به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانههای آزاد، روزنامهها و مطبوعات در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی بهشمار میآید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را بهصورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «سد شراکت تهران و ریاض در برابر آمریکا» نوشت: «وقتی شاهزاده «منصور بن متعب بن عبدالعزیز» عضو بلندپایه دولت عربستان و مشاور ملک سلمان، پادشاه سعودی برای حضور در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به تهران سفر کرد و نامه پادشاه عربستان را تقدیم او کرد، میشد پیشبینی کرد، تغییر وضعیتی که در آن ایران و عربستان به عنوان دو کشور صاحب قدرت در غرب آسیا به این اعتقاد رسیدهاند که میتوانند با همکاری یکدیگر امنیت منطقه را تضمین کنند، کلید خورده است. تغییر دولت در ایران که سررشته کار را به پزشکیان رئیسجمهوری جدید خود سپرد، در کنار تحولات بیرونی چون رویدادهای پرشتاب خاورمیانه وضعیتی بود که میتوانست مقدمه این تغییر قرار گیرد.
نقش غیرقابل انکار ایران در ترتیبات سیاسی منطقه و افزونه گرفتن هزینههای ریاض و کشورهای همپیمانش بر فواید معدودی که از تقابلگرایی در ادوار گذشته در برابر ایران نصیبشان شد، در کنار تحول در سیاست بلندمدت رهبران سعودی و برخی دیگر از کشورهای عربی از جمله دلایلی بود که تغییر سیاست کشورهای عربی در مناسبات منطقهای را حائز اهمیت میساخت.
با این همه حضور دوباره «دونالد ترامپ» در کاخ سفید و رویکرد او در قبال خاورمیانه این پرسش را پیش آورده که آیا رئیسجمهوری آمریکا در چنین فضایی امکان شکل دادن دوباره به قاب طلایی خود با متحدان عربیاش را دارد؟ «ترامپ» در دولت اول خود کشورهای عربی را به این گمان مبتلا کرد که رقص شمشیرش با دشداشهپوشان و دست گذاشتن بر گوی بلورین میتواند نقطه عزیمت به سمت یک اتحاد بیبازگشت باشد، اما آنچه بعدها در مسیر این رابطه رخ داد، چیزی بیشتر از قراردادهای چند میلیارد دلاری تسلیحات و قراردادهای ریز و درشت دیگر نبود که بر این رابطه استیلا پیدا کرد.
با وجود همه اینها «ترامپ» و «محمد بن سلمان» در اولین گفتوگوی تلفنی خود پس از آغاز به کار دولت جدید آمریکا از سرمایهگذاریهای جدید اقتصادی سخن به میان آوردهاند. چنانکه «بن سلمان» از عزم پادشاهی سعودی برای گسترش سرمایهگذاریها و تجارت با ایالات متحده طی چهار سال آینده خبر داده و رقم این سرمایهگذاری را ۶۰۰ میلیارد دلار و احتمالاً فراتر از آن اعلام کرده است.
هرچند هنوز نسبت و تأثیر و تأثر این تفاهم جدید با سیاست خارجی جدید بویژه عربستان و ترجیح آن به محدود کردن مداخلات نظامی و حرکت به سمت اتحادهای چندقطبی متنوع آشکار نیست اما بر اساس روندی که در بستر تعامل تهران و ریاض جریان دارد، رهبران سعودی تا اینجا نشان دادهاند سعی بر خارج شدن از ائتلافهای دستوپاگیر و تغییر جهت متناسب با معادلات نوین منطقه و تغییر مدلهای دوستی و دشمنی بویژه در رابطه با ایران دارند؛ مدلی که بر پایه آن، ایران نه دشمن که میتواند متحدی باشد که ذیل راهبردهای تحولخواهانه هر دو کشور جایی برای همسویی در بخشهای غیر متعارض با آن باقی بماند.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «دریای خیالی، مروارید ندارد!» نوشت: «دشمن شناختهشده ملت ایران تلاش میکند استقلال و قدرت ایران را به یک موضوع موهوم یعنی بهبود معیشت از طریق فروش استقلال، پیوند زده و ایران را از جایگاه رفیعی که به واسطه تلاش مجاهدانه ملت ایران به دست آورده است، عقب بزند. در سوءنیت و زیادهخواهی این دشمن همینبس که این روزها شاهد تلاش آن برای پراکندن یک ملت صاحب سرزمین غزه از سرزمین خود به اطراف هستیم تا یک جمعیت جعلی اسرائیل بتواند راحت زندگی کند و فریادهای دادخواهی یک ملت مظلوم، خواب خوش غاصبان جنایتکار را بههم نزند!
بعضی در داخل ایران صحبت از مذاکره و توافق کردند، یک یادداشت اجرایی منتشر نمود و طی آن از ایران خواست از برنامه هستهای خود دست بکشد، ساخت موشکهای خود را متوقف کند، از حمایت دولتها و گروههای مقاومت که در مقابل تجاوزات رژیم اسرائیل ایستادهاند، دست بردارد و در زمینه حقوق بشر منظور آزادی عمل براندازان مسلح و غیرمسلح تغییرات سیاستی مدنظر غرب را بپذیرد. این قلم در یادداشت اخیر توضیح داد که آمریکا برخلاف آنچه تبلیغ میشود، مایل به مذاکره با ایران برای حل مسائل بین طرفین نیست، بلکه اصرار دارد ایران هر آنچه که جنبههای قدرت آن به حساب میآید را رها کند و به یک «طعمه آسان» در برابر آن تبدیل گردد.
از نظر آمریکا، ایران باید نظیر سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷ دستور کار خود را از آن بگیرد، نه اینکه خود برای خود دستور کار تعیین کند. خب دستور کار آمریکا برای ایران چیست؟ طبعاً همان دستور کار سابق و یا همان دستور کاری است که همین امروز برای کشورهایی در دنیا در نظر گرفته شده است. حال بعضی میگویند برای اینکه وضعتان بهتر شود بیایید با دولتی با چنان مختصاتی دور میز بنشینید و به توافق برسید! در اینجا هیچ توافق واقعی اتفاق نمیافتد و بهطور واقعی، به هیچ وعده توافقشدهای نمیتوان اعتماد کرد. در چنین فضایی چطور توقع داریم با ورود به چنین چرخهای وضعیت اقتصادی ایران بهبود یابد؟
واقعیت این است که راهحل ما در دست دشمن نیست. واقعیت این است که مذاکره میان دو کشور در دو وضعیت کلی رخ میدهد؛ یک وضعیت اجباری است یعنی برای حل و فصل موضوعی هیچ گریزی از مذاکره و توافق وجود ندارد. مذاکرات برای پایان دادن به یک جنگ یا مذاکرات برای حل و فصل موضوعات بهجای مانده از جنگ، یکی از مصادیق «مذاکره و توافق اجباری» است.
معلوم است که اگر ما به هر دلیل سادهلوحی و یا خطا و یا شیفتگی با دستور کار اعلام شده آمریکا وارد مذاکره شویم، به هیچکدام از خواستههای خود شامل رفع تحریمهای ظالمانه و یکطرفه، عدم دخالت آمریکا در امور داخلی ایران، عدم اخلال آمریکا در روابط خارجی ایران با دولتهای همسایه، عدم مداخله آمریکا در قراردادهای مالی ایران با کشورهای خارجی و حتی به خواستههای بسیار کوچکتری مثل آزادسازی داراییهای توقیفشده ایران در آمریکا و یا صدور مجوز آزاد شدن داراییهای ایران در بانکهای قطر نخواهیم رسید. چون اصلاً برای اینکه دو طرف بگویند چه مطالباتی از طرف مقابل خود دارند، میز شکل نمیگیرد. میز یک دستور کار بیشتر ندارد و آن فهرست مدعیاتی است که اگر ایران به آنها، به امید گشایش تن دهد، وارد چرخهای بیپایان از امتیازدهی شده است.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «فردا پیام اتحاد ملت و مسئولان به آمریکا» نوشت: «پس از آنکه رهبر معظم انقلاب به طور صریح و شفاف مذاکره با آمریکا را بیتأثیر در رفع مشکلات کشور خواندند و راه حل اصلی حل مشکلات را «همت مسئولان متعهد و همراهی ملت متحد» نامیدند، اعضای دولت چهاردهم نیز در واکنشهایی، حمایت خود را از این بیانات اعلام کردند. رهبر انقلاب در سخنان روز جمعه خود با اشاره به مشکلات داخلی فرمودند که «مسئولان مشغولاند، بحمدالله کارهایی دارند میکنند و بنده بسیار امیدوار هستم که همین دولت محترم بتواند مشکلات معیشتی مردم را لااقل کم کند و سختیها را برطرف کند.»
روز گذشته مسعود پزشکیان، رئیسجمهور طی سخنانی در مراسم بهرهبرداری از طرحهای توسعهای منطقه معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان، با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته سخنان زیبایی داشتند، اظهار داشت: «بنده از جوانی تا کنون همواره این شعر اقبال لاهوری را که میگوید مثل آئینه مشو محو جمال دگران / از دل و دیده فرو شوی خیال دگران / مدنظر داشته و دارم؛ این ما و شما و فرزندان ما هستیم که قادریم آینده را بهتر از آنچه امروز هست، بسازیم، کافی است، باور کنیم. انسان به میزانی که میبیند، میتواند حرکت کند و کسی که نمیبیند، نمیتواند برود؛ انسان به میزان آرزوها و امیدهای خود و به اندازه دغدغههایش انسان است.»
همچنین، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، با انتشار پیامی ضمن قدردانی از ابراز لطف مقام معظم رهبری نسبت به دستگاه دیپلماسی، تأکید کرد: «وزارت امور خارجه در راستای ایفای وظایف ذاتی خود، و بر مبنای اصول سهگانه عزت، حکمت و مصلحت، از همه ظرفیتها برای پیشبرد سیاست خارجی فراگیر، فعال و اثرگذار در جهت تأمین منافع و امنیت ملی و افزایش اقتدار و منزلت کشور از طریق تعاملات سیاسی و دیپلماتیک استفاده خواهد کرد». رهبری در سخنان خود اشاره کردند که «امروز وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران یکی از پرکارترین وزارتخارجهها است.»
امسال چهلوششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به تحولات جدید منطقهای و ارائه موضع مقتدرانه ایران در بیانات رهبر معظم انقلاب، حاوی پیام مهمتری به جهان و دولتهای متخاصم خواهد بود. مردم همواره با مبنا قرار دادن آرمانهای وزین انقلاب و بیانات رهبر معظم انقلاب در راهپیمایی ۲۲ بهمن حاضر شدند تا حمایت تمام قد خود از جمهوری اسلامی را به عرصه جهان به تصویر بکشانند. در همین جهت، فردا مردم با حضور میلیونی خود در این راهپیمایی بر این توصیه رهبری که فرمودند روز ۲۲ بهمن نمایانگر اتحاد، همدلی و به بیانی همت مسئولان متعهد و همراهی ملت متحد در راستای راه حل مشکلات خواهد بود، صحه خواهند گذاشت و مشارکت خود در راستای اعتلا و رفع مشکلات کشور با دولت و مسئولان را به همگان اعلام خواهند کرد.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «شکار شنبه» را برگزید و نوشت: «صبح شنبه گردانهای عزالدین قسام، شاخه نظامی جنبش حماس در پنجمین دور از تبادل اسرا با رژیم اشغالگر صهیونیستی در سکویی که برای مرحله پنجم تبادل اسرا در نوار غزه تدارک دیده شده بود، تصویری نگران از نخستوزیر رژیم صهیونیستی را نصب کردند که در کنار این تصویر، عبارتی نیز به زبان عبری نوشته شده بود. بر اساس گزارش منابع فلسطینی، این عبارت عبری شعار معروف نتانیاهو در دوران جنگ یعنی «پیروزی مطلق» بود. نخستوزیر اسرائیل در زمان جنگ با گروههای مقاومت فلسطین اعلام کرده بود این نبرد را تنها در صورت نابودی کامل حماس و تحقق «پیروزی مطلق» به پایان خواهد برد.
یک روز قبل از پنجمین تبادل اسرا بین جنبش حماس و رژیم اشغالگر، دفتر اطلاعرسانی هیأت اسرای فلسطینی اعلام کرد در چارچوب مرحله نخست توافق آتشبس / تبادل اسرا روز شنبه ۱۸۳ اسیر فلسطینی از زندانهای رژیم صهیونیستی از جمله زندان عوفر و کتزیوت آزاد میشوند. این بیانیه اعلام کرد: از بین این اسرا ۶ نفر محکوم به حبس ابد بودند که به خارج از اراضی اشغالی تبعید خواهند شد و همچنین ۵۴ اسیر که به حبسهای بلندمدت محکوم بودند آزاد خواهند شد و در مقابل ۲ اسیر صهیونیست از دسته سالخوردگان و یک صهیونیست دیگر از دسته مجروحان و بیماران آزاد خواهند شد. همچنین در بیانیه آمده بود: ۱۲ اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد و ۱۱۱ اسیر اهل غزه که پس از ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳ میلادی به دست ارتش اسرائیل بازداشت شده بودند در مقابل اسیر بیمار صهیونیست آزاد خواهند شد.
دور پنجم تبادل اسرا میان حماس و رژیم صهیونیستی در حالی برگزار شد که مانند دورهای پیشین، جنبش حماس با قدرت در میدان تبادل حاضر شد و نیروهای حماس با لباس و تجهیزات نظامی و شمار بالا در محل تبادل حضور داشتند؛ نیروهایی که رژیم صهیونیستی مدعی نابودی آنها بود و دست کم ساختار رزمی حماس را ضعیف شده معرفی میکرد اما در ۵ دور مبادله اسرا بین رژیم صهیونیستی و جنبش حماس این نیروها با حضور پرشمار خود نشان دادند همچنان نیرویی قدرتمند در باریکه غزه هستند و حضور چند تن از فرماندهان حماس همچون ابوعمر الحواجری، فرمانده گردان الشاطی که رژیم صهیونیستی مدعی ترور آنها بود نیز ضربه سنگینی به اشغالگران بود.
به نظر میرسد پیام پنجمین دور از تبادل اسرا به منظور خارج کردن دولت صهیونیست و رئیسجمهور آمریکا از توهم پیروزی و غلبه بر نوار غزه است؛ توهمی که در روزهای اخیر منجر به ارائه طرح کوچ اجباری مردم غزه به خارج از این باریکه شده بود. در سوی دیگر ماجرا واکنش صهیونیستها به تبادل روز شنبه است که نشاندهنده شکست رژیم صهیونیستی است.
سخنان اپوزیسیون دولت رژیم صهیونیستی نشاندهنده شکست سیاستهای دولت رژیم صهیونیستی در قبال اسرای صهیونیست در نوار غزه است؛ سیاستی که مانع تبادل اسرا و توافق آتشبس به مدت ۱۶ ماه شد و به همین دلیل نیز بسیاری از اسرای صهیونیست در نوار غزه بر اثر بمباران و تجاوزات ارتش رژیم اشغالگر به هلاکت رسیدند و در نهایت نیز توافق آتشبس با همان شرایطی که از پیش توسط حماس تعیین شده بود، در دستور کار صهیونیستها قرار گرفت.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «تداوم دیپلماسی فعال» را برگزید و نوشت: «بعد از سخنان روز جمعه رهبری درباره مذاکرات با دولت جدید آمریکا شاهد فضای جدید سیاسی و رسانهای در کشور درباره این موضوع هستیم. دراینباره فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در شبکه ایکس نوشت «راهبرد دولت شنیدهشدن یک صدای واحد از ایران است. ضمن آنکه همه به مشکلات واقف هستند، امروز در مقایسه با دیروز نیاز بیشتری به وفاق و همدلی برای عبور از مشکلات داریم». مهاجرانی نوشتهاش را اینگونه ادامه داد «مذاکرات با کشورهای اروپایی ادامه خواهد داشت و همه بهخوبی میدانند ایران در شرایطی که مذاکره غیرشرافتمندانه باشد، به آن تن نخواهد داد».
در پیوست نکته سخنگوی دولت، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی هم در سخنانی به ادامه مذاکرات اروپا بهعنوان راهحل جایگزین اشاره داشت و تصریح کرد «آقا اشاره کردند که مذاکره طبیعی است، مگر در دولت شهید رئیسی با اروپا مذاکره نمیکردند؛ نباید انسداد ایجاد کرد. آقا فرمودند ما با [آمریکا] مذاکره نمیکنیم؛ این روشن و تمام شد؛ معنایش این نیست که با بقیه مذاکره نمیکنیم». البته رئیس مجلس هم مانند مهاجرانی، شرایط فعلی برای کلیدزدن مذاکرات با آمریکاییها را شرافتمندانه نمیداند و به اذعان او «اگر از من سوال شد بین هریس و ترامپ فرقی وجود دارد؟ گفتم بله، ترامپ قاتل شهید سلیمانی است، مگر میشود بیتفاوت باشیم، حتی بین این دو نفر. اینکه حضرت آقا میفرمایند شرافتمندانه نیست، خوب نیست.»
دراینبین هم برداشتهای مختلفی از سخنان رهبری درباره مذاکره در میان سیاسیون مطرح شد، کمااینکه مهدی فضایلی، [عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب] طی پیامی که در حساب کاربری ایکس و در واکنش به برداشت حسامالدین آشنا از سخنان رهبری در دیدار فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش، نوشت «این برداشت تحریف آشکار است».
ظریف درباره مذاکره با آمریکا گفته است «روی کلمه به کلمه برجام مذاکره شد، ولی ترامپ یکباره یک چیزی را امضا میکند و میگوید همه آن باطل است. با این آدم اصلاً میشود مذاکره کرد؟» او افزوده است «آیا این جز یک نمایش تبلیغاتی است؟ اگر دنبال مذاکره هستید، ایران هیچوقت نگفته که مخالف مذاکرهایم. ما ثابت کردیم که طرفدار مذاکره هستیم، اما شما نشان دهید که مذاکره با شما ارزش وقت آدم را دارد.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «کودتای ماسک علیه بوروکراسی» را برگزید و نوشت: «نمایندگان وزارت کارآمدی ماسک در نهادهای اصلی نفوذ کردهاند و هزاران کارمند دولت را اخراج یا تعلیق کردهاند و به انبوهی از دادههای حساس امنیتی، مالی و بهداشتی دسترسی پیدا کردهاند. مقامات وزارت کارآمدی در قسمتهای مختلف دولت فدرال، از جمله وزارت خزانهداری، وزارت خارجه و وزارت بهداشت، ورود پیدا کردهاند. آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده با بودجه ۴۰ میلیارد دلاری در عمل تعطیل شده و قراردادهایش لغو شده است و نیروی انسانی آن از ۱۰ هزار نفر به ۶۰۰ نفر کاهش یافته است.
در یکی دیگر از اقدامات ضربتی کارکنان وزارت کارآمدی که قانونگذاران ارشد را نیز شوکه کرده است، حسابرسی تریلیاردها دلار انتقال پول آغاز شده و امکان دسترسی آنها به شمارههای تأمین اجتماعی، جزئیات حسابهای بانکی و حتی سوابق بهداشتی شهروندان آمریکایی فراهم شده است. چند سناتور دموکرات این هفته در واکنش به این اقدامات به کاخ سفید اعتراض کردند. به گفته آنها، «اطلاعاتی درباره اینکه چه کسانی به طور رسمی به استخدام وزارت کارآمدی درآمدهاند و اینکه این وزارت بر اساس کدام اختیارات و مقررات عمل میکند، در اختیار عموم و کنگره قرار نگرفته است.» همزمان چند عضو کنگره این هفته به اعتراضات علیه ایلان ماسک در مقابل وزارت خزانهداری آمریکا پیوستند و پلاکاردهایی با شعار «کودتا را متوقف کنید» در دست گرفتند. وزارت کارآمدی اگرچه توانسته است سریع عمل کند، بااینحال، با مقاومتهایی نیز روبهرو شده است. برای مثال، تا روز پنجشنبه تنها ۶۰ هزار نفر از کارکنان فدرال پیشنهاد بازخرید این وزارت را پذیرفته بودند، رقمی که با پیشبینی صدها هزار نفری کاخ سفید فاصله زیادی دارد. البته خود ترامپ به محدودیتهای اختیارات ماسک اشاره کرده است و اخیراً در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت: «ایلان بدون تأیید ما نمیتواند کاری کند و کاری نخواهد کرد.» بااینحال، ترامپ روز جمعه «کار بزرگی» را که ماسک در حال انجام آن است، تحسین کرد و گفت او «در حال شناسایی کلاهبرداریها، مفاسد و هدررفتهای عظیم است.»
برخی تلاشها برای به چالش قانونی کشاندن وزارت کارآمدی پیشرفت داشته است. اما ترامپ وعده داده است به مزایای رفاهی بههیچوجه دست نزند و بسیار بعید به نظر میرسد کنگرهای که در اختیار جمهوریخواهان است، اجازه کاهش قابلتوجه بودجه پنتاگون را صادر کند. خود ماسک نیز اعلام کرده است که اهداف بعدی او میتوانند وزارت آموزش و سرویس درآمد داخلی باشند. البته ورود راسل ووت به کاخ سفید بهعنوان رئیس جدید دفتر مدیریت و بودجه، شخصی که سالها نحوه گرفتن «اختیار کیف پول» از کنگره و واگذاری آن به قوه مجریه را طرحریزی کرده است، میتواند تلاشهای وزارت کارآمدی را بهشدت تقویت کند.»