به گزارش ایرنا، بر اساس جدیدترین آمار گمرک از تجارت غیرنفتی در ۱۰ ماهه امسال، صادرات غیرنفتی کشور به ۴۷.۸ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۸ درصد رشد داشته است.
طبق اعلام گمرک خراسان رضوی، در ۱۰ ماهه سال جاری یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار کالا از گمرک و بازارچه های این استان صادر شده است که ۲۹ درصد از نظر ارزش ریالی و ۲۰ درصد در وزن نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش داشته است، هر چند این اعداد رو به رشد است اما این گزاره ها نشان دهنده سهم ۳.۵ درصدی و ناچیز استان مرزی و پراستعداد خراسان رضوی در صادرات کالاهای غیرنفتی است.
همچنین براساس اعلام اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی؛ تردد ناوگان تجاری از چهار پایانه مرزی این استان با کشورهای افغانستان و ترکمنستان در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۹ درصد افزایش یافت.
مطابق این آمار در مجموع ۳۵۴ هزار تردد از چهار پایانه مرزی استان شامل سرخس، لطف آباد، باجگیران و دوغارون ثبت و بیش از پنج میلیون و ۱۷۰ هزار تن کالا از این پایانه‌ها جابه‌جا شده است که در مقایسه با ۹ ماهه پارسال رشدی ۲۳ درصدی دارد.
چالش‌های تجارت با همسایه شرقی
در ۹ ماهه امسال میانگین تردد روزانه از مرز دوغارون حدود ۹۰۰ دستگاه کامیون و میانگین تردد روزانه از مجموع مرزهای مشترک با ترکمنستان شامل لطف آباد، سرخس و باجگیران ۷۸۰ دستگاه کامیون بوده است، همین موضوع اهمیت تجارت در قالب صادرات و ترانزیت با استان هرات افغانستان را نشان می دهد.
در همین خصوص نماینده مردم تربت جام، تایباد، صالح آباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به چالش های بازرگانان در مسیر تجارت با هرات افغانستان، گفت: بیشترین حجم معاملات و تعاملات اقتصادی با افغانستان از راه مرز دوغارون تایباد انجام می شود و گرانیگاه این فعالیت ها شهر هرات افغانستان است.
عثمان سالاری ادامه داد: مشکلات زیادی برای رانندگان و فعالان اقتصادی در هرات ایجاد می شود و تا این لحظه نقش تاثیرگذاری از کنسولگری ایران در هرات ندیده ایم، علاوه بر اینکه دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در مشهد نیز در این رایزنی ها راکد و غیرفعال است.
نایب رییس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از بی عملی مسوولان کنسولی هرات در این خصوص، افزود: بارها شاهد بوده ایم عزت و شرافت رانندگان در رویدادهای مختلف در این حوزه مخدوش شده که لازم است اختیارات وزارت خارجه با دفتر نمایندگی در مشهد تجمیع و در راستای رفع مشکلات به کار گرفته شود.
۸۰ درصد تجارت جاده‌ای با آسیای مرکزی با ناوگان خراسان رضوی است
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز گفت: نمایندگی های وزارت امور خارجه در خارج از کشور، به طور معمول باید حامی شهروندان و تجار کشور باشند.
محمود امتی افزود: ۸۰ درصد حمل و نقل جاده ای از ایران به مقصد کشورهای آسیای مرکزی، با بیش از ۱۰ هزار دستگاه ناوگان بین المللی از طریق شرکت های حمل و نقل خراسان رضوی انجام می شود.
وی گفت: از طریق سه مرز با افغانستان و یک مرز با ترکمنستان، روزانه تا بیش از ۲ هزار کامیون کالا بین ایران و افغانستان جابه جا می شود، که لازم است در خصوص صدور روادید به رانندگان و تجار در این حوزه توجه و روان سازی خاص انجام شود.
عضو هیات رییسه شرکت های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی ادامه داد: متاسفانه کنسولگری ها با رانندگان و قشر حمل و نقل مشکلاتی دارند و نمی توانند به خوبی ارتباط برقرار کنند.
کم کاری نمایندگی های خارجی در حوزه دیپلماسی اقتصادی
نماینده سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به رفتار ناشایست برخی کشورها با اتباع و بازرگانان کشورمان، گفت: دستگاه دیپلماسی باید عزت ملی را در ارتباطات خارجی مدنظر بگیرد و نباید هموطنان و رانندگان را در برابر مشکلات یا رفتارهای تبعیض‌آمیز، بی‌پناه رها کند.
۸۰ درصد حمل و نقل ناوگان جاده ای از ایران به کشورهای آسیای مرکزی با بیش از ۱۰ هزار دستگاه ناوگان حمل و نقل بین المللی از طریق شرکت های حمل و نقل خراسان رضوی انجام می شود.بهروز محبی نجم‌آبادی ادامه داد: اگر به محض گزارش رفتاری غلط علیه شهروندان ایران در یک کشور، مجموعه کنسولی اقدام کند طرف مقابل از آنجا که رفتار غلط خود را پرهزینه می بیند سعی در اصلاح رویه ها خواهد کرد، هر چند چالش های اصلی مربوط به مساله تحریم هاست.
وی خاطرنشان کرد: سفارتخانه ها و مجموعه های خصوصی فعال در خارج از کشور باید به افراد آموزش دهند تا بدانند وظیفه آنها در خارج چیست و اگر هرکجا ماندند با چه مسوولی و یا از طریق چه کانال ارتباطی برای رفع مشکل اقدام کنند.
محبی نجم‌آبادی با اشاره به وجود ۲۶ رایزن اقتصادی کشورمان در خارج از کشور، بیان کرد: باید شمار این رایزنان افزایش یابد، چنان که اکنون کشور همسایه ما ترکیه اکنون ۱۲۰ رایزن اقتصادی دارد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: تعداد زیادی رایزن فرهنگی به خارج از کشور فرستاده ایم، اینها رفته اند کدام فرهنگ را مورد حمایت قرار دهند، اصولا تا کنون چه کرده اند و ظاهرا بیشتر فرهنگ آنجا را به اینجا وارد کرده اند.
نماینده مردم چناران، طرقبه-شاندیز و گلبهار با اشاره به رهنمودهای اقتصادی رهبر انقلاب گفت: نگاه اقتصادی ما به همسایگان، با حدود ۶۰۰ میلیون نفر جمعیت و ظرفیت های متنوع، نباید تنها به چند کشور خاص معطوف باشد.
حسین امامی راد با اشاره به سفر سه سال قبل خود با هیاتی از مجلس به تاجیکستان، گفت: با توجه به عدم تداوم روابط دیپلماتیک، رییس مجلس تاجیکستان در آن سفر رسمی به ما گفت که «شما ۶ سال با ما قهر بودید»، لذا باید توجه داشت عدم تداوم روابط گذشته به روابط جاری نیز صدمه می زند.
این نماینده مجلس خواستار توجه به کشورهای همسایه و تکیه بر توان داخلی برای ارتباط با آنها شد و گفت: مسیر روابط دیپلماتیک دولت های قبل با همسایگان باید ادامه یابد، به ویژه با کشور تاجیکستان که با ایران دارای اشتراکات فرهنگی و زبانی است، تاجیک ها به صراحت خواستار توسعه روابط اقتصادی و همچنین کالاهای ایرانی هستند.
نماینده مردم تربت حیدریه، زاوه و مه ولات در مجلس نیز گفت: سفارتخانه ها باید به نوک پیکان جنگ اقتصادی تبدیل شوند و در این خصوص به فعالان بخش خصوصی کمک کنند.
محسن زنگنه افزود: شاهد بوده ام به علت وجود مشکلات بودجه ای، به فعالیت رایزن اقتصادی در فلان سفارتخانه خاتمه داده اند، این روند باید اصلاح شود و رفع مشکلات تجار و بخش خصوصی سرلوحه امور دفاتر خارجی قرار گیرد.
افزایش آرام رایزنی‌های اقتصادی
معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه نیز که ماه گذشته در نشستی با فعالان اقتصادی خراسان رضوی در مشهد شرکت کرده بود، در این خصوص گفت: هم اینک ۲۶ رایزن اقتصادی در نمایندگی‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند.
وحید جلال زاده افزود: رایزنان اقتصادی در حوزه وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت دارند که با توجه به اعتباراتی که به این وزارتخانه تخصیص می‌یابد سال به سال بر شمار این رایزنان افزوده می شود.
وی بدون هیچ پاسخی به انتقادات در خصوص فعالیت کنسولگری ایران در هرات افغانستان، گفت: دفتر نمایندگی وزارت خارجه در مشهد یکی از بزرگترین دفاتر وزارت خارجه در داخل و خارج کشور است و فعالان اقتصادی و بنگاه های تجاری از ظرفیت این دفتر استفاده کرده و مسائل خود در کشورهای هدف را از طریق این دفتر پیگیری کنند.
دیپلماسی اقتصادی به بخش خصوصی واگذار شود
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در خصوص ارتقای نقش سفارتخانه ها برای توسعه روابط تجاری با همسایگان گفت: برخی سفارتخانه ها در خارج از کشور فقط کار مکاتبه با وزارتخانه را انجام می دهند، واقعا سطح فعالیت سفرا متفاوت است و کمیسیون های مشترک همکاری بین کشورها نیز فعالیت های جداگانه و منقطع داشته اند، بنابر این باید گفت در نهایت با یک هرج و مرج در فعالیت های خارجی کشور روبه رو هستیم.
احسان قاضی زاده هاشمی افزود: وزارت خارجه فعالیت مجموعه های بخش خصوصی و اتاق بازرگانی استان را در کشورهای همسایه به ویژه افغانستان و ترکمنستان تسهیل کند تا آنها برای گرفتن بازارها بروند، نه اینکه آنان را با هیات های خارجی بفرستیم و ملزم به حضور در جلسات باشند.
قاضی زاده اظهار کرد: توسعه روابط اقتصادی را از کف و پایه در اختیار نمایندگان بخش خصوصی و بازرگانان قرار دهید تا آنان در راس امور توسعه روابط دیپلماتیک فعالیت کنند مانند کاری که همه کشورهای موفق در عرصه دیپلماسی اقتصادی انجام داده اند.
رییس مجمع نمایندگان خراسان رضوی نیز گفت: لازم است نمایندگی وزارت خارجه در داخل و خارج کشور در صدور روادید تجارت بین آسیای مرکزی و ایران، روان سازی بیشتری انجام دهد.
زنگنه گفت: طبق گفت وگوهای انجام شده مقرر گردید در سفرهای هیات های دیپلماتیک به کشورهای اطراف خراسان رضوی و آسیای مرکزی، ۲ نفر از بخش خصوصی یا اتاق بازرگانی استان با گروه اعزام شوند تا بتوانند آزادانه قراردادهای تجاری با طرف های اقتصادی مقابل ببندند.
دیپلماسی فعال اقتصادی در دوسوی مرز
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در مشهد اظهار کرد: در راستای توسعه روابط، سفر استاندار خراسان رضوی به همراه فعالان بخش خصوصی به کشورهای منطقه در تقویم کاری این دفتر ثبت شده و در حال انجام است.
احمد معصومی فر با اشاره به سفر مسوولان استان و فعالان بخش خصوصی به کراچی و لاهور پاکستان، افزود: تورهای دیپلماتیک درون استانی با حضور سفرا، سرکنسول ها و اعضای نمایندگی های خارجی مقیم مشهد آغاز شده و در همین راستا حضور دیپلمات های خارجی در جشنواره انار و زعفران برنامه ریزی شده بود.
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور با اشاره به سفر هیات های خارجی به مشهد گفت: به راه اندازی نمایشگاهی دائمی برای ارائه توانمندی های اقتصادی، فنی و علمی خراسان رضوی به دیپلمات های خارجی نیاز داریم.
معصومی فر ادامه داد: مشارکت بخش خصوصی خراسان رضوی در نمایشگاه های مختلف در کشورهای پیرامونی استان کمرنگ شده است، در حالی که باید محور فعالیت نمایشگاه ها در کشورهای همسایه استان، شرکت های خراسان رضوی باشند.
اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ترکمنستان دفتر تجاری ایجاد کند
معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه در سفر اخیر خود به مشهد اقدام به ارائه برخی راه حل ها برای کارگشایی در حوزه تجارت کرد و گفت: اتاق بازرگانی خراسان رضوی باید دفتر یا خانه تجارت استان را در کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان ایجاد کند و وزارت امور خارجه نیز بستر لازم را در این خصوص فراهم می‌کند.
وحید جلال زاده افزود: تشکیل دفاتر یا بازارهای اقتصادی برای فعالیت در کشورهای همسایه پیش از این در شهرهای اربیل و بغداد در عراق تجربه شده است و اتاق بازرگانی و بخش خصوصی استان های آذربایجان شرقی و اصفهان از این فرصت ها بهره برده اند.
وی با بیان اینکه فعالان اقتصادی منتظر وزارت صمت برای ارتقای رایزنی های اقتصادی نباشند، گفت: فعالان اقتصادی و تجار، خود می‌توانند به نوعی دفتر تجاری اتاق بازرگانی استان خود را در کشورهای هدف ایجاد کنند.
معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه اظهار کرد: زیرساخت‌های لازم برای ارتقای دیپلماسی اقتصادی در شهر مشهد فراهم است و مسوولان استان با پیوستگی و همبستگی با بخش خصوصی می‌توانند با استفاده از ظرفیت دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در مشهد، برای رونق بخشیدن به تجارت خارجی اقدام کنند.
جلال زاده با تاکید بر تقویت دفاتر وزارت خارجه در استان ها گفت: باید اختیارات این دفاتر را افزایش دهیم و البته تاکنون نیز این دفاتر برخی اختیارات پایتخت را برای ارائه خدمت به مراجعان، دریافت کرده اند.
هرچند وعده های گوناگون برای شرکت دادن بخش خصوصی در سفرهای خارجی مدیران بخش خصوصی از دیرباز داده شده بود اما جای خوشوقتی است که در سفر اخیر استاندار خراسان رضوی به پاکستان تا حدی به این وعده عمل شد، هر چند که باید دید در این سفرها میدان واقعی برای فعالیت بخش خصوصی و نمایندگان اتاق بازرگانی داده شده است یا خیر.
بیشتر بخوانید:
معاون وزیر خارجه از آمادگی ۲ کشور برای تاسیس کنسولگری در مشهد خبر داد
معاون وزیر خارجه: اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ترکمنستان دفتر تجاری ایجاد کند
معاون وزیر امور خارجه: مشهد قلب ایران است
گشایش گذرگاه مرزی بین «کلات» خراسان رضوی و ترکمنستان در دست بررسی است