به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «گوتلوب فرگه»، اثر هانس دی. اسلوگا با ترجمۀ طالب جابری وارد بازار کتاب شد.
کتاب هانس اسلوگا درباره فلسفه فرگه، برخلاف سایر شرحهای موجود، به ریشههای تاریخی اندیشههای فرگه میپردازد. این کتاب با بررسی تأثیرات فیلسوفان و دانشمندان آلمانی قرن نوزدهم، زمینههای فکری فرگه را روشن میکند. اسلوگا در این کتاب سعی کرده است با رویکردی تاریخی، تصویری دقیقتر و منسجمتر از اندیشههای فرگه ارائه دهد.
این کتاب حاصل سالها مطالعه و تحقیق نویسنده درباره فرگه است. اسلوگا تحت تأثیر اساتید و همکاران خود، از جمله ویلهام بریتسل مایر و مایکل دامت، به فرگه علاقهمند شد. دامت به ویژه در شکلگیری نگاه انتقادی اسلوگا به فرگه نقش داشت. اسلوگا در این کتاب سعی کرده است با رویکردی تاریخی، تصویری دقیقتر و منسجمتر از اندیشههای فرگه ارائه دهد. او معتقد است که فهم تاریخی از فلسفه تحلیلی و ریشههای آن میتواند درک ما از این سنت فلسفی را عمیقتر کند.
اسلوگا در پیشگفتار به تأثیرات مختلفی اشاره میکند که در شکلگیری این کتاب نقش داشتهاند. او از اساتیدی مانند ویلهام بریتسل مایر یاد میکند که اولین بار علاقه به فرگه را در او برانگیخت. همچنین، مایکل دامت، فیلسوف مشهور، تأثیر عمیقی بر نگاه اسلوگا به فرگه گذاشت. دامت با نگاه انتقادیاش به فرگه، اسلوگا را به سمت بررسی دقیقتر نظریه دلالت فرگه سوق داد.
هدف اسلوگا از این کتاب، ارائه تصویری تاریخی از فرگه و نقش او در شکلگیری فلسفه تحلیلی است. او امیدوار است که این رویکرد تاریخی نه تنها به درک بهتر فرگه کمک کند، بلکه درک ما از فلسفه تحلیلی را نیز تغییر دهد. اسلوگا معتقد است که فهم تاریخی از فلسفه میتواند به ما کمک کند تا بفهمیم چگونه به نقطهای که اکنون در آن قرار داریم رسیدهایم و چه مسیری را طی کردهایم. او همچنین به چالشهای نوشتن درباره فرگه از منظر تاریخی اشاره میکند، از جمله نیاز به بررسی آثار فیلسوفان قرن نوزدهم که بر فرگه تأثیر گذاشتهاند، اما امروزه کمتر شناخته شدهاند.
اسلوگا در ادامه به تفاوتهای رویکرد خود با رویکرد دامت اشاره میکند. او معتقد است که دامت بیشتر به دنبال ارائه یک نظریه ضدواقعگرایانه از معنای فرگه بوده است، در حالی که اسلوگا سعی کرده است تصویری تاریخی و واقعگرایانه از فرگه ارائه دهد. او همچنین به این نکته اشاره میکند که فلسفه تحلیلی به طور کلی تمایل کمی به بررسی تاریخی ریشههای خود دارد و این مسئله باعث شده است که تصویر نادرستی از فرگه و نقش او در شکلگیری این سنت فلسفی ارائه شود.
در نهایت، اسلوگا تأکید میکند که این کتاب تنها بخشی از یک پروژه بزرگتر است و امیدوار است که در آینده بتواند به بررسی بیشتر جنبههای تاریخی فلسفه تحلیلی بپردازد. او همچنین از باری استرود به خاطر کمکهایش در ویرایش و بهبود سبک نگارش کتاب تشکر میکند. اسلوگا امیدوار است که این کتاب بتواند به درک بهتر فرگه و فلسفه تحلیلی کمک کند و زمینه را برای تحقیقات بیشتر در این حوزه فراهم کند.
مترجم فارسی کتاب سعی کرده تا در نقل قولها به آثار فرگه توجه کرده و حتی در مواردی به متن اصلی آلمانی مراجعه کند. از نظر او چالش اصلی در ترجمه، انتخاب معادلهای مناسب برای اصطلاحات فلسفی مانند «Bedeutung» (معنا، مدلول، دلالت) بوده که سعی کرده با حفظ دقت و پرهیز از تفسیر شخصی، اصطلاحات را به شیوهای مناسب به فارسی برگرداند.
کتاب در قالب یک پیشگفتار، درآمدی در ۴ بخش با عناوین «فلسه تحلیلی: یک شجرهنامه»، «خصلت غیرتاریخی فلسفه تحلیلی»، «چگونه فلسفه تحلیلی تاریخ خود را غلط تفسیر میکند» و «دو تعبیر فلسفی از زبان» به همراه ۶ فصل از جمله «پرسش از فلسفه»، «بازسازی فلسفی»، «زبان اندیشۀ محض»، «در جستوجوی اعیان منطقی»، «تحلیل دلالت»، «پایان منطقگرایی» تدوین شده و مترجم درآمدی دو صفحهای بر آن افزوده است.
«گوتلوب فرگه» در ۳۴۶ صفحه و با قیمت ۲۸۰ هزار تومان از سوی نشر نی وارد بازار نشر شده است.
∎