به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از هرمزگان، این پدیده به دلایل مختلف از جمله تفاوت‌های فاحش قیمت سوخت در داخل و خارج کشور، موقعیت جغرافیایی استراتژیک استان و ضعف نظارت‌ها، به یکی از تهدیدات اصلی تبدیل شده است. علاوه بر آسیب‌های اقتصادی ناشی از قاچاق سوخت، یکی از مهم‌ترین پیامدهای این پدیده، تصادفات جاده‌ای است که جان افراد زیادی را تهدید کرده و مشکلات زیادی را برای زیرساخت‌های جاده‌ای ایجاد می‌کند. این گزارش به تحلیل جامع قاچاق سوخت و تاثیر آن بر تصادفات جاده‌ای در هرمزگان می‌پردازد و به بررسی راهکارهای ممکن برای مقابله با این بحران می‌پردازد.

ابعاد قاچاق سوخت در هرمزگان

هرمزگان به دلیل برخورداری از سواحل طولانی، بنادر بین‌المللی و دسترسی به آب‌های آزاد، به یکی از نقاط حساس در زمینه قاچاق سوخت تبدیل شده است. قاچاق سوخت به‌ویژه از طریق دریا و جاده‌ها انجام می‌شود و بنادر مختلف استان مانند بندرعباس و بندر لنگه، کانون‌های اصلی برای خروج غیرقانونی سوخت به شمار می‌روند.

شیوه‌های قاچاق سوخت

۱. دریایی: شناورهای تندرو و لنج‌ها به‌عنوان وسیله اصلی برای انتقال سوخت به کشورهای همسایه مانند عمان، امارات و عربستان استفاده می‌شوند. این شناورها قادرند به‌راحتی از دید گشت‌های دریایی پنهان شوند و سوخت یارانه‌ای را به قیمتی بسیار بالاتر در بازارهای خارجی به فروش برسانند.

۲. زمینی: قاچاق سوخت از طریق تانکرهای جاده‌ای به‌ویژه در مرزهای استان، یکی دیگر از روش‌های رایج است. این تانکرها عمدتاً با بارگیری غیرمجاز و انتقال سوخت به کشورهایی نظیر پاکستان و افغانستان به قاچاق ادامه می‌دهند.

۳. خطوط لوله: برخی از قاچاقچیان برای انتقال سوخت از خطوط لوله مخفی استفاده می‌کنند که این موضوع نظارت بر شبکه توزیع سوخت را پیچیده‌تر می‌کند.

دلایل گسترش قاچاق سوخت در هرمزگان

- اختلاف قیمت داخلی و خارجی: اصلی‌ترین انگیزه برای قاچاق سوخت، تفاوت قیمت قابل‌توجه سوخت در داخل ایران و بازارهای بین‌المللی است. به‌عنوان مثال، قیمت هر لیتر گازوئیل در داخل ایران کمتر از ۳۰۰ تومان است، در حالی که در بازارهای خلیج فارس تا ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.

- موقعیت جغرافیایی استراتژیک هرمزگان: دسترسی به آب‌های آزاد و مجاورت با کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان، قاچاق سوخت را تسهیل می‌کند.

- ضعف نظارت‌ها و فساد: کمبود نظارت مؤثر و در برخی موارد فساد در بخش‌های اجرایی باعث شده که قاچاقچیان به راحتی به فعالیت خود ادامه دهند.

- مشکلات اقتصادی و بیکاری: در برخی از مناطق مرزی استان، بیکاری و مشکلات اقتصادی به افزایش همکاری برخی از ساکنان محلی با قاچاقچیان دامن می‌زند.

تصادفات جاده‌ای و تأثیرات آن بر قاچاق سوخت

یکی از پیامدهای منفی قاچاق سوخت، افزایش تصادفات جاده‌ای ناشی از حمل سوخت غیرقانونی و با استفاده از خودروهای غیرمجاز است. بسیاری از خودروهای حامل سوخت قاچاق فاقد استانداردهای ایمنی لازم هستند و به دلیل بارگیری بیش از حد، در جاده‌ها خطراتی را برای دیگر رانندگان ایجاد می‌کنند.

علل تصادفات جاده‌ای ناشی از قاچاق سوخت

۱. عدم رعایت استانداردها: خودروهایی که برای حمل سوخت قاچاق به‌کار می‌روند، اغلب فاقد تجهیزات ایمنی استاندارد مانند سیستم‌های اطفای حریق و تجهیزات بارگیری مناسب هستند. این وضعیت می‌تواند منجر به تصادفات شدید و آتش‌سوزی‌های مرگبار شود.

۲. رانندگان بی‌تجربه و فشار کاری: بسیاری از رانندگان برای جلب نظر قاچاقچیان، تحت فشار برای حرکت سریعتر و تحویل بار به موقع قرار دارند. این فشار می‌تواند منجر به اشتباهات رانندگی و در نتیجه تصادفات جاده‌ای شود.

۳. بارگیری غیرمجاز: در بسیاری از موارد، خودروهای حامل سوخت قاچاق با بارگیری بیش از حد توان خود وارد جاده‌ها می‌شوند که باعث کاهش کنترل خودرو و در نهایت تصادف می‌شود.

در چند ماه اخیر، رسانه‌ها گزارش‌های متعددی از تصادفات شدید در هرمزگان منتشر کرده‌اند که در آن‌ها خودروهای حامل سوخت قاچاق نقش داشته‌اند. به‌عنوان مثال، در یکی از تصادفات اخیر در جاده‌های بندرعباس، تانکری حامل سوخت قاچاق واژگون شد و موجب آتش‌سوزی بزرگی شد که ساعت‌ها جاده را مسدود کرد و خسارت‌های زیادی به زیرساخت‌ها وارد کرد.

اقدامات مقابله‌ای با قاچاق سوخت و تصادفات جاده‌ای

دولت و نهادهای امنیتی و انتظامی هرمزگان طی سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای مقابله با قاچاق سوخت و کاهش تصادفات ناشی از آن انجام داده‌اند.

۱. تشکیل قرارگاه ویژه مقابله با قاچاق سوخت: این قرارگاه با هدف هماهنگی بیشتر بین نهادهای نظارتی و امنیتی در استان تشکیل شده است.

۲. تقویت گشت‌های دریابانی: نیروی دریایی هرمزگان با استفاده از شناورهای پیشرفته‌تر و سامانه‌های ردیابی به‌طور مداوم در حال پیگیری فعالیت‌های قاچاقچیان سوخت در دریا است.

۳. افزایش نظارت‌های جاده‌ای: پلیس راه و سایر نهادهای امنیتی از طریق بازرسی‌های بیشتر در جاده‌ها، از حرکت خودروهای حامل سوخت قاچاق جلوگیری می‌کنند.

۴. برخورد با فساد: مقابله با فساد در بخش‌های نظارتی و اجرایی یکی از راهکارهای اصلی برای جلوگیری از قاچاق سوخت است.

راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با قاچاق سوخت و تصادفات جاده‌ای

۱. اصلاحات در نظام یارانه‌ای سوخت: به‌جای ارائه یارانه به سوخت، یارانه به‌صورت نقدی به مردم اختصاص یابد تا انگیزه قاچاق سوخت کاهش یابد.

۲. تقویت زیرساخت‌های جاده‌ای: بهبود وضعیت جاده‌ها و فراهم آوردن امکانات ایمنی برای حمل سوخت می‌تواند تصادفات ناشی از سوخت قاچاق را کاهش دهد.

۳. استفاده از فناوری‌های نوین برای نظارت: نصب سامانه‌های ردیابی GPS و استفاده از پهپادها برای کنترل دقیق‌تر مرزها و جاده‌ها از جمله راهکارهای مؤثر است.

۴. آموزش و آگاه‌سازی رانندگان: برگزاری دوره‌های آموزشی برای رانندگان کامیون‌های حامل سوخت، به‌ویژه در مناطق مرزی، می‌تواند به کاهش تصادفات کمک کند.

قاچاق سوخت در هرمزگان نه‌تنها تهدیدی برای منابع ملی و اقتصاد کشور است، بلکه با افزایش تصادفات جاده‌ای و تهدید به جان انسان‌ها، ابعاد اجتماعی و امنیتی خطرناکی دارد. برای مقابله با این پدیده، اقدامات جامع و هماهنگ از اصلاحات اقتصادی تا تقویت نظارت‌ها و برخورد با فساد ضروری است.

هرمزگان با اصلاح ساختارهای اقتصادی و نظارتی، می‌تواند به یکی از قطب‌های توسعه پایدار در کشور تبدیل شود و از عواقب منفی قاچاق سوخت رهایی یابد.

خبرنگار: نسیم اسپید

انتهای خبر/