قدس؛ در حالی که براساس توافق آتش‌بس میان مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی روز شنبه ۱۵ فوریه موعد تبادل تعداد دیگری از اسرای صهیونیست و فلسطینی تعیین شده، اما ابوعبیده، سخنگوی گردان‌های قسام، روز جمعه از احتمال تعلیق توافق مبادله اسرا «تا اطلاع ثانوی» به علت پایبند نبودن رژیم صهیونیستی به مفاد آن خبر داد.
ابوعبیده ضمن تأکید بر تعهد مقاومت به مفاد توافق تا زمانی که اشغالگران به آن پایبند باشند، تصریح کرد: تا زمانی که اسرائیل حملات خود به فلسطینیانی را که به خانه‌های خود در غزه بازمی‌گردند متوقف نکند و اجازه ندهد کمک‌ها در سطوحی که قبلاً توافق شده، وارد غزه شود، تأخیر ادامه خواهد یافت.اظهارات سخنگوی حماس درباره احتمال به تعویق افتادن تبادل اسرا واکنش مقامات صهیونیست را در پی داشت و یسرائیل کاتز، وزیر دفاع رژیم اشغالگر این اقدام حماس را نقض کامل توافق آتش‌بس و توافق برای آزادی گروگان‌ها دانست و گفت به ارتش دستور داده در بالاترین سطح آماده‌باش برای هر سناریوی احتمالی در غزه آماده شوند.
به همین ترتیب، ایتامار بن گویر، وزیر سابق امنیت ملی و نماینده جناح راست افراطی، خواستار حمله گسترده هوایی و زمینی به غزه و توقف کامل کمک‌های بشردوستانه از جمله برق، سوخت و آب به این باریکه شد.
وبگاه صهیونیستی کان نیز با اشاره به افزایش تحرکات نیروهای ارتش اشغالگر در اطراف غزه و لغو تمام مرخصی‌ها برای سربازان در حوزه این باریکه، این تحرکات را نشانه‌ای برای آماده‌سازی اشغالگران برای از سرگیری جنگ دانست.با این حال، انجمن گروگان‌ها و خانواده‌های مفقود که در زمینه آزادی اسرای صهیونیست فعالیت می‌کند، اعلام کرد برای جلوگیری از تعویق تبادل اسرا به کشورهای میانجی مراجعه کرده است تا اجرای توافق را بازگرداند و از مقامات این رژیم خواست از هرگونه اقدامی که اجرای توافق را به خطر می‌اندازد خودداری کنند.
کدام کارشکنی صهیونیست‌ها سبب توقف تبادل اسرا شد؟
وبگاه خبری صهیونیستی کان در گفت‌وگو با «لئور حوریف» کارشناس مسائل بین‌الملل مواردی را که سبب بروز بحران در توافق آتش‌بس و تبادل اسرا شده را مورد بررسی قرار داد و کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی را عامل تعویق احتمالی تبادل اسرا دانست. به نوشته کان، تل‌آویو متعهد بود در روز شانزدهم پس از آغاز مرحله اول توافق، مذاکره‌کنندگان خود را برای گفت‌وگو درباره مرحله دوم توافق به دوحه اعزام کند، اما این کار را انجام نداد و در عوض، تیمی در سطح پایین‌تر و بدون داشتن اختیار تصمیم‌گیری درخصوص مذاکره را راهی دوحه کرد. این در حالی است که همزمان تریبون‌های رژیم، شخص نتانیاهو و وزرای کابینه، اظهارات کارشکنانه خود را درخصوص عدم اجرای مرحله دوم توافق بارها و بارها تکرار کردند.
حماس: واکنش ترامپ فاقد ارزش و موجب پیچیده شدن شرایط است
اظهارت سخنگوی حماس اما واکنش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا را هم برانگیخت و در اظهاراتی تند مدعی شد اگر گروگان‌ها تا ساعت ۱۲ روز شنبه ۱۵ فوریه آزاد نشوند، توافق آتش‌بس را لغو خواهد کرد و «درهای جهنم» باز شده و حماس به‌زودی متوجه خواهد شد منظور او از این تهدید چیست؛ اظهاراتی که البته از سوی مقامات حماس «فاقد ارزش» و «موجب پیچیده‌تر شدن اوضاع» قلمداد شد.
وبگاه صهیونیستی واللا در گزارشی با اشاره به واکنش ترامپ، دلیل کارشکنی تل‌آویو در زمینه توافق آتش‌بس را رویکرد آمریکا دانست و نوشت: به نظر می‌رسد ترامپ متوجه شده تهدید حماس مبنی بر تعویق تبادل اسرا، در درجه اول متوجه واشنگتن است، نه تل‌آویو؛ ترامپ هفته گذشته در کنفرانس مطبوعاتی در حضور نتانیاهو مدعی شد ایالات متحده بر نوار غزه مسلط و مالک آن خواهد شد و فلسطینیان را به زور از این منطقه آواره خواهد کرد و گفته بود نمی‌تواند تأیید کند آیا آتش‌بس برقرار است یا خیر.
اظهاراتی که با واکنش‌های بسیاری در سطح جهانی و منطقه همراه شد و حماس نیز ضمن محکوم کردن طرح‌های ترامپ اعلام کرد همان‌طور که پروژه‌های پیش از آن‌ها را شکست داده‌اند، طرح‌های جدید را هم نابود خواهند کرد.در همین زمینه، منابع امنیتی مصر به رویترز گفتند میانجیگران از احتمال شکست آتش‌بس اظهار نگرانی کرده و مذاکرات را به تعویق انداخته‌اند تا نشانه روشنی از قصد واشنگتن برای ادامه روند توافق و آغاز مرحله دوم دریافت کنند.
نگاه موشکافانه به بیانیه حماس
بیانیه حماس درباره احتمال تعویق تبادل اسرا به دلیل نقض مفاد توافق از سوی رژیم صهیونیستی اما حاوی نکات مهم دیگری هم است؛ ازجمله اینکه حماس درهای مذاکره را نبسته است؛ مقاومت فلسطین در بیانیه خود اعلام کرده درها برای مذاکره باز هستند. همچنین اینکه این اعلامیه پنج روز پیش از موعد برنامه‌ریزی شده تبادل اسرا یعنی شنبه ۱۵فوریه منتشر شده به این دلیل بوده که به میانجیگران اجازه می‌دهد به تل‌آویو برای انجام صحیح تعهداتش فشار بیاورند.
نکته قابل توجه دیگر درباره بیانیه حماس این است که اگرچه سخنگوی حماس، نقض موارد آتش‌بس از سوی رژیم صهیونیستی را عامل تعویق احتمالی تبادل اسرا عنوان کرده، اما به نظر می‌رسد این تصمیم، واکنشی از سوی مقاومت در قبال اظهارات کارشکنانه مقامات رژیم اشغالگر و دونالد ترامپ درباره آینده بلندمدت نوار غزه بوده است؛ جایی که ترامپ بارها خواستار غزه بدون فلسطینی‌ها شده و نتانیاهو به‌طور علنی «ایده تازه» ترامپ در مورد غزه را ستایش کرده است.
درواقع به نظر می‌رسد با توجه به اظهارات اخیر ترامپ، مقاومت به این نتیجه رسیده که تضمین‌های آمریکا برای آتش‌بس وجود خارجی ندارند و تصور نمی‌کند تل‌آویو در مورد اجرای مفاد توافق جدی باشد و از این رو به واشنگتن و تل‌آویو یادآوری می‌کند با توجه به شرایط کنونی در غزه، موضع بالا را در مذاکرات دارد و با اهرم فشاری که در اختیار دارد برای تعیین آینده غزه پس از جنگ چانه‌زنی می‌کند.
اظهارات تحریک‌آمیز، اجرای توافق را مختل کرد
به نوشته هاآرتص، در حالی که قطر پیش از این به مقامات اسرائیلی درباره اظهارات تحریک‌آمیز نتانیاهو و رویکرد دولت افراطی او در مورد مذاکرات مرحله دوم هشدار داده بود به نظر می‌رسد این اظهارات غیرمسئولانه حتی مرحله اول توافق آتش‌بس را هم به خطر انداخته است. چنان‌که دیپلمات‌های قطری پیام‌های خشمگینانه‌ای به مسئولان اسرائیلی ارسال و به آن‌ها یادآوری کردند که به عنوان میزبان، میانجی‌های کلیدی و ضامن اجرای توافق، آن‌ها نیز در بقای توافق سهیم هستند و اقدامات تل‌آویو مسئولیت آن‌ها را نیز دچار خدشه کرده است.
وزارت خارجه قطر که معمولاً سعی کرده موضع بی‌طرفانه‌ای بگیرد، پس از اینکه نتانیاهو پیشنهاد کرد عربستان باید زمینی برای تشکیل یک کشور فلسطینی فراهم کند، تل‌آویو را به «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» متهم کرد و از جامعه بین‌المللی خواست قاطعانه به تحریکات این رژیم رسیدگی کند.
مبادله بعدی اسرای صهیونیستی و فلسطینی به عنوان ششمین مرحله از مرحله اول توافق آتش‌بس ۶هفته‌ای در حالی برای روز شنبه هفته آینده(۱۵ فوریه) تعیین شده که در پی اطلاعیه مقاومت، معترضان دوشنبه شب خیابان‌های تل‌آویو را مسدود و دولت نتانیاهو را به خرابکاری در توافق و به خطر انداختن جان عزیزانشان متهم کردند؛ خانواده اسرای صهیونیست بیانیه ابوعبیده را نتیجه مستقیم رفتار غیرمسئولانه، تعویق عمدی و اظهارات تحریک‌آمیز غیرضروری نتانیاهو دانستند؛ اقداماتی که به گفته آن‌ها اجرای توافق را در شرایط کنونی مختل کرده است.
مرحله اول در خطر شکست، مرحله دوم در هاله‌ای از ابهام
بر اساس مذاکرات در مرحله نخست توافق، حماس قرار است ۳۳ اسیر را که شامل زنان، غیرنظامیان و سربازان، بیماران و مردان مسن است آزاد کند؛ در مقابل ،اسرائیل با آزادی حدود هزارو۹۰۰ اسیر و زندانی فلسطینی موافقت کرده است. این در حالی است که ۱۶اسیر صهیونیست و پنج شهروند تایلندی تاکنون آزاد شده‌اند که همگی زنده هستند.
مرحله دوم توافق آتش‌بس با هدف بازگرداندن همه گروگان‌های زنده و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه، تحت چارچوبی که چند روز پیش از مراسم تحلیف ترامپ در ژانویه توافق شده بود، انجام می‌شود.با این حال در شرایطی که انتظار می‌رفت مذاکرات در مورد جزئیات، حتی چالش‌برانگیزتر از توافق آتش‌بس اولیه باشد به نظر می‌رسد کارشکنی‌های طرف صهیونیست و اظهارات تحریک‌آمیز ترامپ و نتانیاهو و مقاماتی همچون اسموتریچ، وزیر دارایی راست افراطی نتانیاهو که تهدید کرده اگر جنگ پس از بازگشت ۳۳گروگان از سر گرفته نشود، از ائتلاف خارج خواهد شد، حتی مرحله اول توافق آتش‌بس را هم به خطر انداخته است.