شناسهٔ خبر: 71182140 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

خاتی ؛ سینمای اصیل اجتماعی

شهرکرد-ایرنا- آغاز اکران جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در چهارمحال و بختیاری با یک اثر اصیل سینمایی همراه شد، «خاتی » به کارگردانی فریدون نجفی که رویکردش خلق درام اجتماعی با محوریت مردم‌شناسی ساکنان زاگرس است.

صاحب‌خبر -

به گزارش ایرنا، فیلم سینمایی خاتی فریدون نجفی علاوه بر کشش قابل قبول داستانی به دلیل وفاداری به متن، در کارگردانی نیز بر حفظ مستندات لوکیشن (کوهستان و جنگل محل فیلمبرداری)، بافت فضا ، صدای محیط و تاکید بر تکنیک فیلمبرداری دوربین روی دست موفق عمل کرده است.

شاید بتوان فیلم خاتی را نیم نگاهی به سینمای «نئو رئالیستی» دانست که همه چیز واقعی است و فضا هرگز شکل استودیوی ندارد و نور ، صدا و فضا در جای خود به خوبی کارکرد دارد تا حس زندگی در آن کشف می‌شود.

آغاز فیلم خاتی با «آتش » است و پایان باز آن با «آب» و «خاک» و «سرزمین» در ادامه همراه با زیست تاریخی - اجتماعی این اثر را روایت می‌کند.

دال مرکزی برای نشانه‌شناسی فیلم خاتی فریدون نجفی محیط‌زیست یا زندگی با طبیعت است، همراه با رویکرد جامعه شناسانه از زندگی سنتی عشایر و محیط‌زیست، چنانکه تعارض خرس (حیات وحش) و انسان بر سر تصاحب طبیعت (سرزمین)، نگاهی تاریخی - جهان‌شمولی دارد.

هنوز عده‌ای از علاقه‌مندان سینمای مردم‌نگار- قوم‌نگار(آنتوگرافی) را با مستند « علف» مریان .سی. کوپر به یاد می‌آورند حتی هنوز در گونه از سینما «بلوط» نادر افشاری را مورد کنکاش قرار می‌دهند اما فیلم خاتی یک مردم‌نگاری دراماتیک با روایتی ساده و به دور از پیچیدگی‌های رایج سینمای مدرن است.

روایت ساده به دلیل بی‌غش و غل بودن طبیعت و مردم ایل از سوی کارگردان صورت می‌گیرد اما برای ایجاد تعلیق در روایت داستانی، کارگردان از تکنیک دروبین روی دست استفاده می‌کند تا دوربین به جای سوم شخص، به دنبال القا حس واقع‌گرایانه با انعطاف‌پذیری بالا برای بیننده باشد و از سوی دیگر درام به یک مستند سینمای تبدیل نشود.

یادآوری اینکه؛ سبک سینمایی فیلمسازانی چون «ژان روش» با دوربین روی دست به دنبال روایتی نو و فرهنگ‌شناسانه از زندگی مردم است که در بین منتقدان این سبک امتیاز خوبی دارد.

فیلم خاتی یک پرتره زنانه به نام « خاتی » دارد اما نه بسان یک قهرمان سینمای پر تنش، بلکه یک زن استوار چون کوه از ایل است که در مواجه با چالش‌های محیط‌زیستی، قهرمانانه و حتی گاهی تراژیک به خلق موقعیت می‌پردازد.

در این اثر، زن به مثابه آفریشنگری زمین، ارزش‌گذاری روایی شده است که در برابر عشق به مفهوم عام آن طغیان می‌کند و عاصی است.

رویکرد جهان‌شمولی پرداختن به موضوع حیات انسان و حیات وحش باعث شده است کارگردان به دنبال روایت فرضی در نهادهای اجتماعی جامعه ایلی نرود و آنچه در فیلم «ابژه» درونی است دوری از احساسی شدن لوکیشن‌های سخت و نامیراست.

دریاچه سد (آب)، کوه ، درخت ، انسان ، طبیعت و ماشین در فیلم سینمایی خاتی به موقعیتی معناگرایانه تبدیل شده است و هر کدام از این‌ها تمرکز پیرنگ را به سوژه نزدیک‌تر می‌کند.

کارگردان در اثر خود آیین‌ها و مناسک مربوط به تولد (زایمان)، ازداواج و مرگ را تحلیل نشانه‌شناسانه قرار می‌دهد چه اینکه با آغاز زندگی یک انسان مرگ حیات وحش(خرس) همزمان پدیدار می‌شود.

فریدون نجفی در این اثر می‌کوشد رمزگان‌های خطابی، سبکی، بلاغی مانند روایت شامل شخصیت، پیرنگ و بازیگری را در زبان فیلم بگنجاند و این زبان به زیبایی‌شناختی کار او کمک می‌کند و در نهایت با پایانی باز به مخاطب این اجازه را می‌دهد که خودش درباره رخدادها تاویل متنی داشته باشد.

یکی از مهمترین رمزگان سبکی که فیلم سینمایی خاتی دارد در سکانسی است که باد لباس‌های خاتی را در مقابل چهره و صوت «خان بابا» تکان می‌دهد و از همین جاست که نشانه‌های فیلم جای روایت داستانی محض را پر می‌کند.

بازی روان و بداهه‌پردازانه سارا بهرامی در نقش خاتی و سعید آقاجانی در نقش قباد نشان می‌دهد کارگردان برای بازی گرفتن از بازیگران خود به دنبال ایجاد یک وضعیت عینی و ملموس است مانند آنچه در سبک بازی« آگوستو بوآل‌» قابل مشاهده است.

کارگردان راه رفتن لنگان‌لنگان قباد با بازی سعید آقاجانی را به گونه‌ای طراحی کرده است تا همه زندگی شخصیت داستانی او لنگ بزند و در نهایت عشق و انتقام خاستگاه همیشگی طبیعت باشد.

به گزارش ایرنا، سارا بهرامی، آناهیتا افشار، سعید آقاخانی، فرید سجادی حسینی، علی عامل هاشمی، کاظم نوربخش، آرمیتا مرادی، شادی خلیلی، میلاد آرمند، سحر خطیبی، علیرضا حیاتی و بازیگران خردسال اشکان اردستانی، ارغوان عزیزی، دنیز بیک محمدی گروه بازیگران «خاتی» را تشکیل می‌دهند.

کارگردان این فریدون نجفی، نویسنده احمد رفیع زاده، تهیه‌کننده محمد کمالی‌پور، تدوین یوسف بخشایش، مدیر فیلمبرداری اشکان اشکانی و آهنگساز آن آریا عظیمی‌نژاد است.