شفاانلاین»سلامت» باروری با روش IVF (In Vitro Fertilization) یا لقاح مصنوعی یک روش پیشرفته پزشکی است که به کمک آن، فرآیند باروری در خارج از بدن انجام می‌شود. این روش یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین راهکارها برای زوج‌هایی است که به دلایل مختلف قادر به بارداری طبیعی نیستند. در این مقاله، به توضیح جزئیات فرآیند IVF، مراحل آن، دلایل انجام آن، مزایا و معایب این روش خواهیم پرداخت.
ای وی اف چیست؟
به گزارش شفاآنلاین: ای وی اف (IVF) یا لقاح مصنوعی یک روش درمانی برای زوج‌هایی است که به دلایل پزشکی نمی‌توانند به طور طبیعی باردار شوند. در این روش، تخمک زن و اسپرم مرد در خارج از بدن ترکیب می‌شوند تا جنین تشکیل شود. پس از تشکیل جنین، آن را به رحم زن انتقال می‌دهند. این روش ابتدا در دهه ۱۹۷۰ میلادی برای درمان نازایی در انسان به کار گرفته شد و به مرور زمان به یکی از روش‌های اصلی درمان نازایی تبدیل شد.
دلایل انجام ای وی اف چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود زوج‌ها تصمیم بگیرند از روش IVF (لقاح مصنوعی) برای بارداری استفاده کنند. در زیر به مهم‌ترین دلایل انجام IVF اشاره می‌کنم:
- مشکلات مربوط به تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ
یکی از رایج‌ترین دلایل استفاده از IVF، مشکلاتی است که مربوط به لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها می‌شود. اگر لوله‌های فالوپ مسدود یا آسیب دیده باشند، تخمک نمی‌تواند به درستی از تخمدان به سمت رحم حرکت کند. IVF به این زوج‌ها کمک می‌کند تا تخمک‌ها در آزمایشگاه بارور شوند و نیازی به عبور از لوله‌های فالوپ نباشد.
- مشکلات تخمک‌گذاری
در برخی زنان، تخمدان‌ها به اندازه کافی تخمک تولید نمی‌کنند یا تخمک‌گذاری به درستی انجام نمی‌شود. در این حالت، ممکن است استفاده از IVF راه‌حل مناسبی باشد. به کمک داروهای تحریک تخمک‌گذاری، تخمک‌های بیشتری تولید می‌شود و سپس این تخمک‌ها به آزمایشگاه منتقل می‌شوند تا با اسپرم بارور شوند.
- مشکلات مردانه (مشکل در اسپرم)
مشکلاتی مانند کم بودن تعداد اسپرم، تحرک پایین اسپرم یا کیفیت ضعیف اسپرم می‌تواند باعث ناتوانی در بارداری طبیعی شود. در مواردی که اسپرم به اندازه کافی سالم نباشد، IVF می‌تواند با استفاده از روش‌هایی مانند ICSI (تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی) شانس بارداری را افزایش دهد، که در آن اسپرم به طور مستقیم به داخل تخمک تزریق می‌شود.
- نازایی بی‌توضیح
در برخی موارد، علت نازایی هیچ‌گونه توضیح پزشکی مشخصی ندارد. به این حالت “نازایی بی‌توضیح” گفته می‌شود. در چنین مواردی، زوج‌ها ممکن است IVF را به عنوان یک گزینه درمانی در نظر بگیرند، زیرا این روش شانس بارداری را با کنترل دقیق‌تر شرایط افزایش می‌دهد.
با افزایش سن، به خصوص پس از ۳۵ سالگی، کیفیت و تعداد تخمک‌های زن کاهش می‌یابد. در این شرایط، IVF می‌تواند به افزایش شانس بارداری کمک کند. در برخی موارد، استفاده از تخمک‌های اهدا شده از طرف زنانی که تخمک‌های با کیفیت بالاتر دارند، می‌تواند راه‌حل باشد.
- استفاده از تخمک یا اسپرم اهدا شده
در صورتی که یکی از زوجین مشکل باروری داشته باشد و نتواند تخمک یا اسپرم سالم فراهم کند، ممکن است از تخمک یا اسپرم اهدا شده استفاده شود. این عمل می‌تواند به زنان یا مردان که دچار مشکلات ژنتیکی یا مشکلات تولید مثل هستند، کمک کند تا بچه‌دار شوند.
- مشکلات ژنتیکی
گاهی اوقات، زوج‌ها به دلیل نگرانی‌های ژنتیکی تصمیم می‌گیرند از IVF استفاده کنند. در این حالت، جنین‌های حاصل از IVF ممکن است برای انجام تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی (PGD) تحت بررسی قرار گیرند تا از ابتلای آن‌ها به بیماری‌های ژنتیکی خاص جلوگیری شود.
- آسیب یا نارسایی تخمدان
در برخی از زنان که دچار نارسایی زودرس تخمدان هستند (یعنی تخمدان‌ها زودتر از موعد توانایی تولید تخمک را از دست می‌دهند)، IVF می‌تواند یک گزینه درمانی موثر باشد. در این شرایط، حتی اگر زن تخمک‌های سالم نداشته باشد، استفاده از تخمک اهدا شده می‌تواند امکان بارداری را فراهم کند.
- زوج‌هایی که با مشکلات رابطه جنسی روبه‌رو هستند
در برخی موارد، مشکلاتی مانند درد یا مشکلات فیزیکی در رابطه جنسی، مانع از بارداری طبیعی می‌شود. در این شرایط، IVF می‌تواند به عنوان یک گزینه موثر برای بارداری مطرح باشد.
- تجربیات گذشته با مشکلات بارداری
زوج‌هایی که قبلاً مشکلات باروری داشته‌اند، ممکن است بعد از چندین بار سقط جنین یا درمان‌های نازایی دیگر، تصمیم بگیرند از IVF استفاده کنند. IVF می‌تواند احتمال بارداری موفق را با استفاده از جنین‌های با کیفیت بالا و شرایط کنترل‌شده افزایش دهد.
مراحل انجام ای وی اف چگونه است؟
فرآیند IVF شامل چند مرحله است که به شرح زیر می‌باشد:
- تحریک تخمک‌گذاری
در ابتدا، برای افزایش تعداد تخمک‌های زن، داروهایی برای تحریک تخمک‌گذاری تجویز می‌شود. این داروها باعث می‌شود که تخمدان‌ها تعداد بیشتری تخمک تولید کنند تا شانس باروری بیشتر شود. این مرحله معمولاً حدود ۱۰ تا ۱۴ روز طول می‌کشد و پزشک به طور مرتب با استفاده از سونوگرافی و آزمایش‌های خون تخمک‌ها را کنترل می‌کند.
- برداشت تخمک‌ها
پس از تحریک تخمک‌گذاری، زمانی که تخمک‌ها به اندازه مناسب رسیده‌اند، از طریق یک فرآیند به نام آسپیراسیون تخمدانی تخمک‌ها از تخمدان‌ها خارج می‌شوند. این فرآیند به صورت جراحی کوچک و تحت بیهوشی انجام می‌شود. تخمک‌ها برای باروری به آزمایشگاه منتقل می‌شوند.
- جمع‌آوری اسپرم
در این مرحله، اسپرم مرد از طریق خودآزمایی جمع‌آوری می‌شود. در برخی موارد، اگر مرد مشکلاتی در تولید اسپرم داشته باشد، ممکن است اسپرم از طریق جراحی از بیضه‌ها یا اپیدیدیم استخراج شود.
- لقاح تخمک و اسپرم
پس از جمع‌آوری تخمک‌ها و اسپرم، در آزمایشگاه تخمک‌ها و اسپرم‌ها به هم افزوده می‌شوند. در برخی موارد خاص، برای افزایش احتمال بارداری، ممکن است از تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) استفاده شود که در آن یک اسپرم به طور مستقیم به داخل تخمک تزریق می‌شود.
پس از لقاح، تخمک‌ها شروع به تقسیم می‌کنند و جنین‌ها به مدت ۳ تا ۵ روز در شرایط ویژه در آزمایشگاه کشت داده می‌شوند. این مدت زمان برای مشاهده روند رشد جنین و انتخاب بهترین جنین‌ها برای انتقال به رحم استفاده می‌شود.
- انتقال جنین به رحم
در نهایت، یکی یا چند جنین با کیفیت بالا به رحم زن انتقال داده می‌شود. این فرآیند به صورت غیرجراحی و با استفاده از یک کاتتر نرم انجام می‌شود. این مرحله معمولاً بدون درد است، اگرچه ممکن است برخی از زنان احساس ناراحتی کنند.
- آزمایش بارداری
حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از انتقال جنین، آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون بارداری (hCG) انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا جنین در رحم لانه کرده است یا خیر. در صورت مثبت بودن نتیجه، پزشک ادامه مراقبت‌ها را توصیه خواهد کرد.
مزایای آی وی اف برای درمان ناباروری
- افزایش شانس بارداری : IVF می‌تواند شانس بارداری را در زوج‌هایی که به دلیل مشکلات مختلف قادر به بارداری طبیعی نیستند، افزایش دهد.
- امکان استفاده از تخمک یا اسپرم اهدا شده : این امکان وجود دارد که در صورت نیاز از تخمک یا اسپرم اهدا شده استفاده شود.
- تکنولوژی‌های جدید : پیشرفت‌های فناوری در IVF، مانند ICSI و تست‌های ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی، شانس بارداری موفق را افزایش داده‌اند.
آشنایی با معایب ای وی اف
- هزینه بالا : IVF یک روش پرهزینه است و بسیاری از بیمه‌ها این هزینه‌ها را پوشش نمی‌دهند.
- امکان چندقلویی : یکی از معایب IVF این است که ممکن است جنین‌های زیادی در رحم کاشته شوند، که باعث افزایش احتمال بارداری چندقلویی می‌شود.
- موارد شکست : گاهی اوقات، حتی با وجود پیشرفت‌های پزشکی، IVF ممکن است شکست بخورد و بارداری اتفاق نیفتد.
اگرچه این روش می‌تواند شانس بارداری را افزایش دهد، ولی همچنان بستگی به عوامل مختلفی مانند سن، کیفیت تخمک و اسپرم و وضعیت سلامت کلی فرد دارد.
دیسکریپشن: روش ای وی اف راهی برای درمان ناباروری که پزشکان با پیشرفت علم پزشکی و فناوری به آن دست یافته اند. دیگر نگران نداشتن فرزند نباشید، می توانید فرزند خود را در آغوش بگیرید.