به گزارش خبرگزاری ایمنا، بخش کشاورزی در ایران، با وجود چالش‌هایی همچون کمبود آب، تغییرات اقلیمی و نوسانات قیمت‌ها، همواره نقش مهمی در اقتصاد کشور داشته است. گندم به عنوان یکی از اصلی‌ترین محصولات کشاورزی و یک کالای اساسی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تولید این محصول نه تنها به تأمین نیازهای داخلی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک منبع درآمدزایی برای کشاورزان و عاملی برای توسعه روستایی نیز عمل کند.
با این حال، گندم‌کاری همواره با ریسک‌های متعددی همراه است. خشکسالی، سیل، آفات و بیماری‌ها می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری به مزارع وارد کنند و باعث کاهش تولید و درآمد کشاورزان شوند. در این شرایط، بیمه به عنوان یک ابزار حمایتی، می‌تواند نقش مهمی در کاهش این ریسک‌ها و تضمین تولید پایدار ایفا کند. در سال‌های اخیر، دولت ایران تلاش کرده است با ارائه طرح‌های بیمه‌ای متنوع و حمایت از صندوق بیمه کشاورزی، گندم‌کاران را در برابر خسارات احتمالی حمایت کند.
بیمه محصولات کشاورزی در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۵۸ با هدف کمک به کشاورزانی که محصولاتشان بر اثر حوادث طبیعی آسیب دیده بود، ایجاد شد. در سال ۱۳۸۷، صندوق بیمه کشاورزی گسترش پیدا کرد و پوشش‌های بیمه‌ای گسترده‌تری را با عنوان بیمه کشاورزی به کشاورزان ارائه کرد.
صندوق بیمه کشاورزی به منظور تأمین خسارات ایجاد شده در محصولات کشاورزی کشاورزان و ارائه دیگر پوشش‌های بیمه‌ای مختلف به بیمه‌شدگان ایجاد شده است. این صندوق با ایجاد وب‌سایت و ارائه خدمات غیرحضوری، به دنبال اطلاع‌رسانی و ارائه خدمات بهتر به کشاورزان است.
بیمه اجباری تمام خطر گندم دیم و آبی و دانه‌های روغنی در راستای ماده ۳۳ برنامه هفتم توسعه در سال زراعی جاری (۱۴۰۴-۱۴۰۳) اجباری شده است. هدف از این طرح، پوشش کامل خسارات ناشی از حوادث قهری و طبیعی برای کالاهای دارای خرید تضمینی از جمله گندم است.
انواع طرح‌های بیمه گندم
در راستای اجرای ماده ۳۳ برنامه هفتم توسعه، سه طرح بیمه برای گندم اجرا می‌شود:
-طرح بیمه گندم دیم
-طرح بیمه گندم آبی با پوشش عامل خطر خشکسالی
-طرح بیمه گندم آبی بدون پوشش عامل خطر خشکسالی
فرایند صدور بیمه‌نامه با استفاده از اطلاعات پهنه کشاورزان انجام می‌شود. اطلاعات پهنه ابتدا در اختیار نمایندگان و کارگزاران قرار می‌گیرد و سپس در مورد صدور بیمه‌نامه اجباری به کشاورزان اطلاع‌رسانی و صحت‌سنجی می‌شود. انتظار می‌رود نزدیک به ۷۰ درصد کشاورزان با کارگزاران همکاری و بر اساس اطلاعات دقیق، بیمه‌نامه صادر شود.
حق بیمه سهم دولت ۳۰ تا ۴۰ درصد اعتباراتی است که به صندوق تخصیص داده می‌شود. حق بیمه سهم کشاورزان نیز از محل مطالبات و خرید تضمینی گندم گرفته می‌شود. تصمیم بر این است که حق بیمه از مبلغ اعلام شده برای فروش گندم کسر نشود و هر میزان تخصیصی که انجام شود، توسط صندوق به حساب کشاورز عودت داده خواهد شد.
صندوق بیمه کشاورزی بیش از ۹۰ درصد غرامت‌ها را در بخش زراعت در سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ پرداخت کرده است و تنها ۱۷۰ میلیارد تومان دیگر باقی مانده که با تخصیص اعتبارات به کشاورزان پرداخت خواهد شد. نزدیک به ۲ هزار میلیارد تومان غرامت مربوط به سال زراعی گذشته تاکنون در سامانه صندوق بیمه کشاورزی تأیید و ثبت شده است.
مزایای بیمه گندم‌کاران در ایران
۱- کاهش ریسک‌های مالی: بیمه گندم‌کاران باعث کاهش ریسک‌های مالی ناشی از خسارات طبیعی و حوادث غیرمترقبه می‌شود. با دریافت غرامت، کشاورزان می‌توانند بخشی از خسارات خود را جبران کنند و از ورشکستگی جلوگیری کنند.
۲- تضمین تولید پایدار: بیمه با ایجاد اطمینان در بین کشاورزان، باعث تشویق آن‌ها به ادامه تولید و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی می‌شود. این کار به تضمین تولید پایدار گندم و خودکفایی کشور در این زمینه کمک می‌کند.
۳- افزایش درآمد کشاورزان: با کاهش خسارات و تضمین تولید، درآمد کشاورزان افزایش می‌یابد. این امر باعث بهبود وضعیت معیشتی آن‌ها و افزایش رضایت‌مندی‌شان می‌شود.
۴- ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی: تضمین تولید و افزایش درآمد کشاورزان، باعث ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در مناطق روستایی می‌شود. این امر به کاهش مهاجرت از روستاها به شهرها و توسعه متوازن کشور کمک می‌کند.
به گزارش ایمنا، بیمه گندم‌کاران در ایران، با وجود چالش‌ها و مشکلاتی که دارد، یک ابزار حیاتی برای حمایت از تولید این محصول اساسی و تضمین امنیت غذایی کشور است. با اتخاذ راهکارهای مناسب و تلاش برای بهبود وضعیت بیمه، می‌توان گام‌های مؤثری در راستای توسعه پایدار بخش کشاورزی و افزایش رفاه کشاورزان برداشت.
دولت با حمایت از صندوق بیمه کشاورزی و ارائه طرح‌های بیمه‌ای کارآمد، می‌تواند به گندم‌کاران امیدواری ببخشد و آن‌ها را به ادامه تولید تشویق کند. این کار نه تنها به خودکفایی کشور در تولید گندم کمک می‌کند، بلکه باعث ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در مناطق روستایی نیز می‌شود.