موقعیت جغرافیایی استراتژیک این استان و مرزهای مشترک ایران و پاکستان، فرصت‌های متعددی را برای همکاری‌های اقتصادی، گردشگری و حمل‌ونقل ایجاد کرده است. در این راستا، سفر اخیر استاندار خراسان رضوی و هیئت تجاری همراه به پاکستان و توافقات انجام‌شده در زمینه‌های تجاری، اقتصادی و گردشگری، زمینه‌ساز تقویت مبادلات دوجانبه و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای خواهد بود.
پاکستان یکی از کشورهای همسایه جنوب شرقی ایران محسوب می‌شود. مرز مشترک بین ایران و پاکستان حدود ۹۰۹ کیلومتر طول دارد. استان سیستان و بلوچستان ایران و ایالت بلوچستان پاکستان، دو منطقه هم‌مرز بوده که از محورهای بسیار مهم اقتصادی و سیاسی بین دو کشور قلمداد می‌شود و از طرفی مرزهای تجاری بین ایران و پاکستان شامل گذرگاه‌های مهمی مانند میرجاوه- تفتان و ریمدان- گبد می‌شود که از اصلی‌ترین مسیرهای تجاری بین کشور هستند.
اهمیت جغرافیایی پاکستان در تجارت منطقه‌ای
در خصوص اهمیت موقعیت جغرافیایی پاکستان می‌توان به مسیر ترانزیتی این کشور اشاره کرد، زیرا میتواند مسیر ترانزیتی مهمی برای دسترسی ایران به جنوب آسیا و بالعکس باشد و از طرفی دسترسی به آب‌های آزاد از طریق بندر گوادر پاکستان و چابهار ایران، فرصت بسیار مناسبی برای افزایش فعالیت‌های اقتصادی را ایجاد کرده است. از طرف دیگر کشورهای همسایه شرقی ایران فرهنگ و تمدنی آمیخته با ایران داشته که میتواند هموارکننده تعاملات دیپلماسی بین دو کشور باشد.
همکاری ایران، پاکستان و چین از مسیر کریدور CPEC
پاکستان راه ارتباطی به چین و آسیای جنوبی را از طریق پروژه‌های مرتبط با کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC)، فراهم کرده است و از طرفی پاکستان هم‌پیمان استراتژیک چین بوده و این مهم میتواند برای ایران در همکاری‌های منطقه‌ای با چین مفید باشد. از طرفی ایران و پاکستان دو کشور مسلمان و عضو در سازمان همکاری اسلامی (OIC) و سازمان‌هایی مثل اکو (ECO) هستند که ظرفیت‌های تعاملات بیشتری را برای این دو کشور هموار ساخته است.
خراسان رضوی قطب اقتصادی شرق کشور
موقعیت استراتژیک خراسان‌رضوی، این استان را به قطب تجارت و اقتصاد شرق ایران تبدیل کرده است که در جهت رشد اقتصادی و افزایش تعاملات سیاسی بین‌الملل، اهمیت ارتباط این استان با همسایگان شرقی کشور بیش از پیش مورد تاکید است و مشهد ظرفیت نقش‌آفرینی به عنوان پل ارتباطی تجاری و سیاسی بین ایران و همسایگان شرقی از جمله پاکستان را میتواند اجرا کند.
صادرات کالاها به پاکستان، به‌ویژه در حوزه محصولات کشاورزی، مصالح ساختمانی، مواد غذایی، خشکبار و محصولات پتروشیمی، برای اقتصاد خراسان رضوی بسیار حائز اهمیت است. بازار ۲۴۰ میلیون نفری پاکستان یک فرصت بسیار عالی برای تجار و بازرگانان ایرانی، به‌ویژه فعالان اقتصادی و بخش خصوصی مشهد، به شمار می‌آید و همچنین مشهد با اجرایی شدن طرح‌هایی مانند اتصال ریلی ایران و پاکستان از طریق زاهدان و توسعه مسیرهای جاده‌ای و هوایی بین دو کشور، میتواند باعث افزایش صادرات و واردات بین دو کشور شود.
از طرفی مشهد، با وجود مرقد امام رضا(ع) سالانه میزبان هزاران زائر و همچنین قطب گردشگری سلامت در شرق کشور است که برای تسهیل ارائه این خدمات، افزایش پروازهای مستقیم بین مشهد و شهرهای پاکستان مانند اسلام‌آباد، لاهور و کراچی، میتواند تسهیلگر ارزآوری و رشد اقتصادی به خراسان رضوی باشد.
اهمیت نقش استانداران در توسعه اقتصادی استان‌ها
انتصاب استانداران بومی از اقدامات موکد دولت وفاق بود و همچنین چندی پیش، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه استاندار، رئیس جمهور استان است بر اهمیت نقش کلیدی استاندار در اجرایی کردن سیاست‌های دولت در سطح استانی تاکید کرد؛ در نتیجه با وجود این دیدگاه در دولت دکتر پزشکیان، استانداران به عنوان عناصر اصلی برای ارتقا و رشد همه‌جانبه استان قلمداد می‌شوند.
خراسان رضوی در همسایگی با کشورهای شرقی ایران قرار دارد و مسیری برای ارتباط اقتصادی با کشورهای آسیای میانه است، تعاملات استاندار به عنوان شخص اول استان با کشورهای هدف از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است و از طرفی انتخاب پاکستان برای ارتقاء تعاملات بین استان و این همسایه شرقی دلیلی بر اهمیت افزایش تعاملات اقتصادی و سیاسی بین استان و این کشور است.
غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی، پس از بازگشت از سفر پنج روزه خود به ایالت‌های پنجاب و سند پاکستان، اعلام کرد: طی این سفر، ۳۰ اقدام ازپیش تعیین‌شده انجام شد و تفاهم‌نامه‌هایی در حوزه تجارت، اقتصاد و گردشگری به امضا رسید.
وی با تأکید بر ظرفیت‌های اقتصادی مکمل ایران و پاکستان، به افزایش دوبرابری پروازهای مستقیم از مشهد به پاکستان طی ۲۰ روز آینده اشاره کرد و گفت: این اقدام به توسعه گردشگری زیارت، تسهیل رفت‌وآمد دانشجویان و گسترش روابط اقتصادی کمک می‌کند.
همچنین، با تشکیل «میز پاکستان» در اتاق بازرگانی خراسان رضوی، پیگیری مصوبات این سفر و ارتقای روابط تجاری دو کشور دنبال خواهد شد. گردشگری سلامت نیز از محورهای مهم مذاکرات بود و ایران آماده توسعه این حوزه با پاکستان است.
در همین راستا، با توجه به سفر اخیر هیئت تجاری ایرانی به پاکستان، با محمدعلی امیرفخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به گفت‌وگو نشستیم.
افزایش همکاری‌های تجاری ایران و پاکستان؛ از توسعه ترانزیت تا راه‌اندازی پروازهای مستقیم
محمدعلی امیرفخریان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: روابط تجاری ایران و پاکستان طی دهه‌های گذشته تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل گرفته است. با توجه به جمعیت مسلمان و همچنین حضور شیعیان در پاکستان، این کشور ظرفیت‌های مناسبی برای همکاری‌های اقتصادی دارد. از سوی دیگر، شرایط اقلیمی ایران و پاکستان مکمل یکدیگر هستند و همین امر زمینه را برای توسعه تجارت و تکمیل چرخه تولید در حوزه‌هایی مانند صادرات میوه‌های سردسیری، گیاهان دارویی، خشکبار و محصولات گرمسیری فراهم کرده است.
وی ادامه داد: اگرچه ظرفیت‌های تجاری میان ایران و پاکستان بسیار گسترده است، اما تاکنون از تمامی این ظرفیت‌ها به‌طور کامل استفاده نشده است. در سال‌های اخیر، برنامه‌ریزی‌هایی برای افزایش سطح مبادلات اقتصادی میان دو کشور صورت گرفته و نمایشگاه‌های متقابل تجاری تأثیر مثبتی بر افزایش صادرات ایران به پاکستان داشته است. تجارت استان خراسان رضوی با پاکستان عمدتاً از طریق استان‌های هم‌مرز، به‌ویژه سیستان و بلوچستان، انجام می‌شود.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین فرصت‌های موجود برای توسعه تجارت میان ایران و پاکستان، نقش این کشور در ترانزیت و حمل‌ونقل کالا است. پاکستان میتواند به‌عنوان مسیری برای صادرات کالاهای ایرانی به آسیای میانه و روسیه عمل کند. همچنین، این ظرفیت در راستای کریدور شمال-جنوب که مورد تأکید ایران و روسیه است، اهمیت ویژه‌ای دارد.
امیرفخریان ادامه داد: گردشگری مذهبی، فرهنگی و تاریخی یکی دیگر از ظرفیت‌های مهم همکاری بین دو کشور است. شهر مشهد به‌عنوان یکی از مقاصد مهم زائران پاکستانی میتواند نقش مهمی در توسعه این بخش داشته باشد. همچنین، در زمینه زنجیره تولید نیز امکان همکاری‌های گسترده‌ای بین ایران و پاکستان وجود دارد. ایران در حوزه‌هایی مانند صنایع غذایی، خشکبار، گیاهان دارویی و صنایع شیمیایی مزیت‌های ویژه‌ای دارد و پاکستان نیز در تولید محصولاتی مانند پنبه و صنایع نساجی ظرفیت‌های بالایی دارد. از طریق همکاری در این بخش‌ها، می‌توان زنجیره ارزش مشترکی میان دو کشور ایجاد کرد.
وی با اشاره به اینکه توافقات اخیر میان استاندار خراسان رضوی و ایالت سند پاکستان تأثیر بسزایی در افزایش حجم تجارت میان دو کشور خواهد داشت، خاطرنشان کرد: این توافقات میتواند به کاهش موانع تجاری و مالی، از جمله تأثیرات تحریم‌های آمریکا بر ایران، کمک کند. همچنین، تسهیل رفت‌وآمد تجار و فعالان اقتصادی و برگزاری نمایشگاه‌های مشترک از جمله دستاوردهای این توافقات خواهد بود.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی افزود: کریدوری که از پاکستان عبور کرده و به چین متصل می‌شود، میتواند نقش مهمی در تأمین مواد اولیه برای تولیدات صنعتی ایران و همچنین توسعه بازارهای منطقه‌ای داشته باشد.
امیرفخریان با تاکید بر اینکه نقش بخش خصوصی در گسترش تعاملات اقتصادی ایران و پاکستان بسیار پررنگ است، بیان کرد: دولت نیز در این راستا اقداماتی نظیر تسهیل صدور ویزا، اجرای تعرفه‌های ترجیحی و پیشبرد مذاکرات تجارت آزاد را دنبال می‌کند. برگزاری نشست‌های B۲B میان فعالان اقتصادی دو کشور نیز از جمله اقداماتی است که میتواند به توسعه روابط تجاری کمک کند.
وی اظهار کرد: راه‌اندازی پروازهای مستقیم مشهد-کراچی نقش مهمی در تسهیل مبادلات تجاری و اقتصادی خواهد داشت. حمل‌ونقل هوایی، زمینی و دریایی از جمله شریان‌های حیاتی اقتصاد هستند و افزایش ارتباطات هوایی میتواند به توسعه تجارت و گردشگری میان دو کشور کمک کند. با راه‌اندازی این پروازها، تجار و گردشگران می‌توانند با سهولت بیشتری بین دو کشور سفر کنند که این امر به رونق اقتصادی دو طرف منجر خواهد شد که امیدواریم با افزایش تعداد پروازهای مستقیم و همکاری بیشتر شرکت‌های فعال در این حوزه، شاهد موفقیت‌های بیشتری در توسعه روابط اقتصادی ایران و پاکستان باشیم.
با توجه به ظرفیت‌های گسترده اقتصادی، فرهنگی و ترانزیتی میان ایران و پاکستان، گسترش همکاری‌های دوجانبه میتواند تأثیر بسزایی در رشد اقتصادی دو کشور داشته باشد. استان خراسان رضوی، به‌عنوان یکی از محورهای اصلی تجارت ایران با کشورهای شرقی، نقش کلیدی در تقویت این روابط ایفا می‌کند. توافقات اخیر، از جمله توسعه کریدورهای ترانزیتی، افزایش پروازهای مستقیم و تسهیل مبادلات تجاری، میتواند فرصت‌های تازه‌ای برای فعالان اقتصادی و تجار دو کشور فراهم کند.
همچنین، با توجه به جمعیت قابل‌توجه پاکستان و نیاز این کشور به کالاهای ایرانی، به‌ویژه در حوزه‌های کشاورزی، صنایع غذایی و مصالح ساختمانی، خراسان رضوی میتواند به‌عنوان دروازه‌ای برای افزایش صادرات و تعمیق روابط اقتصادی با این کشور عمل کند. تداوم مذاکرات، رفع موانع تجاری و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ترانزیتی، از جمله اقداماتی است که میتواند به تحقق این اهداف کمک کرده و جایگاه ایران را در معادلات اقتصادی منطقه تقویت کند.
انتهای پیام