[حمید رضا خالدی] فروش آنلاین طلا چند ماهی است که به یکی از جنجالی‌ترین شیوه‌های داد و ستد مجازی بدل شده است. کافی است سری به خیابان‌های تهران و شهر‌های بزرگ بزنید تا انواع بیلبورد‌هایی را ببینید که تبلیغ فروش آنلاین این فلز گرانبها را می‌کنند. تبلیغاتی که به شما وعده می‌دهد که حتی با ۱۰۰ هزار تومان نیز می‌توانید طلا خریداری کنید! این حجم از تبلیغات باعث شده تا بنا بربرخی از آمار اعلام شده، بیش از ۱۰ میلیون نفر در این شیوه داد و ستدی طلا خریداری کنند. این استقبال گسترده اما باعث شده تا گروهی از کارشناسان و منتقدان اعلام کنند که اگر نظارتی روی این خرید و فروش‌ها انجام نشود، ممکن است کشور دوباره با پروند‌های مشابهی مانند کورش کمپانی و... روبرو شود. بخصوص آنکه بسیاری از شهروندان هیچ قطعه طلایی را به صورت فیزیکی دریافت نمی‌کنند و فقط مانند سهام، در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند. این در حالی است که پلیس همچنان بر این اصل پافشاری دارد که کاملاً روی عملکرد این پلتفرم‌ها نظارت دارد و تلاش می‌کند تا از هر گونه کلاهبرداری جلوگیری کند.
در فضای جامعه کنونی که تورم و فشار‌های اقتصادی، کسب و کار‌های مختلف و به همان نسبت، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف را به چالش کشیده است، چند ماهی است که موج جدیدی از سرمایه‌گذاری به راه افتاده که باعث شده تا میلیون‌ها نفر، بخشی از سرمایه‌هایشان را از ماشین و خودرو و... بیرون بکشند و در این شیوه جدید سرمایه‌گذاری کنند. شیوه‌ای به نام خرید آنلاین طلا. روش نوینی که استقبال کم نظیر هموطنان از آن باعث شده تا نگرانی‌هایی از سوی کارشناسان و متخصصان در مورد صحت و سلامت این معاملات و چگونگی انجام آن، مطرح شود.
این افراد معتقدند که اگر نظارت دقیقی روی این موج جدید کسب و کاری نشود، ممکن است در آینده‌ای
نه چندان دور، بار دیگر شاهد پرونده‌های بزرگ و زیادی در مورد کلاهبرداری در بخش خرید آنلاین طلا را شاهد باشیم. با این حال سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا در یکی از آخرین اظهار نظر‌ها در این خصوص گفت: با توجه به استقبال صورت‌گرفته از این سایت‌ها و به‌منظور جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی، پلیس امنیت اقتصادی فراجا با همکاری قوه قضائی به این موضوع ورود پیدا کرده است و با توجه به استقبال انجام‌شده از این سایت‌ها و امکان سوءاستفاده‌های احتمالی و جلوگیری از اتفاقات مشابه مثل موضوع کوروش کمپانی و... و به‌منظور دفاع از حقوق شهروندان با حضور نمایندگان بانک مرکزی، اتاق اصناف و سایر سازمان‌های مرتبط و... تلاش داریم با تعریف سازوکار‌های لازم امنیت بایسته را در این حوزه ایجاد و از فرصت‌طلبان اجازه سوءاستفاده را سلب کنیم.
سردار منتظرالمهدی، سخنگوی پلیس نیز از اِشراف پلیس بر فعالیت سکو‌های مجازیِ خرید و فروش طلا در کشور خبر داد و افزود: پلیسِ امنیت اقتصادی فراجا طی یک‌سال گذشته و به ویژه در نیمه دوم سال با رونق گرفتنِ مبادله تجاری طلا، سکه، شمش و سایرِ مَسکوکاتِ باارزش در فضای مجازی؛ اقدام به رصد و جلوگیری از هرگونه آسیب به دارایی‌های مردم نموده و با هرگونه خالی فروشی و سوءاستفاده از شهروندان مقابله و برای چندین مؤسسه نامعتبر پرونده قضایی تشکیل و از ادامه فعالیت آنان جلوگیری بعمل آورده است.
وی تصریح و توصیه اکید کرد که مردم به د‌ارا بودن و اخذِ «نماد تجارتِ الکترونیکی» در سکو‌های خرید و فروش طلا توجه کرده و سپس اقدام به مبادله نمایند و تحت تأثیر تبلیغاتِ فیک در فضای مجازی قرار نگیرند.
انبارداری به جای تولید
سید امیر سیاح، رئیس سابق مرکز ملی مطالعات، پایش و بهبود محیط کسب و کار با ذکر اینکه پلیس ووزارت صمت دو نهاد متولی نظارت بر فروش آنلاین طلا هستند به «شهروند» می‌گوید: دلیل استقبال هموطنان از خرید آنلاین طلا، طبیعی است چرا که تورم و موفق نبودن سرمایه‌گذاری در بخش‌های دیگر باعث شده تا مردم به دنبال سرمایه‌گذاری روی طلا به عنوان کالایی که ارزشش کمتر نخواهد شد، بروند. وی البته معتقد است: به شخصه بر این باورم که اگر سرمایه‌های مردم به سمت خرید طلا برود بسیار بهتر از آن است که به سمت بیت کویین و ارز‌های دیجیتال و اسکناس برود. صیاح البته تصریح می‌کند: دوستان ما در پلیس و وزارت صمت اعلام کرده‌اند که روی این سایت‌ها نظارت کامل را دارند و مدیران این سایت‌ها، به اندازه خرید‌ها، در بانک مرکزی طلا دپو می‌کنند. سؤال اینجاست که چرا باید اینهمه طلا در بانک‌ها دپو شود؟ چرا نباید این حجم از طلا پشتوانه‌ای برای تولید باشد و در این بخش سرمایه‌گذاری شود؟
وی در مورد اینکه آیا همه کسانی که حتی با سرمایه‌هایی برابر ۱۰۰ هزار تومان می‌توانند طلای فیزیکی دریافت کنند؟ می‌گوید: طبیعتا چنین چیزی امکان ندارد. مگر اینکه سرمایه‌گذار مقداری طلا بخرد که بشود فیزیکی آن را تحویل داد. ولی به هر حال هر کسی با هر سرمایه‌ای می‌تواند در این زمینه سرمایه‌گذاری کند و مثل سهام، طلا بخرد ودر سود و زیانش شریک شود. رئیس سابق مرکزملی مطالعات، پایش و بهبود محیط کسب و کاردر مورد اینکه خرید و فروش در این سایت‌ها چقدر مورد اطمینان است؟ می‌گوید: خوشبختانه همزمان با بالا گرفتن تب خرید و فروش آنلاین طلا، پلیس و وزارت صمت اعلام کردند که نظارت‌های سفت و سختی را بر این سایت‌ها دارند و از مدیران آن‌ها، ضمانتهای لازم را کسب کرده‌اند. بنابراین اگر یکی از این سایت‌های معتبر، تخلفی بکند، این دو نهاد باید پاسخگو باشند. وی به هموطنان توصیه می‌کند که هموطنان از سایت‌های معتبر طلای مد نظر خودشان را بخرند و در عین حال می‌گوید: فروش آنلاین طلا فقط مختص کشور ما نیست بلکه در بسیاری از کشور‌ها این نوع فروش مرسوم است. اما باید کاملاً قاعده‌مند و دقیق انجام شود. چون طلا یک کالای استراتژیک است و نباید به سادگی دستمایه گروهی سودجو قرار گیرد.
لزوم اخذ مجوز از اتحادیه طلا و جواهر
نادر بذر افشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهرات تهران اما به شدت نسبت به فروش آنلاین طلا، البته به شیوه کنونی آن منتقد است. وی در گفت و گو با «شهروند» می‌گوید: واقعیت این است که یکسری از کالا‌ها، به گونه‌ای هستند که یا نمی‌شود آن‌ها را به صورت آنلاین فروخت یا اینکه برای فروش به شیوه برخط، باید سازوکار‌های ویژه‌ای برای آن‌ها تدوین شود. طلا هم از همین دست کالا‌ها است.
وی ادامه می‌دهد: از سویی سایت‌هایی که اقدام به فروش آنلاین طلا می‌کنند زیر نظر اتحادیه کسب و کار‌های مجازی هستند در حالیکه فروش طلا با توجه به ارزش و اهمیت و بحث عیارسنجی و... یک کار کاملاً تخصصی است و این اتحادیه عملاً تخصص این کار را ندارند. مثلاً الان گفته می‌شود که این سایت‌ها مکلف شده‌اند تا به همان مقداری که شهروندان طلا می‌خرند، طلا در بانک‌ها به‌امانت بگذارند. اما سؤال مهم اینجاست که چه کسی این طلا‌ها را عیار سنجی می‌کند؟!
نحوه واگذاری طلا به خریدارانی که می‌خواهند طلایشان را تحویل بگیرند چگونه است؟
بذرافشان با اشاره به جلساتی که با نهاد‌های متولی در این زمینه داشته‌اند می‌گوید: در این جلسات خواسته ما این بود که برای آنکه شهروندان متضرر نشوند و سرمایه‌هایشان برباد نرود، بهتر است این پلتفرم‌ها از دو جا مجوز بگیرند. یکی از اتحادیه خودشان و یکی از اتحادیه طلافروشان.
وی در برخی اظهار نظر‌ها که این حجم زیاد از تبلیغات گسترده و همزمان شرکت‌های آنلاین فروش طلا را مشکوک و قابل تامل می‌دانند می‌گوید: برای ما هم این همه تبلیغ جای سؤال دارد. با یک حساب سرانگشتی به راحتی می‌توانید ببینید که حجم هزینه‌های تبلیغاتی که در سطح شهر و از طرق مختلف صورت می‌گیرد، اصلاً نسبت به سود طلای آب شده فروش رفته توجیه ندارد! اصلاً شاید بد نباشد که بدانید در هیچ کجای جهان، طلای آب شده را اینگونه و به صورت مویرگی نمی‌فروشند. چون اصولاً طلا می‌تواند اقتصاد یک کشور را دستخوش تغییر کند و عرضه و تقاضای آن براساس یکسری فرمول و محاسبات خاص باید انجام شود.
رئیس اتحادیه طلا و جواهرات تهران با تأکید براینکه اتحادیه طلا و جواهر و متخصصان این حوزه به هیچ عنوان مخالف عرضه و فروش کالا در فضای مجازی نیستند می‌گوید: اما همانطور که گفتم برخی از کالا‌ها مستثنی هستند. مثل همین طلا و فلزات گرانبها و نباید به فروش آن‌ها مانند عرضه پوشاک و.... نگاه کرد. به هر تقدیر‌امیدواریم مسئولان و متولیان با نظارت و مدیریت دقیق این اپلیکیشن‌ها، راه سودجویی برای گروهی را که با هزار‌امید و آرزو بخشی یا تمام سرمایه زندگی خود را از این طریق سرمایه‌گذاری می‌کنند، ببندند.