گروه فرهنگ دفاع‌پرس- رسول شادمانی؛ رسالت سینما تعالی فرهنگ است و فرهنگ به‌ویژه در بستر جامعه‌شناختی و ارتقای علوم انسانی با تبیین وقایع میهنی و معرفی مفاخر و قهرمانان ملی متبلور می‌شود. بروز و ظهور این رویداد راهبردی، واقعه‌نگاری مهمترین مقطع تاریخ انقلاب اسلامی یعنی دوران دفاع مقدس و بالطبع تصویرگری از قهرمانان آن است.
سردار علی هاشمی از جمله قهرمانانی‌ست که «دانش اقباشاوی» در فیلم «اسفند» سهمی برای این فرمانده‌ی شهید در سینما قائل شده است.
فیلم سینمایی «اسفند» به کارگردانی اقباشاوی و تهیه‌کنندگی مرحوم جلیل شعبانی و مهاجر توحیدپرست محصول مشترک سازمان هنری رسانه‌ای اوج و بنیاد سینمایی فارابی، از آثار به نمایش درآمده در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر است.
اسفند مقطع مهمی از زندگی سردار شهید علی هاشمی، از فرماندهان مطرح دفاع مقدس، معروف به سردار هور در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت را روایت می‌کند. عملیاتی که یکی از بزرگ‌ترین تهاجم‌های ایران به خاک عراق به حساب می‌آید و طی آن سرداران و فرماندهانی، چون ابراهیم همت و حمید باکری به شهادت رسیدند. گستردگی عملیات به همراه شخصیت‌های بزرگ حاضر در این نبرد، حکایت از یک پروژه‌ی مهم دارد که مخاطب را غافلگیر می‌کند.
مشکلات متعددی در دوران دفاع مقدس میان اعراب و عشیره‌های منطقه خوزستان و رزمندگان وجود داشت که درصورت عدم مدیریت می‌توانست به معضلی جدی تبدیل شود. علی هاشمی که خود از بومیان منطقه بود با تدبیر، رایزنی و فعالیت میان آنها، تهدید چالش مردم منطقه با رزمندگان را به فرصت تبدیل کرد و موجب شد اعراب منطقه خود را خالصانه در خدمت دفاع مقدس و انقلاب قرار داده و در این راه مجاهدت‌های کم‌نظیر از خود نشان دهند و با کمک هم، قرارگاهی سری برای شناسایی و طراحی و انجام عملیات آبی خاکی تشکیل دهند که درنهایت منجر به فتح جزایر مجنون شد.
فیلمنامه‌ی اسفند را اقباشاوی خود نوشته که با وجود حساسیت موضوع و جغرافیای انسانی منطقه‌ی خوزستان و نیز شخصیت خاص شهید علی هاشمی کاری بسیار دشوار و حساس است و جرات و جسارت می‌خواهد که بومی بودن اقباشاوی در این امر به او کمک زیادی کرده است.
اقباشاوی در نگارش فیلمنامه به وقایع پیش از عملیات خیبر پرداخته و تمرکز داستان را بر تلاش علی هاشمی به ایجاد وحدت میان اعراب و طوایف منطقه گذاشته است. همین مسئله مقداری موجب کندی روند داستان شده که البته در این قبیل واقعه‌نگاری‌ها می‌تواند بدیهی باشد. بااینحال او در ایجاد موقعیت و خلق درام در نگارش فیلمنامه موفق بوده است.
اقباشاوی در ساختار هم، فیلمنامه را درست اجرا کرده است. پُرداکشن فیلم با توجه به محور داستان به اندازه و بجاست و مانند بسیاری از فیلم‌های همردیف که جهت ایجاد هیجان بیشتر و فضاسازی اغواگرانه از صحنه‌های اکشن و انفجار‌های متعدد استفاده می‌شود پرهیز شده است.
طراحی صحنه و واقع‌انگاری لوکیشن‌ها با دقت انجام شده که مخاطب را در موقعیت زمانی درگیر می‌کند. رنگ و نور، همچنین فیلمبرداری و قاب‌بندی‌های منطبق با داستان و جغرافیای منطقه، منطقی و در خدمت فیلم برای ایجاد ریتم و ضرب‌آهنگ لازم است.
آنچه در این قبیل آثار حساسیت‌زا و گاه پاشنه‌ی آشیل است انتخاب و تعیین ایفاگران نقش فرماندهان معاصر جنگ و طراحی گریم آنهاست که باتوجه به بازه زمانی نه چندان دور از وقایع دفاع مقدس و در قید حیات بودن برخی شخصیت‌ها مانند سردار محسن رضایی، سردار رحیم صفوی، سردار غلامعلی رشید و ... می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و هرگونه خطا موجب قطع ارتباط مخاطب با فیلم شود، اما محسن ملکی به‌عنوان طراح گریم پروژه، با تحقیق و مشاوره‌ی لازم و احتمالاً وسواس کارگردان، اسفند را از این آسیب دور کرده است.
رضا مسعودی در نقش سردار علی هاشمی، مهدی زمین‌پرداز، سعید آل بوعبادی، خیام وقارکاشانی، محمدرضا عقدائی یزدی، یاسین مسعودی و محمد عسگری، جلال باوی، طاهر نیک آزاد، مهدی فتحی و نیما جمالی بازیگران فیلم هستند.
سردار شهید علی هاشمی به‌دلیل آشنایی با مناطق عملیاتی، نقش مهمی در میان فرماندهان سپاه در خلال جنگ داشت. از او به‌عنوان طراح اصلی عملیات خیبر و عملیات بدر یاد می‌کنند. سردار هور سال ۱۳۶۷ و پس از انجام مأموریت تخلیه جزیره مجنون، توسط بالگرد‌های ارتش عراق مورد هدف قرار گرفت و در ٢۶ سالگی به شهادت رسید. پیکر این فرمانده‌ی شهید ۲۲ سال بعد و در سال ۱۳۸۹ شناسایی و در اهواز به خاک سپرده شد.
انتهای پیام/
∎