به گزارش خبرنگار ایکنا، بیست و ششمین نشست «صد کتاب ماندگار قرن»، با محوریت بررسی مجموعه کتاب‌های «قرآن و طبیعت» اثر حجت‌الاسلام عبدالکریم بی‌آزار شیرازی و رونمایی از کتاب «قصه غربت تقریب» امروز یکشنبه ۱۴ بهمن در سالن همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست غلامرضا امیرخانی، رئیس کتابخانه ملی به تشریح نحوه برگزاری نشست‌های صد کتاب ماندگار قرن پرداخت و با تاکید بر اینکه در این نشست‌ها کتاب‌هایی که طی ۱۰۰ سال اخیر در دوران خود با بیشترین استقبال مخاطب مواجه شده و تاثیرگذار بوده‌اند مورد بررسی قرار می‌گیرد، اعلام کرد که کتاب «قصه غربت تقریب» امروز رونمایی خواهد شد.
فرامذهبی اندیشیدن ویژگی آثار استاد بی‌آزار شیرازی
در ادامه نشست و پس از پخش تیزری در خصوص این نشست‌ها، حجت‌الاسلام محمد علی مهدوی‌راد، به تشریح برخی پژوهش‌های قرآنی استاد بی‌آزار شیرازی پرداخت و گفت: معارف قرآنی بر تمام آثار استاد کمابیش پرتو افکنده است و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ایشان فرامذهبی اندیشیدن است.
وی ادامه داد: استاد، سه حوزه مطالعات، پژوهش‌ها و میراث مکتوب قرآنی دارند که یک بخش آن قبل و دو بخش بعد از انقلاب رقم خورده است. هدف مجموعه «قرآن و طبیعت» ایشان نیز ضمن ترجمه و تفسیر مصور آیات قرآن با آخرین پژوهش‌های علمی، آشنایی با معارف قرآنی به زبان روز است. انتشار این کتاب در آن زمان پاسخ مثبت و دقیقی به تمنای بسیار گسترده جامعه ما به خصوص جوانان بوده است و چاپ‌های متعدد کتاب نشان‌دهنده این است که جامعه به آن اقبال داشته و در جامعه اثرگذار بوده است.
تحمیل نکردن نصوص آیات به یافته‌های بشری
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد افزود: این کتاب نوعی تفسیر علمی است. تفسیر علمی یک جریان از سال ۱۳۰۰ به بعد بوده که می‌شود آن را کوششی پایدار برای همسوسازی نصوص دینی با یافته‌های بشری دانست که البته برخی در این زمینه راه افراط رفته‌اند اما یکی از ویژگی‌های آثار استاد بی‌آزار شیرازی این است که از محدوده ظهور و تاویل آیات خیلی فراتر نمی‌روند یعنی در آثار ایشان یافته بشری به نصوص آیات تحمیل نشده است.
وی با اشاره به اینکه در تعریف علمی چیزی که مورد غفلت قرار گرفته این است که برخی در آن نوعی غیب‌زدایی از ظواهر قرآن کردهاند، در خصوص سایر آثار مرتبط با تفسیر علمی قرآن، گفت: کتاب جواهر طنطاوی (تفسیر طَنطاوی با نام الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم) تفسیر علمی به معنای اول است و حتی یک مورد تاویل غیب‌زدایانه در آن وجود ندارد. تفسیر علمی از زمان غزالی مطرح بوده اما غزالی مطرح کرده همه دانش‌ها را می‌توان از قرآن استخراج کرد که این دیدگاه وی با مخالفت افراد زیادی مواجه شد اما تفسیر علمی تا قرن ۱۴ ادامه پیدا کرد و همچنان مورد توجه قرار دارد. در همین زمینه کتاب قرآن و طبیعت استاد بی‌آزار شیرازی نیز مورد توجه بوده و جامعه به آن اقبال کرده است.
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد در ادامه به کتاب «تفسیر کاشف» حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی اشاره کرد و در خصوص آن گفت: این کتاب مبتنی بر نظریه‌ای است که به صورت گسترده مطرح می‌کند آیات در پس خود به هم ارتباط دارند و سوره‌ها مانند تابلوی بزرگی هستند. کتاب تفسیر کاشف نیز در پی آن است که روابط پسینی سوره‌ها را پیدا کند که در این زمینه نیز بسیار موفق بوده است. این کتاب بسیار کار مهم و قابل توجهی است؛ اخیرا به این نوع تفسیر عنوان «وحدت موضوعی سوره‌ها» داده شده است و اکنون علمای اهل سنت به تفسیر موضوعی توجه کردهاند و حداقل ۱۰ مقاله در مورد با محور نظریه آقای صدر مشاهده کرده‌ام که منتشر شده است.
وی با اشاره به کتاب مهم «باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن» اثر استاد بی‌آزار شیرازی گفت: در این زمینه کار کمی انجام و فقط یک کتاب در این زمینه ترجمه شده است که به بحث تاریخ قصه‌های قرآنی اشاره دارد. اخیراً هم یک اطلس ترکی در این زمینه دیده‌ام که گفته‌ام بررسی کنند تا اگر محتوای آن پربار بود ترجمه شود. همچنین در همین زمینه کتاب «تاریخ و ارض قرآن» شایستگی ترجمه از زبان اردو به زبان فارسی را دارد.
جناب بی‌آزار شیرازی را استاد تقریب می‌دانم
در ادامه این نشست، محمدعلی آذرشب، استاد دانشگاه، مترجم و مؤلف گفت: یکی از استادان کتابی در مورد استاد واعظ‌زاده نوشته و ایشان را شیخ تقریب معرفی کرده بودند، در اینجا من از وی این لقب را وام می‌گیرم و می‌گویم جناب بی‌آزار شیرازی را استاد تقریب می‌دانم؛ من بین اساتید دانشگاه بعد از استاد واعظ‌زاده کسی را ندیدم که مثل ایشان به دنبال تقریب باشد.
احیا نام دیگر وحدت است
وی ادامه داد: ایشان به دنبال مقاصد شریعت است که کمتر در حوزه‌ها به آن توجه می‌شود. مسئله «مقاصد شریعت» در حوزه‌های اهل تسنن بسیار مطرح است اما در حوزه‌های تشیع باید بیشتر به آن توجه کرد. باید دید مقصد شریعت چیست و آیا مسیرمان درست است یا خیر. آقای بی‌آزار مقصد شریعت را خوب دنبال کرد.
آذرشب با اشاره به اینکه وحدت همان احیاگری است و احیاگری مقصد شریعت است، گفت: وحدت اگر باشد جسد زنده است اما اگر وحدت نباشد اعضای بدن از هم متلاشی می‌شود و انسان می‌میرد. «احیا» هدف اصلی اسلام و قرآن و نام دیگر وحدت است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: هدف استاد بی‌آزار شیرازی از نوشتن کتاب قرآن و طبیعت این بود که بین اندیشه قرآنی و علمی وحدت ایجاد کند. بسیاری از افراد سعی کردهاند این دو را از هم جدا کنند اما بی‌آزار تلاش کرد این دو مبحث را آشتی بدهد و همین موجب استقبال مردم از این کتاب شد.
وی افزود: دکتر بی‌آزار شیرازی سعی فراوان کرد بین جهان اسلام وحدت ایجاد شود چون دغدغه ایشان احیا است. ایشان از گذشته و آینده اسلام سخن گفته‌اند که در گذشته چه شکوهی داشتیم و دغدعه ایشان این است که اکنون عقب‌ماندگی تمدنی داریم. ساعد اندلسی کتابی به نام « طبقات الامم» دارد که در آن مطرح کرده است که چرا مسلمانان در قرن چهار و پنج هجری پیش رفتند و غربی‌ها عقب ماندند، ولی در قرن ۲۰ شکیب ارسلان کتابی می‌نویسد که چرا مسلمانان عقب ماندند.
آذرشب با اشاره به اینکه منحنی تمدنی در جهان اسلام عقب مانده و بی‌آزار در این مورد بسیار بحث کرده است، گفت: توجه به این مسئله موجب از سرگیری حرکت تمدنی می‌شود که مستلزم تقریب و وحدت اسلامی است که بی‌آزار از آن صحبت می‌کند. کتاب تفسیر استاد بی‌آزار را اگر بخوانیم و ندانیم که ایشان نوشته متوجه نمی‌شویم که تفسیر اهل سنت از قرآن است یا تفسیر شیعه، یعنی همه فرق می‌توانند آن را بخوانند.
وی خاطرنشان کرد: ایشان در کتاب خود ائمه(ع) را بهترین مفسران قرآن و سردمدار بیداری در زمان خودشان معرفی کردهاند و به جای اینکه آنها را طوری ارائه دهند که مذهب در برابر مذهب قرار بگیرد، طوری بیان کردهاند که وحدت‌زا باشد.
این مؤلف و نویسنده با اشاره به مسائلی که در سوریه پیش آمده است، گفت: باید روی تقریب کار شود؛ در سوریه باید حوزه علمیه، سفارت، رایزن فرهنگی و ... ما تقریبی می‌بود. یکی از مهم‌ترین کارها در خصوص تقریب ارتباط با جهان اسلام است که استاد بی‌آزار شیرازی با مالزی و مراکش تا ترکیه و ... ارتباط برقرار کرد؛ ارتباط با مراکز جهان اسلام مهم است. «تعارف» کلیدواژه مهمی در قرآن است و باید مبادله معرفتی بین مراکز فرهنگی و علمای اسلام وجود داشته باشد که بی‌آزار در این زمینه فعالیت کرده و موفق بوده است. ایجاد ارتباط با دارالتقرب قاهره اقدام مهمی بود که وی انجام داد و باید این اقدام احیا شود.
در بخش پایانی این مراسم پیام رئیس جمهور خطاب به حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی قرائت و ضمن بزرگداشت یاد فخرالدین حجازی، رئیس پیشین انتشارات بعثت از خانواده وی تقدیر شد.
همچنین از کتاب «قصه غربت تقریب»، که حاصل گفت‌وگوی غلامرضا امیرخانی با عبدالکریم بی‌آزار شیرازی است و در آن به بررسی فعالیت‌های برجسته و نگاه عمیق حجت‌الاسلام عبدالکریم بی‌آزار شیرازی در ترویج تقریب مذاهب اسلامی پرداخته شده رونمایی شد.
انتهای پیام