلکه باید به نوعی فرهنگ تبدیل شود که در آن، انسان‌ها به طور فعال در تلاش برای بهبود وضعیت دینی، اخلاقی و اجتماعی خود باشند. فرهنگ انتظار، فرهنگی است که نه‌تنها در دل امید به ظهور ولیعصر (عج) می‌پرورد، بلکه در عمل نیز در جست‌وجوی تحقق آن آرمان‌های بزرگ است.
شیعه حقیقی در دوران غیبت باید درصدد آن باشد که در هر لحظه از زندگی خود به گونه‌ای عمل کند که امام (عج) از او راضی باشد. او باید همچنان که در دوران ظهور امام موعود در پی گسترش عدالت و حق خواهد بود، اکنون نیز در این مسیر گام بردارد. فرهنگ انتظار تنها یک شعور روحی و معنوی نیست، بلکه یک فرهنگ عملی است که در آن انسان‌ها به عنوان سربازان امام عصر (عج)، در جست‌وجوی تحقق عدالت، امنیت و رفاه برای همه انسان‌ها هستند.
سیل عاشقان به سوی جمکران
هرساله در شب نیمه‌شعبان، مسیر منتهی به مسجد مقدس جمکران، شاهد حضور میلیون‌ها عاشق و دلداده امام زمان (عج) است. مردمی که با دل‌هایی لبریز از عشق و امید، از اقصی نقاط ایران و حتی دیگر کشورها به سمت این مکان مقدس روانه می‌شوند. این راهپیمایی عظیم که از سال ۱۳۹۲ به‌طور رسمی آغاز شده، هر سال پرشورتر از سال قبل برگزار می‌شود. بسیاری از زائران، مسیر «حرم تا حرم»، یعنی فاصله بین حرم حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران را پیاده طی می‌کنند تا با این حرکت معنوی، عشق و ارادت خود را به امام مهدی (عج) نشان دهند.
در طول این مسیر، موکب‌های مختلف برپا می‌شود که به زائران خدمات ارائه می‌دهند.
این موکب‌ها که از دو شب قبل از نیمه‌شعبان فعال می‌شوند، نه‌تنها پذیرای زائران هستند، بلکه فضایی برای همدلی و همراهی عاشقان امام زمان (عج) فراهم می‌آورند. این حضور میلیونی، نشانه‌ای از پیوند عمیق مردم با امام عصر (عج) و جلوه‌ای از انتظار حقیقی است که در فرهنگ شیعی جایگاه ویژه‌ای دارد.
نیمه‌شعبان: روز امید برای فردایی روشن
نیمه‌شعبان تنها یک جشن مذهبی نیست، بلکه روزی است که امید به آینده‌ای روشن را در دل مستضعفان زنده نگه می‌دارد.
این روز، یادآور آن است که ظلم و فساد پایدار نخواهد ماند و منجی خواهد آمد تا جهانی پر از صلح و عدالت بنا کند. این امید، نیرویی است که به انسان‌ها توان مقاومت در برابر ظلم را می‌بخشد و به آنان نوید روزی را می‌دهد که عدالت بر سراسر زمین حکم‌فرما خواهد شد.
در چنین روزی، شیعیان در سراسر جهان با دعا، مناجات و برپایی جشن‌های باشکوه، عشق و ارادت خود را به امام زمان (عج) ابراز می‌کنند و در دل این آرزو را دارند که به‌زودی، ندای «انا المهدی» را از زبان آخرین منجی بشر بشنوند و شاهد برپایی حکومتی عادلانه و الهی در سراسر زمین باشند.